Συγκομιδή ελιάς
Η συγκομιδή του ελαιοκάρπου γίνεται συνήθως αργά το φθινόπωρο,όταν ο πράσινος καρπός της ελιάς κοκκινίζει και αρχίζει να αποκτά ένα λαμπερό μαυροϊδές χρώμα.Είναι τότε που η ωρίμανση της ελιάς φτάνει σε ένα ικανοποιητικό στάδιο και έχει αρκετή ποσότητα ελαιολάδου.Ωστόσο,βέβαια πρέπει να επισημάνουμε ότι η εποχή συγκομιδής ποικίλει ανάλογα με τον τελικό προορισμό του καρπού (κονσερβοποίηση,ελαιοποίηση).Έτσι,ανάλογα με τον τρόπο επεξεργασίας τους μαζεύονται σε τρία διαφορετικά στάδια:
- Σε πρώτο στάδιο συγκοµίζονται οι καρποί που θα κονσερβοποιηθούν (πράσινοι).
- Σε δεύτερο στάδιο συγκοµίζονται οι καρποί που θα κονσερβοποιηθούν ώριµοι (μαύροι).
- Σε τρίτο στάδιο συγκοµίζονται οι καρποί που προορίζονται για παραγωγή λαδιού. Στην περίπτωση αυτή πρέπει το μάζεµα του καρπού να γίνει την εποχή που περιέχει το περισσότερο λάδι και που είναι καλύτερης ποιότητας, δηλαδή όταν είναι πλήρως ώριµοι.
Οι ελιές συγκομίζονται είτε με το χέρι είτε μηχανικά.Η συγκομιδή με το χέρι εφαρμόζεται στις επιτραπέζιες ελιές,προς αποφυγή τραυματισμών των καρπών και υποβάθμιση της ποιότητας (είναι όμως χρονοβόρο και πολύ δαπανηρό).Η μηχανική συγκομιδή γίνεται κυρίως στις ελαιοποιήσιμες ποικιλίες.Οι μέθοδοι που εφαρμόζονται είναι:
- Με χτένια (κινούμενα είτε με ηλεκτρισμό-μπαταρία είτε με αέρα) και με συγκομιδή των καρπών από τα δίχτυα που στρώνονται
- κάτω από τα ελαιόδενδρα.
- Δονητές κορμού-βραχιόνων με ή χωρίς ανάστροφη ομπρέλα (υποδοχέα καρπών).
- Με μηχανές συγκομιδής που κινούνται πάνω από τα δένδρα, στις υπέρπυκνες φυτεύσεις
Tις ελιές που θα χρησιµοποιηθούν για κονσερβοποίηση (πράσινες ή μαύρες) τις μαζεύουμε από τα δέντρα με τα χέρια και στη συνέχεια τις τοποθετούµε προσεχτικά σε πλαστικά τελάρα μεταφοράς. Περισσότερη προσοχή στη συγκοµιδή χρειάζονται οι μαύροι καρποί γιατί έχουν μαλακή σάρκα και υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος να τραυµατιστούν και έτσι να γίνουν ακατάλληλοι για κονσερβοποίηση. Mετά τη συγκοµιδή, οι καρποί τοποθετούνται σε πλαστικά τελάρα μεταφοράς ή ξύλινα κιβώτια που επιτρέπουν τον αερισµό, και μεταφέρονται χωρίς καθυστέρηση στο ελαιοτριβείο. Oι πλαστικές σακούλες δεν είναι καλό μέσο μεταφοράς. H προστασία του καρπού από το δάκο και η γρήγορη μεταφορά του στο ελαιοτριβείο εξασφαλίζουν λάδι εκλεκτής ποιότητας με πολύ χαµηλή οξύτητα.
Συλλογή με το χέρι
Αφού τοποθετηθούν στο έδαφος πλαστικά δίχτυα ή λινάτσες,ο καρπός ραβδίζεται με χτένια και στη συνέχεια συλλέγεται.Επίσης, ο καρπός μπορεί να αφεθεί να πέσει μόνος του και στη συνέχεια να μαζευτεί από το έδαφος.Η συγκομιδή της ελιάς από το δέντρο δίνει καρπό υψηλής ποιότητας,ενώ η συλλογή αυτού που πέφτει μόνος του δίνει λάδι με κακή γεύση και μεγάλη οξύτητα.Η χρήση των ελαιοδιχτυών είναι διαδεδομένη μέθοδος στη χώρα μας ως βοηθητικό μέσο συλλογής του ελαιοκάρπου σε συνδυασμό με τα ελαιοραβδιστικά μηχανήματα.Τα ελαιόπανα πρέπει να είναι μεγάλης αντοχής και ελαφρά.Μετά τη συλλογή τα ελαιόπανα μαζεύονται,πλένονται,στεγνώνουν και αποθηκεύονταιγια την επόμενη περίοδο συγκομιδής.
Συλλογή με τη χρήση βοηθητικών εργαλείων
Τα εργαλεία πρέπει να είναι ελαφρά για να είναι εύχρηστα και γι'αυτό κατασκευάζονται από πλαστικό και αλουμίνιο.Τα ελαιοραβδιστικά εργαλεία εξασφαλίζουν οικονομικότερη και γρήγορη συγκομιδή χωρίς να βλάπτουν το δέντρο.Η μέθοδος αυτή βασίζεται στο ράβδισμα των βλαστών μέχρι να αποκοπεί ο καρπός.Τα ελαιοραβδιστικά πρέπει να χρησιμοποιούνται όταν ο καρπός έχει ωριμάσει,γιατί μειώνεται η δύναμη συγκράτησης των καρπών στο βλαστό.Επίσης,συνίσταται για τις ελαιοποιήσιμες ελιές και όχι τις βρώσιμες.Τα καταλληλότερα ελαιοραβδιστικά είναι τα περιστρεφόμενα γιατί έχουν καλύτερη απόδοση και δεν τραυματίζουν το δέντρο.Κυκλοφορούν στο εμπόριο σε ευθύγραμμα και σε σχήμα "Τ".Κάθε ραβδιστικό αποτελείται από μία ράβδο περιστρεφόμενη με κινητήρα.Τα ραβδιστικά αυτά περιστρέφονται και προκαλούν πτώση των καρπών με μηχανική πρόσκρουση.Οι κααρποί πέφτουν στα ελαιόπανα κάτω από την κόμη του δέντρου.Ο εργάτης πρέπει να χρησιμοποιεί γρήγορα το ελαιοραβδιστικό.Έχει υψηλή απόδοση που κατά εργάτη μπορεί να ανέλθει στα 1000 κιλά ημερησίως.
Συλλογή με τη χρήση μηχανοκίνητων δονήτων
Τα τελευταία χρόνια είναι διαδεδομένη η συγκομιδή της ελιάς με μηχανικούς δονητές.Οι δονητές μεταδίδουν ταλαντώσεις σε όλο το δέντρο.Απότελούνται από το σύστημα δόνησης,το σύστημα υποδοχής των καρπών και το συστημα αναρρόφησης.Το σύστημα δόνησης αποτελείται από έναν βραχίονα που φέρει στο άκρο του την κεφαλή δόνησης,που προσαρμόζεται στο δέντρο.Το σύστημα υποδοχής των καρπών αποτελειται από δύο τεμάχια υφάσματος προσαρμοσμένα σε μεταλλικό σκελετό που τοποθετείται κάτω από την κόμη των δέντρων.Το σύστημα αναρρόφησης αποτελείται από φτερωτή,που δημιουργεί απορροφητική δύναμη για μεταφορά των καρπών από το σύστημα υποδοχής στο δοχείο αποθήκευσης.
Σχετικές σελίδες
Βιβλιογραφία
- "Παραγωγή και διακίνηση ελαιολάδου στην περιοχή της Χαλκιδικής. Εμπορικά κανάλια και πρακτικές logistics.", Πτυχιακή εργασία της Σιαφλιάκη Δήμητρας, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας, Αθήνα 2011
