Fortunella
Είδη του γένους Fortunella
Fortunella margarita Swingle
Ο καρπός του εσπεριδοειδούς αυτού έχει σχήμα ωοειδές, ενώ στο είδος Fortunella japonica είναι στρόγγυλος. Ακόμα το είδος Fortunella margarita διαφέρει του Fortunella japonica ως προς τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Τα φύλλα είναι μεγαλύτερα, πιο στενά στη βάση, λιγότερο ωχρά και με πιο πολλές νευρώσεις στην κάτω επιφάνεια.
- Η ωοθήκη έχει συνήθως 4-5 χώρους.
- Οι σπόροι είναι μεγαλύτεροι και προ πάντων μακρύτεροι, η δε επιφάνειά
τους πιο τραχεία.
- Η ποικιλία αυτή παρουσιάζει μεγαλύτερη ζωηρότητα και γίνεται ψηλότερο (3-4 μέτρα) και
- Οι καρποί έχουν λαμπρότερο πορτοκαλί χρωματισμό, ο δε φλοιός είναι πιο
τραχύς, με γεύση πιο δριμεία, λόγω ενός αιθέριου ελαίου, που μοιάζει πιο πολύ με εκείνο των πορτοκαλιών, παρά με εκείνο του στρόγγυλου κουμ κουάτ.
Fortunella japonica Swingle
Οι καρποί του είναι στρόγγυλοι, μικροί και χρώματος πορτοκαλί. Εκτιμάται ιδιαίτερα σαν καλλωπιστικό είδος (maruni).
Fortunella polyandra Tanaka
Οι καρποί του είδους αυτού είναι μικροί, στρόγγυλοι, διαμέτρου 1-5 εκ. Ο φλοιός είναι λεπτός και μαλακός. Οι σπόροι ωοειδείς, πεπλατυσμένοι, με στρογγυλωπή κορυφή και αιχμηρή βάση. Καλλιεργείται για τους καρπούς του και σαν καλλωπιστικό φυτό.
Fortunella hindsii Swingle
Είναι θάμνος ή μικρό δένδρο με αγκάθια και λεπτή βλάστηση, που είναι γωνιώδης, όταν είναι σε νεαρή ηλικία. Τα φύλλα έχουν σχήμα ελλειψοωοειδές, χρώματος βαθυπράσινου στην πάνω επιφάνεια και ανοικτού πράσινου στην κάτω. Η ωοθήκη είναι 3-4χωρη, με δύο ωάρια κατά χώρο. Ο καρπός της ποικιλίας αυτής είναι μικρός, διαμέτρου 1-1.5 εκ. υποστρόγγυλος και χρώματος πορτοκαλοκίτρινου ή βαθέος πορτοκαλί, όταν ωριμάσει. Οι σπόροι είναι ωοειδείς και φέρουν πράσινες κοτυληδόνες.
Υβρίδια του γένους Fortunella
Τα υβρίδια του γένους Fortunella διακρίνονται σε:
Ενδογενή
- Meiwa Kumquat
- Changshou Kumquat
Διγενερικά
- Limequats
- Orangequats
- Citrumquats
- Calamodin
Τριγενερικά
- Citrangequats
- Citrangedins
- Faustrimedins
Καλλιέργεια του κουμ-κουάτ
Το κουμ-κουάτ θεωρείται το πιο ανθεκτικό στο ψύχος είδος από τα εσπεριδοειδή, του οποίου η ανθεκτικότητα είναι μεγαλύτερη, όταν είναι εμβολιασμένο πάνω σε υποκείμενο Poncirus trifoliata. Το κουμ-κουάτ διαφεύγει πάντοτε τον κίνδυνο από τους παγετούς της ανοίξεως, γιατί έχει την ικανότητα να διέρχεται μεγάλα διαστήματα ζεστού καιρού, κατά το χειμώνα ή αρχές ανοίξεως, χωρίς να ωθείται σε βλάστηση και άνθηση.
Η άνθηση γίνεται νωρίς έως αργά την άνοιξη, η δε ωρίμαση των καρπών από του Οκτωβρίου μέχρι Ιανουαρίου. Καλλιεργείται είτε στο ύπαιθρο σε μορφή δενδροκομείου, είτε σε γλάστρες. Όταν καλλιεργείται στο ύπαιθρο συνιστάται να φυτεύεται σε απόσταση 3.5 μέτρων μεταξύ των γραμμών και 3.5 μέτρα πάνω στις γραμμές. Το κουμ-κουάτ είναι βραδείας αναπτύξεως και φθάνει σε ηλικία 10-15 χρονών, κάτω από εδαφοκλιματικές και καλλιεργητικές συνθήκες της Φλώριδας και Καλιφόρνιας, το ύψος των 2.5-3 μέτρων.
Το κουμ-κουάτ μπορεί να εμβολιαστεί σε οποιοδήποτε εσπεριδοειδές, αλλά ως το πιο κατάλληλο υποκείμενο θεωρείται το Poncirus trifoliata. Όταν εμβολιαστεί πάνω στο Poncirus trifoliata αποκτάται δένδρο νάνο και παραμένει σε λήθαργο καθ' όλο το χειμώνα έως αργά την άνοιξη. Κατ' αυτόν τον τρόπο γίνεται πιο ανθεκτικό στις αντίξοες συνθήκες. Ακόμα συνιστάται ως υποκείμενο και η τραχύκαρπος λεμονιά.
Οι καρποί του κουμ-κουάτ τρώγονται με ευχαρίστηση ολόκληροι, χωρίς να καθαριστούν και είναι κατάλληλοι για την παρασκευή ζελέ, μαρμελάδας, σακχαρόπηκτων και λικέρ.
