Μελισσοκομικά προϊόντα

Μέλι

Μέλι

Το μέλι από την αρχαιότητα μέχρι τον 18^ο αιώνα ήταν το μόνο ζαχαρώδες τρόφιμο για τον άνθρωπο. Η άποψη ότι ασκεί ευεργετική επίδραση γενικά στην υγεία του ανθρώπου ήταν και είναι διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο. Χρησιμοποιείται σαν δυναμωτικό, λόγω της γλυκόζης που περιέχει, η οποία είναι άμεσα αφομοιώσιμη από τον οργανισμό μας. Ασκεί ευεργετική επίδραση στην καρδιά, στο συκώτι και στο πεπτικό σύστημα. Επίσης, λόγω της παρουσίας υπεροξειδίου του υδρογόνου (οξυζενέ) και της υψηλής συγκέντρωσης ζαχάρων έχει καλή αντιβακτηριοστατική δράση.

Σύμφωνα με την Νομοθεσία Μέλι είναι η φυσική γλυκιά ουσία που παράγουν οι Μέλισσες του είδους Apis Mellifera από το νέκταρ των φυτών ή εκκρίσεις από ζωντανά μέρη των φυτών ή εκκρίματα εντόμων που οι μέλισσες συλλέγουν, μεταποιούν, εμπλουτίζουν με δικές τους ουσίες που συντελούν στην μετατροπή του, αποθέτουν, αφυδατώνουν, αποθηκεύουν και το φυλάσσουν στις κηρήθρες της κυψέλης προκειμένου να ωριμάσει.

Υπάρχουν δύο κατηγορίες μελιού. Το ανθόμελο, που παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών, και το μέλι των μελιτωμάτων που παράγεται από το χυμό του πεύκου, της ελάτης και άλλων δασικών φυτών. Το χρώµα του µελιού ποικίλλει από σχεδόν άχρωµο έως καφέ σκούρο. Ως προς τη σύσταση, µπορεί να είναι ρευστό, παχύρρευστο ή μη, µερικά ή ολικά κρυσταλλωµένο. Η γεύση και το άρωµα ποικίλουν, αλλά εξαρτώνται από τη φυτική προέλευση.

Το μέλι αποτελείται από 70-80% από σάκχαρα, κυρίως γλυκόζη και φρουκτόζη και έχει μεγάλη θρεπτική αξία, αφού απορροφάται άμεσα από τον ανθρώπινο οργανισμό (1 κουταλιά της σούπας μέλι αποδίδει στον οργανισμό 64Κcal). Έχουν αναγνωρισθεί πάνω από 180 διαφορετικές ουσίες στο μέλι που το καθιστούν πολύτιμη τροφή. Περιέχει νερό σε ποσοστό 16%, οργανικά οξέα (δεκαοκτώ τον αριθμό), πρωτεΐνες και αμινοξέα, μεταλλικά στοιχεία σε μικρές ποσότητες (κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο κ.ά.), ένζυμα, συμπλέγματα πρωτεϊνών, βιταμίνες (Β2, Β6, C, D, E, παντοθενικό οξύ, φολικό οξύ κ.ά), φυσικές αρωματικές ουσίες κ.ά. Το μέλι έχει υψηλή ενεργειακή και θρεπτική άξια. Τα ανόργανα στοιχεία του μελιού συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα και παίζουν σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό. Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον δεν είναι τα επιμέρους θρεπτικά συστατικά του μελιού όσο η συνύπαρξη όλων αυτών και ο τρόπος με τον οποίο δρουν στον ανθρώπινο οργανισμό.

Κατηγορίες μελιού

Θυμαρίσιο. Έντονα αρωματικό μέλι, εξαιρετικά ευχάριστο στη γεύση με ανοιχτόχρωμη λαμπερή εμφάνιση. Κατατάσσεται στις καλύτερες ποιότητες μελιού που υπάρχουν. Κρυσταλλώνει σε διάστημα 6 με 18 μηνών από την παραγωγή του.

Πορτοκαλιάς. Έχει υπέροχο άρωμα και εξαιρετική γεύση. Κρυσταλλώνει πολύ σύντομα, σ' έναν με δύο μήνες. Είναι έντονα ανοιχτόχρωμο, μετατρέπεται σε ασπριδερό μετά την κρυστάλλωσή του.

Ηλιάνθου. Είναι ανοιχτόχρωμο μέλι που κρυσταλλώνει σε έναν με δύο μήνες. Στην κρυσταλλική του μορφή είναι κιτρινωπό. Είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στη ποιότητα της διατροφής μας.

Ερείκης. Ονομάζεται και "Σουσουρίσιο". Θεωρείται ότι είναι προϊόν με υψηλή θρεπτική αξία, γι' αυτό και διατίθεται κύρια από καταστήματα Υγιεινής Διατροφής. Έχει οσμή και γεύση χαρακτηριστική που αρέσει ιδιαίτερα σε απαιτητικούς καταναλωτές. Κρυσταλλώνει γρήγορα, σε έναν με τρεις μήνες. Είναι σκοτεινόχρωμο ενώ μετά την κρυστάλλωσή του λαμβάνει μια κοκκινωπή εμφάνιση.

Καστανιάς. Είναι ανάμειξη μελιτώματος και νέκταρος. Έχει έντονο άρωμα που αρέσει και γεύση που ελάχιστα πικρίζει. Κρυσταλλώνει αργά σε ένα με δυο χρόνια.

Πευκόμελο. Το 65% περίπου της συνολικής παραγωγής μελιού στην Ελλάδα, είναι Πευκόμελο. Δεν είναι ιδιαίτερα γλυκό γι' αυτό και δεν αρέσει στη γεύση. Είναι από τις κατηγορίες μελιού που δεν κρυσταλλώνουν. Είναι πλουσιότερο από το ανθόμελο σε ιχνοστοιχεία, σε πρωτεΐνες και αμινοξέα. Επίσης έχει τις λιγότερες θερμίδες.

Βαμβακίου. Ανοιχτόχρωμο μέλι που μετατρέπεται σε ασπρουδερό μετά την κρυστάλλωσή του. Η κρυστάλλωση γίνεται σ' ένα με δύο μήνες από τότε που παράγεται.

Πολύκομβου. Σκοτεινόχρωμο μέλι. Η γεύση του δεν αρέσει ιδιαίτερα και γι' αυτό δεν συναντάται ως αμιγές μέλι στην ελληνική αγορά. Είναι πλούσιο σε ένζυμα και προσφέρεται για ανάμιξη μ' άλλα είδη μελιού.

Ελάτης. Μια από τις καλύτερες κατηγορίες μελιού που παράγεται στη χώρα μας. Έχει γεύση που αρέσει και στον πιο απαιτητικό καταναλωτή. Παραμένει ρευστό σχεδόν για πάντα.

Βασιλικός πολτός

Βασιλικός πολτός

Tο χρώμα του βασιλικού πολτού αποτελεί δείκτη της φρεσκότητας και της καταλληλότητάς του. Ο φρέσκος βασιλικός πολτός έχει λαμπερό λευκό χρώμα. Όταν όμως έρθει σε επαφή με τον αέρα ή εκτεθεί στο φως, το χρώμα του μεταβάλλεται σε ανοικτό κίτρινο και σκούρο γκρι. Η μεταβολή αυτή οφείλεται σε ένζυμα τα οποία οξειδώνουν κάποιες ουσίες του βασιλικού πολτού και τον καταστρέφουν.

Ο βασιλικός πολτός έχει υφή που είναι ζελατινώδης και παχύρευστη, αλλά με την πάροδο του χρόνου μεταβάλλεται σε συμπαγή. Το αυξανόμενο ιξώδες φαίνεται να σχετίζεται με μία αύξηση των αδιάλυτων στο νερό αζωτούχων ενώσεων, μαζί με μία μείωση των διαλυτών ελεύθερων αμινοξέων. Αυτές οι αλλαγές προφανώς οφείλονται σε συνεχείς ενζυματικές δραστηριότητες και στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των λιπιδίων και των πρωτεϊνών. Χαρακτηρίζεται από ελαφρύ δριμύ άρωμα και όξινη γεύση που οφείλεται στο πολύ χαμηλό pH (3,5-4,5). Η πυκνότητά του είναι περίπου 1,1gr/cm³ και είναι μερικώς διαλυτός στο νερό.

Από αναλύσεις που έγιναν βρέθηκε ότι ο βασιλικός πολτός περιέχει:

1. Υγρασία: 67,22%
2. Πρωτεΐνες: 15,47%
3. Λιπαρές ουσίες: 3,97%
4. Σάκχαρα: 12,49%
5. Τέφρα: 0,85%

Οι εκπληκτικές ιδιότητες του βασιλικού πολτού οφείλονται στην αφθονία ύπαρξης βιταμινών, κυρίως του συμπλέγματος Β, καθώς και στα μεταλλικά στοιχεία που περιέχει (κάλιο, ασβέστιο, νάτριο, ψευδάργυρο, σίδηρο, χαλκό και μαγγάνιο) με μία ισχυρή επικράτηση του καλίου, σε μικρότερες όμως συγκεντρώσεις από ότι στη γύρη.

• Θειαμίνη (Β1): 3,90 mgr
• Ριβοφλαβίνη (Β2): 26,50 mgr
• Νιασίνη (Β3): 84 mgr
• Παντοθενικό οξύ (Β5): 186 mgr
• Πυριδοξίνη (Β6): 2,40 mgr
• Ινοσιτόλη (Β7): 100 mgr
• Βιοτίνη (Β8): 1,70 mgr
• Φυλλικό οξύ: 0,20 mgr

Επίσης σε διάφορες αναλογίες οι Β12, Α, D, E, K και C.

Ο βασιλικός πολτός παρέχει μία σειρά από θρεπτικά, ενεργητικά και μεταβολικά οφέλη. Επιδρά στη μακροζωία, βοηθά στη διατήρηση της υγείας, της ομορφιάς και της νεότητας, στις διάφορες λειτουργίες του σώματος και αυξάνει την αντοχή σε ασθένειες. Ευνοεί την οξυγόνωση των ιστών, διεγείρει την όρεξη και την ψυχική διάθεση, προικίζει τον οργανισμό με ερυθροποιητικές ιδιότητες (παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων), δρα ως αναλγητικό ελαφρύνοντας την αίσθηση του πόνου, βρίσκει εφαρμογή σε πόνους ρευματισμών, σε νεφρικά συμπτώματα που συναντώνται κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και στην ανάπτυξη των πρόωρων παιδιών. Επίσης διεγείρει την αντιβιοτική δράση του ανοσοποιητικού συστήματος, εμποδίζοντας την εισβολή και δράση των επιβλαβών βακτηρίων, ιών και μυκήτων. Επιπλέον ενεργεί ως τονωτικό του νευρικού συστήματος, ιδιότητα που οφείλεται στην παρουσία της ακετυλοχολίνης. Συνεπώς ο βασιλικός πολτός είναι ένα πολύτιμο μελισσοκομικό προϊόν, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ως συμπλήρωμα διατροφής αλλά και ως φάρμακο. Συνιστάται τόσο για άτομα που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας και βρίσκονται σε στάδιο ανάρρωσης αλλά και για υγιή άτομα στα οποία προσδίδει καλύτερη φυσική κατάσταση, μεγαλύτερη αντοχή κατά τη διάρκεια εντατικών δραστηριοτήτων και γενικώς ενισχύει τη γενική κατάσταση του οργανισμού εναντίον διαφόρων επιθέσεων. Τέλος, αποτελεί μια αναβολική υποστήριξη σε αθλητές για την βελτίωση της αθλητικής απόδοσης καθώς αυξάνει την ενέργεια, την αντοχή και την φυσική δύναμη.

Γύρη

Γύρη

Η γύρη είναι ένα από τα πιο πολύτιμα προϊόντα της μέλισσας, έχει φυτική προέλευση και βρίσκεται στα άνθη των φυτών, από τα οποία την συλλέγουν οι μέλισσες και την μεταφέρουν με τα πίσω πόδια τους. Την πηγαίνουν στην κυψέλη όπου οι εργάτριες την εμπλουτίζουν με σάλιο και την αποθηκεύουν στις κυρήθρες. Αποτελεί το αρσενικό στοιχείο του άνθους και είναι το μέσον με το οποίο το αρσενικό γενετικό υλικό των φυτών μεταφέρεται από τα αρσενικά (στήμονες) στα θηλυκά (ύπερος) πολλαπλασιαστικά όργανα των φυτών για να γίνει η γονιμοποίηση και να δέσει ο καρπός.

Η γύρη βρίσκεται στους ανθήρες στην άκρη των στημόνων, υπό μορφή σκόνης, σε διάφορα χρώματα και σχήματα ανάλογα με το είδος του φυτού. Είναι μια λεπτή σκόνη, μια ατέλειωτη ποσότητα μικρών κόκκων με παράξενα καλλιτεχνικά σχήματα. Οι γεύσεις της γύρης είναι διάφορες, στις πιο πολλές περιπτώσεις είναι πικρή και λίγο άγευστη. Μερικές φορές όμως, ανάλογα από τα φυτά απ’ όπου προέρχεται, είναι γλυκιά και γευστική.

Οι πολύτιμες θρεπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες της γύρης, τόσο για τις μέλισσες όσο και τον άνθρωπο, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο είδος των φυτών από τα οποία προέρχεται. Η γύρη των αρωματικών φυτών θεωρείται ότι έχει τις πιο πολλές θρεπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες, σε σύγκριση με τα κωνοφόρα των οποίων η γύρη δεν προτιμάται σχεδόν καθόλου από τις μέλισσες.

Κερί

Κερί

Το κερί είναι μια λιπαρή ουσία που παράγει η μέλισσα από τους κηρογόνους αδένες που βρίσκονται στην κοιλιά της, σε διάταξη κατά ζεύγη, σε τέσσερα σημεία. Από τους κηρογόνους αδένες το κερί βγαίνει σε λέπια, που η μέλισσα πιάνει με τα πόδια της, τα φέρνει στο στόμα της και τα πλάθει με τις σιαγόνες της για να σχηματίσει τις κερήθρες. Το κερί σε χαμηλή θερμοκρασία σπάζει και τρίβεται, μαλακώνει στους 30^oC, λιώνει στους 62-63^oC και βράζει στους 230^oC. Διαλύεται τελείως μέσα στον αιθέρα, στη βενζίνη, στο νέφτι και στο διθειούχο άνθρακα. Δεν διαλύεται μέσα στο νερό ούτε στο ψυχρό οινόπνευμα.

Η μέλισσα παράγει κερί τρώγοντας μέλι και έχει παρατηρηθεί ότι ξοδεύει 10 μέρη περίπου για να παράγει 1 μέρος κεριού. Στο να παράγουν κερί οι μέλισσες και να χτίσουν κερήθρες, επιδρούν πολλοί παράγοντες:

1. Ορφανό μελίσσι δεν χτίζει ποτέ κερήθρες.
2. Για να χτίσουν κερήθρες οι μέλισσες, η θερμοκρασία έξω από την κυψέλη πρέπει να είναι 20^oC και πάνω.
3. Οι μέλισσες χτίζουν κερήθρες τόσο πιο γρήγορα, όσο η βασίλισσα γεννά πολλά αυγά, για να της δώσουν χώρο να τα τοποθετήσει. Για αυτό το λόγο οι αφεσμοί στις κυψέλες όπου εγκαθίστανται χτίζουν κερήθρες με πολύ γρήγορο ρυθμό και μάλιστα όλες με κελιά εργατριών.
4. Οι πολύ νεαρές μέλισσες (1-5 ημερών) δεν χτίζουν κερήθρες. Στην 15^η μέρα της ηλικίας τους βρίσκονται στο ανώτατο όριο της κηροπλαστικής τους ικανότητας. Όσο προχωράει η ηλικία τους τόσο πέφτει αυτή η ικανότητα.
5. Η εποχή επιδρά πολύ στην παραγωγή κεριού και το χτίσιμο κερηθρών. Η προχωρημένη άνοιξη, όταν ο καιρός ζεστάνει και η ανθοφορία προχωρεί, είναι η πιο κατάλληλη εποχή για το χτίσιμο κερηθρών, επειδή η γέννα της βασίλισσας επεκτείνεται και η ανάγκη χώρου για την απόθεση του γόνου και αποθήκευση μελιού είναι επιτακτική.
6. Η αφθονία τροφών. Όσο η μελιτοφορία των λουλουδιών είναι πιο έντονη, τόσο και το χτίσιμο των κερηθρών προχωρεί γρηγορότερα. Ωστόσο, όταν η εποχή είναι περασμένη, στα τέλη του φθινοπώρου π.χ., δε θα κατορθώσουμε να αναγκάσουμε τις μέλισσες να χτίσουν κερήθρες, όσο και να τις τροφοδοτήσουμε με σιρόπι ζάχαρης ή με μέλι. Θα το αποθηκεύσουν χωρίς να χτίσουν κεριά. Μόνο στη φθινοπωρινή μελιτοφορία του πεύκου και ιδιαίτερα του ρεϊκιού, εφόσον ο καιρός είναι αρκετά ζεστός, ώστε να τους επιτρέπει να πετούν, τότε χτίζουν κερήθρες.

Για να χτίσουν κερήθρες οι κηροπλάστριες μέλισσες, γεμίζουν το στομάχι τους με μέλι, κρεμιούνται από το ψηλότερο σημείο του πλαισίου, άλλες πιάνονται με τα μπροστινά τους πόδια από τα πίσω πόδια της προηγούμενης σειράς των μελισσών και σχηματίζουν δεύτερη σειρά, άλλες με τον ίδιο τρόπο σχηματίζουν τρίτη σειρά κ.ο.κ., σε τρόπο ώστε να σχηματίζουν ένα παραπέτασμα από πάνω ως κάτω. Σε αυτήν την θέση στέκονται τελείως ακίνητες επί 24 ώρες, όσο χρειάζεται για να μετατραπεί το μέλι που ρούφηξαν σε κερί μέσα στον οργανισμό τους, και να αρχίσει να βγαίνει σαν λέπια από την κοιλιά τους. Τότε, αφού τα μαλάξουν με τις σιαγόνες τους, χρησιμοποιούν τα χείλη τους σαν μυστρί, τα τοποθετούν στη θέση που θέλουν να χτίσουν. Η ποσότητα του κεριού που περιέχουν τα 20 πλαίσια μιας κυψέλης είναι περίπου 1,5 χιλιόγραμμο.

Πρόπολη

Πρόπολη

Η πρόπολη είναι ένα από τα πλέον καλά τεκμηριωμένα προϊόντα της μέλισσας που με τις ιδιότητες της συντελεί στην διατήρηση της γενικής υγείας μέσα στην κυψέλη. Επικαλύπτει τα πάντα από τα κελιά μέχρι και ολόκληρο το εσωτερικό της κυψέλης. Η Πρόπολη είναι μια ρητινώδης ουσία την οποία συλλέγουν οι μέλισσες από τις άκρες των τρυφερών φύλων, των μπουμπουκιών, των νέων οφθαλμών, νωρίς την άνοιξη από λεύκες, καστανιές, φουντουκιές, τα κωνοφόρα πεύκο και τούγια, το καλοκαίρι από βελανιδιές, σκλήθρα, το φθινόπωρο συλλέγουν από σουσούρα και κουμαριά περιορισμένο βέβαια αριθμό φυτών σε σχέση με αυτά που χρησιμοποιούν για νέκταρ και γύρη. Όταν οι κύριες πηγές εξαντλούνται μαζεύουν πρόπολη από δευτερεύοντα φυτά. Με την πρόπολη αποστειρώνουν την κυψέλη και προφυλάσσονται από κάθε μολυσματική ασθένεια. Επιπλέον την χρησιμοποιούν σαν οικοδομικό υλικό μέσα στην κυψέλη σοβατίζοντας τις χαραμάδες, τρύπες από ρόζους, σχισμές, το φθινόπωρο μικραίνουν την είσοδο εναποθέτοντας πρόπολη σαν τσιμέντο, και σχεδόν όλο το χρόνο λουστράρουν τα άδεια κελιά προετοιμάζοντάς τα έτσι για να γεννήσει η βασίλισσα.

Η Πρόπολη περιέχει περίπου 55% ρητίνες και βάλσαμα, 30% κερί, 10% αιθέρια έλαια και 5% γύρη, ένζυμα και διάφορες άλλες ουσίες. Είναι πλούσια σε αμινοξέα, μικροποσότητες ιχνοστοιχείων εμπεριέχει επίσης πολλές βιταμίνες συμπεριλαμβανομένων, βιοφλαβίνες, βιταμίνη Β3 και βιταμίνη Κ, όλα τα παραπάνω περιέχουν περίπου 200 διαφορετικά συστατικά που δίνουν στην πρόπολη αντιβακτηριδιακή δύναμη. Σε περιπτώσεις που απαιτείται για το μελίσσι περισσότερη πρόπολη χρησιμοποιούν στο μείγμα πιο πολύ κερί και γύρη (κατώτερη ποιότητα). Ανάλογα με την φυτική της προέλευση αλλά και την περιεκτικότητα της σε γύρη, κερί ή ρητινώδεις ουσίες, παρουσιάζει και μεγάλο χρωματικό φάσμα που αρχίζει από σκούρο πράσινο μέχρι ανοικτό κίτρινο χωρίς να παραλείπουμε τις μίξεις τους με όλες τις αποχρώσεις του καφέ. Το σημείο τήξεώς της είναι γύρω στους 65^oC. Έχει πολύ ευχάριστη μυρωδιά, μυρίζει σαν θυμίαμα, βανίλια, κερί με μέλι, κ.λπ., σ’ αυτό συντελούν τα αιθέρια έλαια που περιέχει.

Η δράση της έχει πολύ μεγάλο φάσμα, από μικροβιοκτόνο δράση μέχρι την κατασκευή γεφυρών μεταξύ των πλαισίων και από το γυάλισμα των κελιών μέχρι το εσωτερικό σοβάτισμα της κυψέλης. Κατά καιρούς οι μελισσοκόμοι την είπαν επίσης κόλα, τσιμέντο, σοβά, βερνίκι, λούστρο και άλλες ονομασίες οικοδομικών υλικών λόγω των πολλαπλών ιδιοτήτων της και σίγουρα αν δούμε αναλυτικά την κάθε ιδιότητα θα αντιληφθούμε πως η κόλα, αυτή η ενοχλητική ουσία που συγκολλά τα πλαίσια με την κυψέλη αλλά και μεταξύ τους, αυτή η κόλα που κολλάει στα χέρια μας κατά τις επιθεωρήσεις των μελισσιών μας και κάποιες φορές κολλά και στα ρούχα μας αυτή η κόλλα είναι η θαυματουργή Πρόπολη. Το τσιμέντο για το κλείσιμο των ανοιγμάτων των εισόδων των κυψελών είναι η αξεπέραστη πρόπολη. Οι γέφυρες μεταξύ των πλαισίων ή τα σκαλιά που κάνουν για να ανεβαίνουν εύκολα οι μέλισσες από τον πάτο της γονοφωλιάς στα πλαίσια αλλά και από τους κηρηθροφορείς της γονοφωλιάς στον μελιτοθάλαμο είναι η πρόπολη. Κάθε ξένο αντικείμενο η σώμα που θα βρεθεί μέσα στην κυψέλη και δεν μπορεί να μετακινηθεί από τις μέλισσες, επί τόπου καλύπτεται απ’ άκρο σε άκρο με την βακτηριοστατική πρόπολη. Το ότι περνούν όλα τα κελιά μετά το καθάρισμά τους και πριν από την γέννα της βασίλισσας με ένα λεπτό στρώμα Πρόπολης εξασφαλίζει την υγιεινή ανάπτυξη του αυγού και της προνύμφης σε πραγματικά τέλεια αποστειρωμένο περιβάλλον. Σε πειράματα που έγιναν με πρόπολη σε εργαστήρια αποδείχθηκε η αντιμικροβιακή και μυκητοκτόνος δράση της πρόπολης αφού σε σύνολο 29 ειδών βακτηρίων ανέστειλε τη δράση των 25 ακόμη και αυτό της Αμερικάνικης Σηψηγονίας του Γόνου (ΑΣΓ), ακόμη σε 39 είδη μυκήτων σταμάτησε την ανάπτυξη σε 20 είδη.

Apitherapy (Μελισσοθεραπεία) λέγεται η νέα επιστήμη που έχει αναπτυχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά, Ισραήλ, Γαλλία και άλλα κράτη που βασίζεται στην θεραπεία πολλών νόσων από τα προϊόντα που παράγει η μέλισσα. Τα παρακάτω αναγραφόμενα βασίζονται πάνω, στις θεραπευτικές ιδιότητες της Πρόπολης, σε πρακτικές που βρήκανε εφαρμογή, σε επιστημονικές έρευνες, μελέτες και δημοσιεύσεις για την ίαση και αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού ασθενειών.

• Παθήσεις και φλεγμονές των ματιών.
• Λοιμώξεις της στοματικής κοιλότητας, δοντιών, αναπνευστικού, χρόνιας πνευμονίας και άσθμα.
• Φαρυγγίτιδα, ωτίτιδα και μέση ωτίτιδα.
• Έλκος στομάχου, προστάτη, παγκρεατίτιδα.
• Γυναικολογικές παθήσεις.
• Μυκητιάσεις και ιώσεις.

Δηλητήριο

Μέλισσα

Το δηλητήριο της μέλισσας ήταν γνωστό και σαν φάρμακο, από τα βάθη της ανθρώπινης ιστορίας. Η θεραπευτική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό και τα οφέλη του δηλητηρίου περιγράφονται στις εργασίες των αρχαίων επιστημόνων και ιατρών όπως του Ιπποκράτη (4ο αι. πΧ), Πλίνιου(2ο αι. πΧ) κ.ά. Σήμερα γίνεται μία εκτενής έρευνα σε όλο τον κόσμο για να διασωθούν και να καταγραφούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το δηλητήριο των μελισσών είναι αποτελεσματικότερο από τα συνθετικά φάρμακα. Όλα στη γη είναι δηλητήριο, τίποτε δεν στερείται και το δηλητήριο της μέλισσας. Μόνο μια δόση μετατρέπει την ουσία σε δηλητήριο ή ιατρική. Το δηλητήριο πολλών ζώων σε μικρές δόσεις έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για την θεραπεία των διαφόρων ασθενειών, τόσο στην ορθόδοξη όσο και στην εναλλακτική ιατρική από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα. Το δηλητήριο των μελισσών παραμένει ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης σε αυτόν τον μακροσκελή κατάλογο στην παγκόσμια φαρμακευτική βιομηχανία. Τι είναι αυτό που το κάνει τόσο ειδικό; Πράγματι το δηλητήριο της μέλισσας είναι ειδικό, λόγω των πολλών συστατικών που εμπεριέχονται στην σύνθεσή του. Περιέχει περίπου 18 βιολογικά ενεργές ενώσεις, μερικές από τις οποίες είναι σχεδόν αδύνατον να τις δημιουργήσουμε ή να τις συνθέσουμε με χημικές μεθόδους στα εργαστήρια. Σήμερα η πλειοψηφία αυτών των βιολογικά ενεργών ενώσεων μελετούνται σε βάθος και ανακαλύπτονται όλες οι χρήσιμες και ωφέλιμες ιδιότητες τους. Η Μελιτίνη είναι το κύριο ενεργό συστατικό του δηλητηρίου των μελισσών. Το επίπεδο ποσοστού που εμπεριέχεται στο δηλητήριο των μελισσών είναι 50-60%. Η Μελιτίνη παρέχει πολύ ισχυρή αντιφλεγμονώδη και αντιβακτηριακή δράση. Επιστήμονες στην Αυστραλία ερευνούν και μελετούν την μοριακή δομή της Μελιτίνης για την ανάπτυξη θεραπείας ενάντια στον καρκίνο διότι παρουσιάζει λιγότερες παρενέργειες από άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της ασθένειας. Η Απαμίνη είναι ένα άλλο ενεργό συστατικό του δηλητηρίου των μελισσών που αξίζει της προσοχής μας. Η περιεκτικότητα του στο δηλητήριο είναι περίπου 1-2%. Η μεγάλη αξία αυτού του συστατικού είναι ότι χρησιμοποιείται η δράση των συστατικών του δηλητηρίου, για θεραπεία παθήσεων του εγκεφάλου. Ένα πεπτίδιο του δηλητηρίου της μέλισσας που καλείται MCD ανακαλύφθηκε πως μια από τις ιδιότητες του είναι ότι, σαν αντιφλεγμονώδες είναι 100 φορές πιο ενεργό από την υδροκορτιζόνη.

Τα διάφορα συστατικά του δηλητηρίου όπως είναι τα πεπτίδια έχουν δράση: αντιφλεγμονώδη, αντιπυρετική, αντιμυκητιακή, αντιβακτηριακή, παρακινητική αγγειακή διαπερατότητα. Ρυθμίζουν επίσης το επίπεδο της κορτιζόνης του σώματος με την δράση τους στα επινεφρίδια. Αποδείχθηκε ότι το δηλητήριο είναι εξαιρετικά χρήσιμο και ανακουφίζει από τους πόνους τους ανθρώπους που πάσχουν από ρευματικά και αρθρίτιδες. Οι Ρώσοι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι το δηλητήριο των μελισσών συμβάλει στα τριχοειδή αγγεία και στη μικρή αρτηριακή πίεση αφού αυξάνουν τη ροή του αίματος στα όργανα βελτιώνοντας έτσι σε μεγάλο βαθμό το μεταβολισμό των ανθρώπων. Δεδομένου επίσης ότι το δηλητήριο αυξάνει την ποσότητα της αιμογλοβίνης και των λευκοκυττάρων στο αίμα και μειώνει το πάχος των θρόμβων στο αίμα, γίνεται και είναι πολύ χρήσιμο για τους ανθρώπους που έχουν ευαισθησία στην θρομβοφλεβίτιδα. Το δηλητήριο ακόμη συμβάλει στην μείωση της χοληστερόλης στο αίμα, παρέχει τονωτική επίδραση στους μυς της καρδιάς και μειώνει την πίεση αίματος. Βελτιώνει την γενική κατάσταση της υγείας των ασθενών, της όρεξης, του ύπνου και την αύξηση της ζωτικότητας. Ενισχύει το σώμα και ανακουφίζει από τους πόνους, γιαυτό χρησιμοποιείται για την θεραπεία ρευματοειδών παθήσεων καθώς και της αρθρίτιδας. Άριστη επίδραση και καλά αποτελέσματα έχουν παρατηρηθεί όταν χρησιμοποιήθηκε το δηλητήριο μελισσών για την θεραπεία της νευραλγίας και άλλων παθήσεων των νεύρων. Επίσης κάνει καλό και στους ανθρώπινους οργανισμούς που πάσχουν από υψηλή αρτηριακή πίεση. Το δηλητήριο της μέλισσας σαν συμπληρωματική θεραπεία σε πολλές ασθένειες, σε συνδυασμό και με άλλα φάρμακα παρουσιάζει θαυμάσια αποτελέσματα. Πάντως η θεραπεία διαφόρων ασθενειών του ανθρώπου με τσιμπήματα από μέλισσες είναι παραδοσιακός και πολύ παλιός γνωστός τρόπος από πολλούς λαούς του πλανήτη. Δυο είναι τα μειονεκτήματα της μεθόδου αυτής, ο πόνος και το έντονο στρες των ασθενών στην αρχή των θεραπευτικών επισκέψεων. Μετά την χρήση του δηλητηρίου της μέλισσας στην παραδοσιακή θεραπεία ασθενειών, τώρα χρησιμοποιείται και σαν συμπλήρωμα υγιεινής διατροφής. Η Νέα Ζηλανδία πρώτη και η Αυστραλία δεύτερη στον κόσμο, είναι οι χώρες που κάνουν χρήση με μείγματα μελιού και δηλητηρίου μελισσών για διατροφικούς σκοπούς, πέρα από τις κρέμες και τις λοσιόν για το πρόσωπο και το δέρμα. Οι δόσεις των προϊόντων ρυθμίζονται ανάλογα με το άτομο. Το δηλητήριο της μέλισσας χρησιμοποιείται και στα ζώα, είναι γνωστό ότι και τα ζώα πάσχουν από αρθρίτιδα και ρευματισμούς. Τα προϊόντα του δηλητηρίου φέρνουν την ανακούφιση στους πόνους και επιταχύνουν την διαδικασία ίασης και αποκατάστασης.

Επικονίαση

Επικονίαση

Η μεταφορά της γύρης από τους ανθήρες στο στίγμα ονομάζεται επικονίαση. Η μεταφορά της γύρης από άνθη μιας ποικιλίας σε άνθη διαφορετικής ποικιλίας του ιδίου ή συγγενούς είδους ονομάζεται σταυρεπικονίαση, ενώ η μεταφορά γύρης μεταξύ ανθέων της ίδιας ποικιλίας ονομάζεται αυτεπικονίαση. Τα περισσότερα καρποφόρα δένδρα χρειάζονται επικονίαση και ακολούθως γονιμοποίηση του ωαρίου, για το δέσιμο του άνθους και την ανάπτυξη του σε καρπό. Τα άνθη, τα οποία δεν επικονιάζονται μαραίνονται συνήθως και πέφτουν, με εξαίρεση τις παρθενοκαρπικές ποικιλίες (η Mission της συκιάς, η Hachiya του λωτού κ.α.)

Οι περισσότερες ποικιλίες της βερικοκκιάς, της μουσμουλιάς της Ιαπωνικής της ροδακινιάς και της καρυδιάς, οι οποίες σχηματίζουν σπέρματα με αυτεπικονίαση και με ή σταυρεπικονίαση, θεωρούνται ως αυτογόνιμες και ως / ή σταυρογόνιμες. Όλες σχεδόν οι εμπορικά καλλιεργούμενες ποικιλίες της κερασιάς και αμυγδαλιάς είναι αυτοάκαρπες και αυτοασυμβίβαστες, αν και η γύρη τους είναι ζωτική και λειτουργική.

Εντός των ειδών αυτών, οι ποικιλίες των οποίων η γύρη δεν δένει καρπούς, μετά από αμοιβαία σταυρεπικονίαση, ονομάζονται σταυροασυμβίβαστες. Κατά τη διάρκεια της εξέλιξης των ανωτέρων φυτών, αναπτύσσονται ορισμένοι γενετικοί μηχανισμοί, σύμφωνα με τους οποίους η ομομιξία, με αυτογονιμοποίηση ή σταυρεπικονίαση μεταξύ στενά συγγενών καλλιεργούμενων ποικιλιών, έδωσε τη θέση της στην ετερομιξία. Η ομομιξία οδηγεί στην ομοζυγωτία και τείνει να εξασθενίσει τα είδη, ενώ η ετερομιξία παρέχει περισσότερες ευκαιρίες στα είδη να παραμείνουν ετεροζυγωτά και να προάγουν την υβριδική ζωηρότητα.

Η διαδικασία δια της οποίας εμποδίζεται η ομομιξία ονομάζεται γαμετοφυτική ασυμβιβαστότητα. Ο μηχανισμός, που είναι γνωστός ως σποροφυτική ασυμβιβαστότητα, εμποδίζει το φυσικό υβριδισμό μεταξύ μη συγγενών ατόμων. Επίσης παρέχει σταθερότητα στα είδη.

Πάνω και πέρα απ’ όλα τα προϊόντα, η μέλισσα «παράγει» επικονίαση . Η προσφορά της στη φύση φθάνει και ξεπερνάει το δεκαπενταπλάσιο της αξίας όλων των προϊόντων της κυψέλης.

Παρά τη μοναδική και αναντικατάστατη συμμετοχή της στην οικονομική, οικολογική, ακόμη και αισθητική διαμόρφωση της υπόστασης του πλανήτη στο σύνολό του, αλλά και του ανθρώπου ειδικότερα, και ακόμη παρά την ύπαρξη αυστηρής νομοθεσίας για το θέμα, θα πρέπει να επισημανθεί και να υπογραμμιστεί το ακανθώδες πρόβλημα που προκύπτει από τη χρήση ψεκασμών με δηλητήρια σε ορισμένες καλλιέργειες. Οι καταστροφές είναι τεράστιες σχεδόν κάθε χρόνο με οξύνσεις και υφέσεις. Χρειάζεται προσοχή, ενημέρωση και καλλιεργητική παιδεία. Η μέλισσα αποτελεί αποδεδειγμένα τον ισορροπιστή της φύσης. Σε άλλες χώρες, ήδη από χρόνια, τα μελίσσια νοικιάζονται προκειμένου να τοποθετηθούν την κατάλληλη περίοδο σε καλλιέργειες με αυξημένες επικονιαστικές ανάγκες. Ο σεβασμός στο περιβάλλον ξεκινάει και από τη μέλισσα.