Κανόνες πολλαπλής συμμόρφωσης - Γενικές υποχρεώσεις γεωργών
Για την πολλαπλή συμμόρφωση η γεωγραφία ή η διοικητική διαίρεση της χώρας δεν παίζουν ρόλο. Είναι σημαντικό όμως να γνωρίζουμε αν βρισκόμαστε σε περιοχές του Δικτύου Φύση 2000 (NATURA) ή σε περιοχές ευπρόσβλητες από τη νιτρορύπανση. Το άλλο κριτήριο κατάταξης είναι ο τύπος της εκμετάλλευσης, δηλαδή ο διαχωρισμός ανάμεσα σε εκμεταλλεύσεις φυτικής ή ζωικής παραγωγής.
Οι γενικές υποχρεώσεις των αγροτών σύμφωνα με τον Κώδικα Πολλαπλής Συμμόρφωσης είναι:
Τήρηση ημερολογίου
Όλοι οι παραγωγοί υποχρεούνται να τηρούν ημερολόγιο στο οποίο πρέπει να καταγράφουν όλες τις εργασίες που πραγματοποιούν στην εκμετάλλευσή τους, όπως σπορά, λίπανση, ζιζανιοκτονία, θεραπείες, κ.λπ. Επιπλέον, θα πρέπει να διατηρούν τις ετικέτες των σπόρων, λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούν καθώς και τα σχετικά τιμολόγια - παραστατικά αγοράς (κυρίως για σπόρους, λιπάσματα, ζωοτροφές) και πώλησης (κυρίως προϊόντα της εκμετάλλευσης, ζωοτροφές). Στις περιπτώσεις που ο γεωργός χρησιμοποιεί κοπριά και εφόσον δεν υπάρχει δυνατότητα έκδοσης τιμολογίων, προσκομίζει υπεύθυνη δήλωση, στην οποία αναγράφονται η ακριβής ποσότητα κοπριάς και η προέλευση αυτής.
Γονιμότητα εδαφών
Όλοι οι γεωργοί οφείλουν να μην καταστρέφουν τις αναβαθμίδες (πεζούλες), τις ξερολιθιές, τα αναχώματα στα όρια των αγροτεμαχίων. Τα στοιχεία αυτά βοηθούν τη συγκράτηση και τη γονιμότητα των εδαφών, αποτελούν δε στοιχεία που προστατεύουν, βελτιώνουν και αναδεικνύουν το φυσικό τοπίο, ενώ συχνά βοηθούν τη διαβίωση των μικρών ζώων και πουλιών τα οποία είναι χρήσιμα στην καταπολέμηση των εχθρών των καλλιεργειών.
Εκτάσεις σε καλή γεωργική κατάσταση
Σε κάθε αγροτεμάχιο που παραμένει ακαλλιέργητο, θα πρέπει να πραγματοποιούνται οι ελάχιστες καλλιεργητικές παρεμβάσεις, ώστε να διατηρείται το έδαφος σε καλή κατάσταση και να αποφεύγεται η ανάπτυξη ανεπιθύμητων φυτικών ειδών (π.χ. ζιζάνια). Γι’ αυτό θα πρέπει είτε να κόβεται η βλάστηση είτε να επιτρέπεται η βόσκηση, ώστε να μην υποβαθμίζεται η καλλιεργήσιμη γη. Στην περίπτωση που ο γεωργός επιλέξει να μην καλλιεργήσει την επιλέξιμη για τα δικαιώματά του έκταση, τα χωράφια θα πρέπει να είναι απαλλαγμένα από ζιζάνια ή άλλα ανεπιθύμητα υλικά (π.χ. σκουπίδια, μπάζα, κ.λπ.), ώστε να είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμα για καλλιέργεια. Είναι προφανές ότι τα παραπάνω εφαρμόζονται έτσι κι αλλιώς όταν μια καλλιέργεια βρίσκεται σε εξέλιξη.
Προστασία πουλιών
Τα κοκκώδη αγροχημικά (φάρμακα, λιπάσματα) πρέπει να ενσωματώνονται καταλλήλως στο έδαφος για να μην δηλητηριάζονται τα πουλιά. Τα δολώματα τρωκτικοκτονίας (για ποντίκια και αρουραίους) πρέπει να τοποθετούνται μέσα στις στοές των τρωκτικών, ώστε να μην είναι ορατά.
Διατήρηση του αγροτικού τοπίου
Ο γεωργός οφείλει να μην καταστρέφει σημαντικά στοιχεία του αγροτικού τοπίου όπως φυτοφράκτες, υδατοσυλλογές, και δενδροστοιχίες που βρίσκονται εντός των αγροτεμαχίων του ή και στο περιθώριο αυτών. Επίσης οφείλει στις γεωργικές εκτάσεις που συνορεύουν με δρόμους και φυσικούς υδάτινους αποδέκτες (ρυάκια, λίμνες, ποτάμια, τάφροι κλπ) στους οποίους υπάρχει φυσική βλάστηση (φυτοφράκτες, δένδρα, συνδενδρίες), να μην καταστρέφει τη βλάστηση. Οι θάμνοι και τα δέντρα μπορούν να συντηρούνται με κλάδεμα.
Το ελάχιστο πλάτος διατήρησης ορίζεται ως εξής:
- Για τους θάμνους, 0,50μ από κάθε πλευρά της ρίζας του θάμνου.
- Για τα δένδρα, η κάθετη προβολή της κόμης του δένδρου στο έδαφος.
Ειδική άδεια για χρήση επεξεργασμένων αποβλήτων ως λίπασμα
Εφόσον χρησιμοποιείται λάσπη από επεξεργασμένα απόβλητα είτε ως βελτιωτικό εδάφους είτε ως λίπασμα, θα πρέπει αυτό να γίνεται με ειδική άδεια από τη Νομαρχία. Η άδεια αναφέρει τους όρους εφαρμογής της λάσπης στον αγρό που πρέπει να τηρούνται από το γεωργό .Ωστόσο, δεν μπορεί να χορηγηθεί άδεια στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Σε εκτάσεις που προορίζονται για βόσκηση ζώων.
- Σε καλλιέργειες οπωροκηπευτικών κατά την περίοδο της βλάστησης, καθώς και σε καλλιέργειες που οι καρποί τους βρίσκονται σε επαφή με το έδαφος και καταναλώνονται ως νωποί (π.χ. τομάτες, αμπέλια, φράουλες).
Καθορισμένος χώρος συγκέντρωσης απορριμμάτων
Ο γεωργός πρέπει να καθορίζει στην εκμετάλλευσή του συγκεκριμένο χώρο συγκέντρωσης και αποκομιδής απορριμμάτων, σε σημείο στο οποίο θα υπάρχει σχετική σήμανση με ταμπέλα. Ο χώρος αυτός μπορεί να είναι από ένα απλό βαρέλι με καπάκι έως και ειδική εγκατάσταση σε όσες περιπτώσεις αυτό απαιτείται (π.χ. λύματα κ.λπ.). Εκεί θα συγκεντρώνονται προσωρινά όλα τα σκουπίδια, τα ρυπογόνα υλικά και οι συσκευασίες των αγροχημικών προϊόντων (φυτοφάρμακα, λιπάσματα) μέχρι την οριστική απομάκρυνσή τους. Η απομάκρυνση των απορριμμάτων είναι αρμοδιότητα του δήμου ή της νομαρχίας και εφόσον ο γεωργός ειδοποιήσει για την αποκομιδή είναι υποχρεωμένοι να τα συλλέξουν.
- Όλες οι αγροτικές εγκαταστάσεις (αποθήκες, στέγαστρα κ.λπ.) πρέπει να διατηρούνται σε καλή κατάσταση ώστε να μην διαφεύγουν ουσίες που ρυπαίνουν το περιβάλλον ιδιαίτερα σε περιόδους βροχοπτώσεων.
- Οι γεωργοί πρέπει να αποφεύγουν τη διάθεση υγρών αποβλήτων καθώς και την εφαρμογή οργανικής κοπριάς σε εκτάσεις με κλίση μεγαλύτερη του 8%. Σε τέτοιες περιπτώσεις προκαλείται ρύπανση.
Τήρηση διαδικασιών χρήσης νερού προς άρδευση
Οι γεωργοί που αρδεύουν τις καλλιέργειες τους θα πρέπει να τηρούν τις διαδικασίες έγκρισης χρήσης νερού προς άρδευση. Υπάρχουν δύο περιπτώσεις γεωργών :
- Οι γεωργοί οι οποίοι είναι μέλη Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ, Τοπικές Επιτροπές Άρδευσης, Προσωρινές Διοικούσες Επιτροπές, Α.Ο.Σ.Α.Κ., Οργανισμός Κωπαίδας), πρέπει να κατέχουν βεβαίωση ότι ανήκουν και υδροδοτούνται από τον αντίστοιχο ΟΕΒ, θεωρημένη από την αρμόδια Υπηρεσία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, στην περιοχή της οποίας λειτουργεί το αντίστοιχο έργο ή τμήμα του έργου. Για να πάρουν τη βεβαίωση αυτή κάνουν αίτηση στο φορέα τους (ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ κλπ). Στην περίπτωση αυτή, οι γεωργοί καλούνται να διαθέτουν τη βεβαίωση του συλλογικού φορέα, η οποία θα παρέχεται από τους αρμόδιους φορείς (ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ, κ.λπ.).
- Οι γεωργοί που διαθέτουν ιδιωτικές υδροληψίες, θα πρέπει να τηρούν τις διαδικασίες του παράγωγου δικαίου του νόμου 3199/2003, για την αδειοδότηση της υδροληψίας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποδείξουν ότι η χρήση αρδευτικού νερού είναι νόμιμη .Ισχύουν οι εξής υποπεριπτώσεις:
- Εφόσον ο γεωργός διαθέτει ήδη άδεια χρήσης ή έχει κάνει άιτηση για αδειοδότηση στον αρμόδιο φορέα, το σχετικό έγγραφο αποτελεί αποδεικτικό συμμόρφωσης.
- Εφόσον ο γεωργός δε διαθέτει άδεια, θα πρέπει να κάνει αίτηση στις νομαρχιακές ή περιφερειακές υπηρεσίες, όπου θα δηλώνει τη θέση της υδροληψίας, τον τύπο της και τα χαρακτηριστικά της. Στην αίτηση θα πρέπει επίσης να δηλώνει εάν η υδροληψία λειτουργεί πριν η μετά το Μάϊο του 1989, προκειμένου να λάβουν βεβαίωση ή να ξεκινήσουν τη διαδικασία έκδοσης αδείας. Και τούτο διότι στην ελληνική νομοθεσία υπάρχει διάκριση υποχρεώσεων για αυτούς που έχουν δικαίωμα χρήσης νερού προ της 11 Μαΐου 1989, οι οποίοι διατηρούν το δικαίωμα αυτό μέχρι την έκδοση απόφασης η οποία θα ρυθμίζει το καθεστώς χρήσης νερού.
