Καλλιέργεια κενάφ
Περιεχόμενα
Προετοιμασία εδάφους
Η προετοιμασία της σποροκλίνης για την καλλιέργεια του κενάφ περιλαμβάνει την καταστροφή ζιζανίων και εντόμων, τη βελτίωση των φυσικών χαρακτηριστικών του εδάφους, καθώς και την εξασφάλιση καλού αερισμού και επαρκούς εδαφικής υγρασίας. Η βασική καλλιεργητική πρακτική αφορά στο φθινοπωρινό όργωμα και στο προ της σποράς, ανάλογα με την κατάσταση του εδάφους, απαιτούμενο φρεζάρισμα, κυλίνδρισμα και σβάρνισμα.[1]
Σπορά - Φύτευση
Η εγκατάσταση της καλλιέργειας του κενάφ γίνεται με σπόρο. Η σπορά πραγματοποιείται με κοινές σπαρτικές μηχανές, σε βάθος 2-4cm και σε πυκνότητες που ποικίλουν από 18.500-40.000 φυτά/στρέμμα χωρίς να επηρεάζεται σημαντικά η τελική απόδοση σε βιομάζα. Για λόγους κυρίως απρόσκοπτης διέλευσης των γεωργικών μηχανημάτων, η σπορά γίνεται συνηθέστερα σε γραμμές που απέχουν 75cm και επιδιώκεται ένας πληθυσμός 25.000-30.000 φυτά/στρ. Ανάλογα με την περιοχή καλλιέργειας, κατάλληλη εποχή είναι η περίοδος από τέλος Απριλίου έως και τέλος Μαΐου για πρώιμη και τέλη Μαΐου έως αρχές Ιουνίου για όψιμη σπορά, αντίστοιχα. Η ελάχιστη απαιτούμενη θερμοκρασία εδάφους κατά την περίοδο σποράς είναι 15oC. Γενικά, συνιστάται πρώιμη σπορά καθώς επιτρέπει την ολοκλήρωση του βιολογικού κύκλου του φυτού και εξασφαλίζει υψηλότερες αποδόσεις συγκριτικά με την όψιμη. Το φύτρωμα πραγματοποιείται σε 3-6 ημέρες μετά τη σπορά και τα σπορόφυτα αποκτούν ύψος 30-40cm σε 3 περίπου εβδομάδες.[1]
Καταπολέμηση ζιζανίων
Ο έλεγχος των ζιζανίων είναι απόλυτα απαραίτητος κατά τα πρώτα στάδια ανάπτυξης της καλλιέργειας και μέχρι τα φυτά να αποκτήσουν ύψος 30cm. Δεδομένης της γρήγορης ανάπτυξης του αλλά και των αλληλοπαθητικών του ιδιοτήτων, το κενάφ ανταγωνίζεται ικανοποιητικά τα ζιζάνια στα επόμενα στάδια. Η καταπολέμηση ζιζανίων πραγματοποιείται με την εφαρμογή των κατάλληλων προφυτρωτικών ή/και μεταφυτρωτικών ζιζανιοκτόνων. Λόγω της φυτοτοξικότητας που προκαλείται από τη χρήση σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση των πλατύφυλλων κυρίως ζιζανίων, συνιστώνται αποστάσεις φύτευσης που επιτρέπουν την κατευθυνόμενη εφαρμογή του ζιζανιοκτόνου.[1]
Λίπανση
Η καλλιέργεια του κενάφ έχει αρκετά υψηλές απαιτήσεις σε άζωτο, κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο. Λόγω της μεγάλης παραγόμενης βιομάζας, καθίσταται απαραίτητη η λίπανση για την αναπλήρωσή των απορροφώμενων από το έδαφος σημαντικών ποσοτήτων θρεπτικών στοιχείων. Συνιστάται η εφαρμογή αζωτούχου λίπανσης (ποσότητα 6-12 kg/στρέμμα), φωσφορικής (ποσότητα 2-5 kg/στρέμμα) και καλιούχου (ποσότητα 5 kg/στρέμμα).[1]
Άρδευση
Ως φυτό ταχείας ανάπτυξης με υψηλή παραγωγικότητα σε βιομάζα, το κενάφ απαιτεί υψηλά επίπεδα εδαφικής υγρασίας. Η εφαρμογή άρδευσης είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου οι βροχοπτώσεις είναι χαμηλότερες των 500-700mm. Σε μεσογειακά κλίματα, συνιστάται η εφαρμογή 250-400mm νερού για την επίτευξη υψηλής απόδοσης σε βιομάζα.[1]
Συγκομιδή
Η επιλογή της εποχής συγκομιδής του κενάφ είναι ιδιαίτερα σημαντική και καθορίζεται από παράγοντες που αφορούν κυρίως στα χαρακτηριστικά της ίνας και στην απόδοση σε βιομάζα. Για την παραδοσιακή παραγωγή ινών, η ποιότητα βελτιστοποιείται με συγκομιδή κατά την έναρξη της ανθοφορίας. Όταν το φυτό καλλιεργείται για ενεργειακή χρήση, επιδιώκεται η συγκομιδή βιομάζας με χαμηλή περιεκτικότητα σε υγρασία και ανόργανες ύλες. Με τον ταχύ ρυθμό ανάπτυξης του φυτού, η συγκομιδή μπορεί να πραγματοποιηθεί σε διάστημα 3-4 μηνών από τη σπορά. Στην Ελλάδα ως κατάλληλη εποχή συγκομιδής, ανάλογα με την περιοχή και την ημερομηνία σποράς, θεωρείται η περίοδος Νοεμβρίου-Ιανουαρίου. Η εποχή συγκομιδής συμπίπτει με την περίοδο αποφύλλωσης, οπότε το ξηρό βάρος της βιομάζας μεγιστοποιείται. Η συγκομιδή του κενάφ που γίνεται με συμβατικές στελεχοκοπτικές και χορτοδετικές μηχανές περιλαμβάνει τρεις εναλλακτικούς τρόπους:
- θερισμό των στελεχών, αποξήρανση στον αγρό και συλλογή μετά την ξήρανσή τους.
- απευθείας συγκομιδή της χλωρής βιομάζας.
- απευθείας συγκομιδή της ξηρής βιομάζας, χωρίς να προηγηθεί θερισμός.[1]
