Περιποίηση των ζώων

Η καλή και τακτική περιποίηση των ζώων αποδεικνύει βέβαια και την αγάπη και στοιχειώδη φροντίδα που οφείλει ο άνθρωπος να προσφέρει σ' αυτά ως ελάχιστο αντάλλαγμα για τα πολύτιμα γι' αυτόν προϊόντα τους.

Καθαρισμός του σώματος

Ο καθαρισμός του σώματος χρειάζεται να γίνεται σε όλα τα είδη των αγροτικών ζώων σε διαστήματα ανάλογα με τις συνήθειες του κάθε είδους και ατόμου και το βαθμό ρύπανσης του σώματος. Η σκόνη, οι λάσπες και τα κόπρανα δεν πρέπει να μένουν επάνω στο δέρμα και το τρίχωμα, γιατί αποτελούν εστία διατήρησης και ανάπτυξης μικροβίων και παρασίτων ή μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό και δερματίτιδες. Έτσι προσβάλλεται η υγεία των ζώων και μειώνονται σημαντικά οι αποδόσεις τους.

Ιδιαίτερα όταν πρόκειται να γίνουν χειρουργικές ή άλλες επεμβάσεις ή στα επίτοκα θηλυκά, πρέπει να γίνεται καθαρισμός του σώματός τους. Ο καθαρισμός και η απαλλαγή του σώματος από τις οποιεσδήποτε ακαθαρσίες γίνεται με τη χρησιμοποίηση της ειδικής βούρτσας και της μεταλλικής ξύστρας ανάλογα με το βαθμό και το είδος της ρύπανσης. Αν αυτό δεν είναι αρκετό ή δεν έχει ικανοποιητικό αποτέλεσμα, μπορεί να γίνει πλύσιμο του ζώου με άφθονο νερό και σαπουνάδα.

Εφαρμόζοντας τακτικά τον καθαρισμό του σώματος στα ζώα προσφέρεται η ευκαιρία να παρατηρηθούν και να διαπιστωθούν έγκαιρα διάφορες παθολογικές καταστάσεις, όπως τραυματισμοί, παρασιτώσεις κ.λπ. Έτσιμε την έγκαιρη αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων η ίαση είναι ευκολότερη και η οικονομική ζημιά από τη μείωση των προϊόντων περιορίζεται σημαντικά.

Περιποίηση των τραυμάτων

Τα τραύματα, όταν γίνονται αντιληπτά, πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται με αντισηπτικά. Να παρακολουθείται τακτικά η εξέλιξη της επούλωσής τους κάθε 2-3 ημέρες και να επαναλαμβάνεται η περιποίησή τους μέχρι την πλήρη ίαση. Ορισμένα αντισηπτικά υπάρχουν υπό μορφή μικρών αυτόματων ψεκαστήρων (spray). Όλοι οι μικροτραυματισμοί μπορούν να αντιμετωπίζονται με ψεκασμούς κάθε 1-2 ημέρες. Τα μεγαλύτερα τραύματα απαιτούν πολλές φορές χειρουργική ραφή ή αν δε συρραφούν χρειάζονται θεραπεία για μεγάλο διάστημα.

Σε περιπτώσεις βαθιών τραυμάτων αι ιδιαίτερα στα ιπποειδή πρέπει να χορηγείται αντιτετανικός ορός.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα τραύματα των ποδιών, γιατί επιμολύνονται συνεχώς. Σ' αυτή την περίπτωση το τραυματισμένο ζώο πρέπει να κλείνεται σε στεγνό χώρο και το τραύμα μετά τη θεραπεία να επιδένεται.

Περιποίηση των οπλών ή χηλών

Οι οπλές των ιπποειδών και οι χηλές των μηρυκαστικών πρέπει να καθαρίζονται τακτικά. Το πέλμα να καθαρίζεται με την αγγύλη από την ξηραμένη κόπρο και τη λάσπη και σε περιόδους ξηρασίας όλη η οπλή ή χηλή να επαλείφεται με κατράμι ή λίπος για την αποφυγή δημιουργίας ρωγμών.

Όταν μεγαλώνουν πολύ οι οπλές ή χηλές πρέπει να γίνεται εξονυχισμός, γιατί η υπερβολική ανάπτυξή τους εμποδίζει το φυσιολογικό βάδισμα με συνέπεια την προσβολή των αρθρώσεων και των οστών των ζώων και την εμφάνιση χωλότητας.

Στα ιπποειδή εργασίας πρέπει να γίνεται πετάλωση, η οποία να επαναλαμβάνεται κάθε 3 μήνες περίπου.

Τα κέρατα

Τα κέρατα των κερασφόρων μηρυκαστικών μερικές φορές μεγαλώνουν ανώμαλα και εμποδίζουν την όραση ή πιέζουν το κρανίο, οπότε πρέπει να κόβονται με ειδικό εργαλείο.

Στα βοοειδή τα κέρατα αποτελούν πολλές φορές κίνδυνο για τον άνθρωπο που τα περιποιείται, γι' αυτό και προλαμβάνεται η ανάπτυξή τους. Μόλις αρχίσει η έκφυσή τους κατά τη νεαρή ηλικία των μόσχων καυτηριάζονται με ειδικές καυστικές ουσίες υπό μορφή σταγόνων ή στυλίσκων ή με ηλεκτρικούς καυστήρες.

Άμελξη

Η άμελξη των γαλακτοφόρων ζώων πρέπει να γίνεται ανάλογα με την περίοδο της γαλακτοπαραγωγής 1-2 φορές την ημέρα και σταθερά τις ίδιες πάντοτε ώρες.

Πριν από την άμελξη να γίνεται η δοκιμαστική άμελξη στο μελανό δίσκο ή στο τοίχωμα του κουβά. Έτσι είναι δυνατό να διαπιστώνονται έγκαιρα περιπτώσεις μαστίτιδων, όπως των αιγοπροβάτων και των αγελάδων από την εμφάνιση πηγμάτων γάλακτος. Επίσης από την ακτίνα του γάλακτος διαπιστώνονται τυχόν ανωμαλίες των θηλών του μαστού (οζίδια, τραυματισμοί κ.λπ.).

Η αμελκτική μηχανή πρέπει να λειτουργεί τέλεια, γιατί αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν μολύνσεις στους μαστούς και άλλες βλάβες. Η απολύμανση όλων των εξαρτημάτων της να γίνεται προσεκτικά σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή, καθώς και η συντήρησή της τακτικά. Οι φθαρμένες βαλβίδες για παράδειγμα έχουν ως συνέπεια την επιστροφή του γάλακτος στους μαστούς με αποτέλεσμα τη μόλυνση και την πρόκληση μαστίτιδας.

Για να διατηρείται μια αγελαδοτροφική μονάδα σε ικανοποιητικά επίπεδα παραγωγής, έχει μεγάλη σημασία η επιμελής τήρηση των παραπάνω βασικών όρων υγιεινής. Έτσι, μειώνονται στο ελάχιστο δυνατό οι μαστίτιδες, οι οποίες αποτελούν μεγάλο πρόβλημα και προκαλούν ανυπολόγιστη οικονομική ζημία στον παραγωγό.