Εχθροί και ζιζάνια ρυζιού
Έντομα και μαλάκια που προσβάλουν το ρύζι στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής του
Chironomus sp.
Το έντομο έχει τρεις έως τέσσερις γενεές κατ' έτος όμως μόνο οι δύο πρώτες έχουν σημασία για την καλλιέργεια του ρυζιού. Η προνύμφη του, η οποία εμφανίζει ένα χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα, απομυζεί τους σπόρους που φυτρώνουν και τα νεαρά φυτά με συνέπεια ο αριθμός φυτών ρυζιού στον αγρό να μειώνεται αισθητά. Καταπολεμείται με εφαρμογή στα χαμηλότερα σημεία του τηγανιού του εντομοκτόνου methyl-parathion και άλλων παρομοίων. Κρίνεται όμως απαραίτητο να μη χρησιμοποιούνται συνεχώς εντομοκτόνα με την ίδια δραστική ουσία (ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία ανθεκτικών φυλών του εντόμου. Η απομάκρυνση του νερού από τον αγρό είναι ένας έμμεσος τρόπος ελέγχου του εντόμου, γιατί δεν του παρέχονται δυνατότητες για την επιβίωση του.
Ephydra attica
Η ύπαρξη του εντόμου έχει αναφερθεί στην πανίδα της Ελλάδας από τον Becker (1926) όπου εντοπίσθηκε να ζει στα στάσιμα υφάλμυρα νερά. Για πρώτη φορά παρατηρήθηκε να προκαλεί ζημιές σε ορυζώνες της περιοχής Χαλάστρας το έτος 1989 και έκτοτε φαίνεται να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για την καλλιέργεια του ρυζιού. Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Σιτηρών οι προνύμφες του εντόμου προσβάλουν τα νεαρά φυτά ρυζιού κοντά στη βάση τους με αποτέλεσμα να τα καταστρέφουν. Οι προνύμφες αμέσως μετά την ανάπτυξη τους αγκιστρώνονται επάνω στους επιπλέοντες βλαστούς και στα φύλλα όπου και νυμφώνονται. Τα ακμαία εμφανίζονται στο πρώτο 10ήμερο του Ιουνίου. Η χημική καταπολέμηση των προνυμφών κατά το χρόνο της εμφάνισης τους, όταν το βάθος του νερού είναι σχετικά υψηλό (15 cm και άνω), γίνεται αποτελεσματικά με ψεκασμό με εντομοκτόνα.
Hydrellia sp.
Ζημιές προκαλεί η προνύμφη του εντόμου η οποία κατατρώγει τα φύλλα των νεαρών φυτών.
Triops cancriformis
Πρόκειται για μαλακόστρακο το οποίο απαντάται σε χώρους με στάσιμα και λιμνάζοντα νερά καθώς και στους ορυζώνες όπου προκαλεί πολλές φορές σοβαρές ζημιές στα νεαρά σπορόφυτα. Μετακινούμενο επάνω στο έδαφος του ορυζώνα προκαλεί ξερίζωμα των νεαρών φυτών. Αναπτύσσεται ξεκινώντας από τη δεύτερη ημέρα μετά την κατάκλυση μέχρι σχεδόν την ενάτη, από αυγά που τοποθετήθηκαν την προηγούμενη χρονιά. Μετά 16 μεταμορφώσεις φθάνει σε σεξουαλική ωριμότητα περίπου σε 23 ημέρες. Προκαλεί ζημιές, κάνοντας το νερό θολό και ξεριζώνοντας το ρύζι, ενώ σκάβει υπόγειες στοές στο έδαφος κατά τη διάρκεια ανίχνευσης τροφής που αποτελείται κυρίως από διάφορα ζωύφια. Για τον πλήρη έλεγχο του μαλακόστρακου αυτού εφαρμόζονται τα. ίδια εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του εντόμου Chironomus sp. Οι επεμβάσεις πρέπει να γίνονται την περίοδο όπου όλα τα αυγά έχουν ανοίξει και δεν έχουν ακόμη παρουσιαστεί τα τέλεια. Αυτή η περίοδος κυμαίνεται από την 10η μέχρι την 18η ημέρα μετά την κατάκλυση. Τα. τελευταία έτη παρατηρείται μεγάλη αύξηση του Triops cancriformis στην ορυζοκαλλιέργεια γεγονός που οφείλεται κυρίως στην έλλειψη συστηματικής αμειψισποράς και στην εμφάνιση αντοχής στα εντομοκτόνα.
.jpg)
Planorbis sp.(Σαλιγκαράκι)
Πρόκειται για το σαλιγκαράκι, οργανισμό ο οποίος ανήκει στα Μαλάκια. Όταν βρίσκεται σε μεγάλο αριθμό στην καλλιέργεια του ρυζιού προκαλεί μικρούς τραυματισμούς και "ξέφτισμα" των φυτών στα πρώτα στάδια ανάπτυξής του. Η καταπολέμηση του μπορεί να γίνει με χαλκούχα σκευάσματα σε δόσεις των 0,2-0,3 ppm χαλκού.
Lombricus sp. (σκώληκας)
Είναι σκουλήκι το οποίο ζει σε στάσιμα και λιμνάζοντα νερά καθώς και στους ορυζώνες όπου προκαλεί πολλές φορές σοβαρές ζημιές στα νεαρά σπορόφυτα. Καταπολεμείται με τα ίδια εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του μαλακόστρακου Triops cancriformis.
Έντομα που προσβάλουν το ρύζι στα στάδια καλαμώματος και διόγκωσης της φόβης
Αφίδες
Από τις διάφορες αφίδες που προσβάλουν το ρύζι το σπουδαιότερο είδος είναι το Rhopalosiphum padi. To έντομο απομυζεί τα φύλλα των φυτών τα οποία αποκτούν χρώμα ανοικτό καστανό. Το μέγεθος των προσβολών εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες, την καλλιεργητική τεχνική όπως π.χ. την αζωτούχο λίπανση, την ανθεκτικότητα της καλλιεργούμενης ποικιλίας και την παρουσία ή μη εντόμων φυσικών εχθρών των αφίδων. Γι' αυτό οι προσβολές από το έντομο δεν παρατηρούνται κάθε χρόνο.
Έντομα που προσβάλουν το ρύζι μετά τη διόγκωση της φόβης
.jpg)
Σεσάμια (Sesamia nonagrioides)
Η προνύμφη του εντόμου μετά το στάδιο του ξεσταχυάσματος κατατρώγει τα στελέχη τον ορυζοφύτων, ιδιαίτερα των όψιμων ποικιλιών. Η προσβολή είναι μεγαλύτερη στις υψηλόσωμες ποικιλίες και σε φυτά με μεγάλη διάμετρο στελέχους (Ntanos and Koutroubas, 2000). Η προκαλούμενη ζημία είναι σοβαρή και μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική απώλεια από τη θραύση των στελεχών λόγω μείωσης της αντοχής τους, σε πλήρη καταστροφή των στελεχών του φυτού ή της φόβης και στη δημιουργία δευτερογενών μολύνσεων. Επίσης, λόγω μη κανονικής θρέψης των κόκκων είναι δυνατόν να έχουμε επιπτώσεις στην ποιότητα του ρυζιού, όπως μείωση της απόδοσης στο μύλο και της κρυσταλλότητας των κόκκων. Η καταπολέμηση του εντόμου με πυρεθρίνες, αλλά τα τελευταία χρόνια δεν έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας. Γίνονται πειραματικές εργασίες για τη βιολογική καταπολέμηση του εντόμου.
Tα κυριότερα ζιζάνια της καλλιέργειας του ρυζιού κατά σειρά σπουδαιότητας
Tα κυριότερα ζιζάνια της καλλιέργειας του ρυζιού κατά σειρά σπουδαιότητας
