Ασθένειες λούπινου

Ωίδιο

Προσβολή από ωίδιο (εδώ σε σιτάρι)

Το ωίδιο προσβάλλει κυρίως τα φύλλα και τους νεαρούς βλαστούς αλλά και τα άνθη, τους οφθαλμούς και τους καρπούς των φυτών. Ο βαθμός προσβολής των φυτών από το ωίδιο διαφέρει από φυτό σε φυτό αλλά και από την περίοδο της προσβολής (πχ. ανθοφορία) και τις κλιματικές συνθήκες που θα επικρατούν εκείνη την εποχή.

Η προσβολή φαίνεται κυρίως από τις κηλίδες που δημιουργούνται συνήθως στα φύλλα οι οποίες είναι κατά κύριο λόγο λευκού ή χλωρωτικού (κίτρινο) χρώματος. Η αντιμετώπισή του συνήθως επιτυγχάνεται με θειούχα σκευάσματα και κατάλληλα ιωδιούχα φυτοπροστατευτικά προϊόντα.

Εκτός απ' το λούπινο η ασθένεια αυτή προκαλεί προβλήματα και σε άλλες καλλιέργειες όπως είναι:

• Καλλιέργεια ρεβιθιάς,
• Καλλιέργεια φακής,
• Καλλιέργεια μπιζελιάς,
• Καλλιέργεια ελιάς,
• Καλλιέργεια αμπελιού,
• Καλλιέργεια φασολιάς,
• Καλλιέργεια σιταριού,
• Καλλιέργεια πιπεριάς,
• Καλλιέργεια πεπονιάς,
• Καλλιέργεια μελιτζάνας κ.α.

Προκαλεί επίσης ζημιές στα πυρηνόκαρπα και τα μηλοειδή.

Σήψη από βοτρύτιδα

Προσβολή από βοτρύτη (εδώ) σε φύλλα κουκιάς

Η ασθένεια αυτή των λούπινων προκαλείται από τον μύκητα Botrytis cinerea που προσβάλλει κυρίως τα στελέχη καιι τις μακριές διακλαδώσεις στις οποίες δημιουργούνται μεγάλες καστανές περιοχές με αποτέλεσμα την ξήρανση των βλαστών. Η προσβολή μπορεί να επεκταθεί στα άνθη και τους λοβούς, όταν κατά την άνοιξη επικρατεί υψηλή υγρασία περιβάλλοντος.

Ο βοτρύτης προσβάλει εκτός απ' την καλλιέργεια των λούπινων και άλλες πολλές καλλιέργειες όπως:

• Καλλιέργεια αγγουριάς,
• Καλλιέργεια βίκου,
• Καλλιέργεια βιομηχανικής ντομάτας,
• Καλλιέργεια ηλίανθου,
• Καλλιέργεια καρπουζιάς,
• Καλλιέργεια καρότου,
• Καλλιέργεια κολοκυθιάς,
• Καλλιέργεια κουκιάς,
• Καλλιέργεια μαρουλιού,
• Καλλιέργεια πιπεριάς,
• Καλλιέργεια φασολιάς και πολλές άλλες.

Τήξεις φυταρίων

Οι τήξεις των νεαρών φυτών οφείλονται σε προσβολές τόσο του σπόρου πριν ή κατά τη βλάστησή του όσο και σε προσβολές των νεαρών φυτών πριν και μετά την ανάδυσή τους από μύκητες του γένους Pythium και τους Diplodia zeae, Gibberella zeae, G. fujikuroi, Nigrospora oryzeae, Penicillium spp. και Aspergillus spp. Οι μύκητες του γένους Pythium είναι μύκητες εδάφους και προκαλούν έντονες προσβολές σε συνθήκες που δεν ευνοούν το γρήγορο φύτρωμα και την ανάπτυξη των νεαρών φυτών (π.χ. πολύ υγρό έδαφος και θερμοκρασίες κάτω από 10^oC). Τα υπόλοιπα είδη των μυκήτων μεταδίδονται με τον σπόρο και επίσης προσβάλλουν το υπέργειο και υπόγειο τμήμα ανεπτυγμένων φυτών.

Η χρήση καλής ποιότητας σπόρου (από υγιή φυτά, ικανοποιητικά ωριμασμένου, μεγάλου μεγέθους, χωρίς ρωγμές στο περικάρπιο) επιταχύνει το φύτρωμα και αυξάνει τον ρυθμό ανάπτυξης των νεαρών φυτών. Έτσι μειώνονται οι πιθανότητες έντονης προσβολής απ' την ασθένεια. Από χημικής πλευράς συνιστάται η απολύμανση των σπόρων με ειδικά μυκητοκτόνα (Captan, Maneb, Thiram, Mancozeb, Benomyl κ.ά). Η χημική προστασία των σπόρων μπορεί να αυξήσει κατά 5-10% την τελική απόδοση της καλλιέργειας αυξάνοντας την πυκνότητα των υγιών φυτών. Η προστασία είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή όταν χρησιμοποιείται μεγάλο ποσοστό σπόρων με ρωγμές ή όταν οι συνθήκες του περιβάλλοντος ευνοούν την ανάπτύξη των προσβολών. Ειδικά σε εδάφη όπου ενδημούν μύκητες του γένους Pythium, η προστασία του σπόρου δεν εξασφαλίζει και τις ρίζες των νεαρών φυτών από τις προσβολές.

Φόμοψη

Απ' τη φόμοψη στα στελέχη και τους λοβούς των προσβεβλημένων φυτών, κυρίως κατά την ωρίμανση, σχηματίζονται σκούρες κοκκινωπές κηλίδες. Σε εξασθενημένα φυτά λούπινου λόγω του παγετού, ξηρασίας ή τοξικότητας από ζιζανιοκτόνα, η ασθένεια εμφανίζεται νωρίτερα. Τα προσβεβλημένα στελέχη ξηραίνονται με αποτέλεσμα τη μείωση των αποδόσεων. Στη χώρα μας δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Ο μύκητας ελκύει τις φομοψίνες, τοξίνες οι οποίες προκαλούν στα ζώα την ασθένεια λουπίνωση, όταν καταναλώσουν προσβεβλημένα φυτά. Η ασθένεια αυτή αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για τα ζώα στην Αυστραλία και τη Ν. Αφρική. Η φόμοψη είναι κυρίως ασθένεια της αμπέλου.

Ριζοκτόνια

Η ριζοκτόνια είναι μια ασθένεια του λούπινου που οφείλεται στο μύκητα Rhizoctonia Solani. Προσβάλλει πολλά και διαφορετικά είδη φυτών όπως είναι η αραχίδα, το ζαχαρότευτλο, η καρπουζιά, η μελιτζάνα, η μηδική, η μπιζελιά, το παντζάρι, η πεπονιά, η πιπεριά, η ρεβιθιά, το σιτάρι, το σπαράγγι, η φακή, η φασολιά, η ακτινιδιά, κ.ά.

Πρόκειται για σήψεις που προκαλούνται στις ρίζες των φυτών απ' τον μύκητα που ζει στο έδαφος για πολλά χρόνια.

Σκληρωτίνια

Η σκληρωτίνια είναι μία ασθένεια των λούπινων που προκαλείται από το μύκητα Sclerotinia sclerotiorum ο οποίος διατηρείται στο έδαφος κυρίως ως σκληρώτιο αλλά και ως μυκήλιο πάνω σε οργανικά υλικά.

Τα προσβεβλημένα φυτά μαραίνονται απότομα, εξαιτίας σήψης του λαιμού, που εμφανίζεται με μαύρες νεκρωτικές κηλίδες. Το προσβεβλημένο μέρος καλύπτεται από ένα λευκό μυκήλιο εντός του οποίου παρατηρούνται τα σκληρώτια του μύκητα που έχουν χρώμα μαύρο. Η ασθένεια ευνοείται από μέτριες θερμοκρασίες και υψηλή εδαφική υγρασία.

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης της ασθένειας είναι η χρησιμοποίηση ανθεκτικών ποικιλιών.

Η σκληρωτίνια προσβάλλει κι άλλα φυτά όπως είναι η αγγουριά, η καρπουζιά, το καρότο, η καστανιά, η κολοκυθιά, η κουκιά, το κρεμμύδι, το λάχανο, το μαρούλι, η μηδική, η μπιζελιά, η πατάτα κ.ά.