Χρησιμοποιούμενες χημικές ουσίες
Αρκετές χημικές ουσίες, των οποίων η χρήση επιτρέπεται από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, χρησιμοποιούνται, με επιτυχία, για το αραίωμα των ανθέων ή μικρών καρπών, αλλά έχουν και άλλες επιδράσεις θετικές ή αρνητικές. Ο τρόπος δράσης τους μπορεί να διαφέρει και κάθε μια μπορεί να έχει έναν ή και περισσότερους τρόπους δράσης. Η δινιτροορθοκρεζόλη (DNOC, Elgetol) είναι μια καυστική ουσία, που νεκρώνει τα ανθικά μέρη, συνεπώς, αναμφίβολα διεγείρει την έκλυση αιθυλενίου. Η ουσία αυτή είναι επίσης γυρεοκτόνος σε υψηλές συγκεντρώσεις και παρεμποδιστής της αύξησης του γυρεοσωλήνα σε χαμηλές συγκεντρώσεις. Η δινιτροορθοκρεζόλη ψεκάζεται, όταν τα δένδρα πλησιάζουν σε πλήρη ανθοφορία. Η ουσία αυτή νεκρώνει τα μέρη του άνθους, με τα οποία έρχεται σε επαφή, αλλά για να είναι αποτελεσματική πρέπει οι ψεκαστικές σταγόνες να πέσουν πάνω στην ωοθήκη. Συνεπώς, ένας συντηρητικός παραγωγός θα κάνει τον ψεκασμό, όταν το 50-60% των ανθέων είναι ανοικτά, υπό την προϋπόθεση, ότι θα γίνει αργότερα και αραίωμα με το χέρι. Ο τολμηρός όμως παραγωγός θα περιμένει μέχρι ν' ανοίξει το 90% των ανθέων για να κάνει τον ψεκασμό, για να μειώσει το κόστος του αραιώματος με το χέρι.
Σε μερικές ποικιλίες της Ιαπωνικής Δαμασκηνιάς, η απομάκρυνση του 90% των ανθέων θ' αφήσει ακόμα 10.000 κλειστά άνθη να επιβιώσουν. Το ναφθαλινοξικό οξύ (ΝΑΑ), η ναφθαλινακεταμίδη (NAAm), το τριχλωροφενοξυπροπιονικό οξύ, το 3-CPA και το carbaryl (Sevin) είναι συνθετικές αυξίνες. Το carbaryl χρησιμοποιείται κυρίως ως εντομοκτόνο, και δευτερευόντως ως καρποαραιωτικό. Ένας τρόπος δράσης των αυξινικών αυτών ουσιών συνίσταται στην παρεμπόδιση της μεταφοράς των ορμονών και των φωτοσυνθετικών υλικών δια του ηθμού προς και εκτός των καρπών. Κανονικά, η αυξινική κίνηση, μεταξύ ενός φύλλου ή καρπού και του λογχοειδούς, καθυστερεί το σχηματισμό μιας αφοριστικής στιβάδας.
Οι εξωγενείς εφαρμογές των συνθετικών αυξινών σταματούν και/ή συγκρατούν την αυξινική ροή και προκαλούν καρπόπτωση. Η εφαρμογή ραδιενεργού καρμπαρύλ στα αναπτυσσόμενα μήλα, συσσωρεύεται με τα φωτοσυνθετικά υλικά στον ποδίσκο, πράγμα που αποδεικνύει, ότι διακόπτει τη μεταφορά τροφής και ορμονών. Αυτό υποδηλώνει, ότι οι αραιωτικές αυξινικές ουσίες πρέπει να απορροφηθούν ή να μεταφερθούν στη θέση που θα επενεργήσουν. Ο δεύτερος τρόπος δράσης των αυξινικών ουσιών συνίσταται στην έκλυση αιθυλενίου. Αν η έκλυση αιθυλενίου από ΝΑΑ ή ΝΑΑm εμποδίζεται με επέμβαση με aminoethoxyvinylglycine (AVG), που είναι παρεμποδιστής της παραγωγής αιθυλενίου, η αραιωτική επίδραση είναι αρνητική. Το αέριο εκλύεται αυτομάτως από τις αυξίνες, αλλά δεν μεταφέρεται. Το αιθυλένιο μειώνει τη διαπερατότητα της μεμβράνης και ως εκ τούτου επιτρέπει στα υποστρώματα να αντιδρούν με τα ένζυμα, τα οποία κανονικά διατηρούνται χωριστά ή εγκλεισμένα στο κυτταρόπλασμα. Επομένως, το αιθυλένιο που προέρχεται από το ethephon (παράγει αιθυλένιο), προκαλεί έκκριση κόμμεος στους βλαστούς.
Η εκροή κόμμεος στο ξύλο αυξάνει την αντίσταση στη διακίνηση του νερού και οδηγεί σε αύξηση του υδατικού δυναμικού του ξύλου, το οποίο μπορεί να είναι υπεύθυνο για την αποκοπή των καρπών. Η υπερβολική δόση του ethephon προκαλεί πρόωρο γηρασμό και φυλλόπτωση. Το ΝΑΑ, η ΝΑΑm και το καρμπαρύλ παρέχονται στα μήλα, όταν έχουν διάμετρο 9.5 έως 12mm. Οι καρποί φθάνουν σ' αυτό το στάδιο ανάπτυξης 15 έως 21 ημέρες περίπου μετά την πτώση των πετάλων. Στις μεταλλαγές τύπου spur της Red Delicious, που είναι δύσκολες στο αραίωμα, η ανάμιξη ΝΑΑ ή ethephon με καρμπαρύλ είναι αποτελεσματική. Μια θετική επίδραση του χημικού αραιώματος είναι και η αύξηση της ανθοφορίας την επόμενη χρονιά. Δυο ανεπιθύμητες επιδράσεις του ΝΑΑ και της ΝΑΑm, όταν οι εφαρμογές δεν γίνονται χρονικά κανονικά, είναι η μείωση του μεγέθους των καρπών και ο σχηματισμός πολύ μικρών καρπών (μικρότεροι σε διάμετρο από 40 mm). Το ΝΑΑ μπορεί, αλλά σπάνια, ν' αυξήσει το μέγεθος των μήλων κατά τη συγκομιδή, χωρίς κάποια ικανοποιητική αραίωση του φορτίου ή ν' αραιώσει το φορτίο, χωρίς ν' αυξήσει το μέγεθος των καρπών. Με αυτή την συνθήκη αποδεικνύεται ότι η ουσία έχει άμεση επίδραση στην αύξηση των καρπών.
Το καρμπαρύλ δεν προκαλεί μικροκαρπία, αλλά συμβάλλει στην εμφάνιση σκωριόχρου αποχρώσεως στην Golden Delicious. Η σκωριόχρους απόχρωση μπορεί να μειωθεί ή να αποφευχθεί με ανάμιξη του GA με ΝΑΑm. Τα φύλλα της ροδακινιάς όταν ψεκάζονται με 3-CPA συχνά μαραίνονται και/ή εμφανίζουν χλωρωτικά συμπτώματα. Στις υψηλές συγκεντρώσεις η περιφέρεια των φύλλων ξηραίνεται. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να προκληθούν από αυξίνες, που παράγουν αιθυλένιο και τα οποία αναπόφευκτα συνοδεύονται με ζημιές. Η μάρανση προκαλεί πολλαπλή αύξηση του αμπσισικού οξέος σε φύλλα αμπέλου, μετά από έλλειψη νερού. Αφού το αιθυλένιο και το αμπσισικό οξύ συνδέονται με την προτροπή σχηματισμού αφοριστικού στρώματος, ο τρόπος δράσης του 3-CPA είναι πιθανόν πολλαπλός.[1]
Βιβλιογραφία
- ↑ Γενική Δενδροκομία, του Καθηγητή Δενδροκομίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνου Α. Ποντίκη, 1997