Διαχείριση των Τοξικών Επιδράσεων των Na, Cl και Β
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος διαχείρισης των τοξικών ιόντων του εδάφους είναι η χρήση νερού καλής ποιότητας απαλλαγμένου από τοξικά ιόντα. Αυτό όμως δεν είναι πάντότε δυνατό. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εφαρμοστούν εναλλακτικές λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η έκπλυση είναι ο ένας από τους τρόπους ή μια από τις πρακτικές που μπορούν να εφαρμοστούν. Το ύψος του νερού που απαιτείται προς εφαρμογή εξαρτάται από την ποσότητα και το είδος του ιόντος και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι πολύ αυξημένο. Η αύξηση της έκπλυσης μπορεί να απαιτήσει την αλλαγή του συστήματος διαχείρισης του αγρού, σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, γεγονός που εξαρτάται από το βαθμό ή την έκταση της τοξικότητας. Η ανάμειξη του νερού με άλλο καλής ποιότητός είναι μια καλή λύση αλλά όχι πάντοτε εφικτή. Η έκπλυση, όπως είναι προφανές, μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για να προλάβει το πρόβλημα ή για να το λύσει. Το χλώριο, όντας ένα ευκίνητο ανιόν, μπορεί εύκολα να εκπλυθεί, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουμε την τιμή του Lr(cl).
όπου: Lr(cl) = Η ελάχιστη απαίτηση για έκπλυση που απαιτείται γαι τον έλεγχο του CI με τις συνήθεις επιφανειακές μεθόδους άρδευσης
Clw = Συγκέντρωση χλωρίου στο εφαρμοζόμενο νερό άρδευσης σε meq/l
SCle = Συγκέντρωση χλωρίου που μπορεί να ανθέξουν τα φυτά, όπως προσδιορίζεται στο εκχύλισμα κορεσμού του εδάφους σε meq/l
Τα ιόντα του Na κινούνται πιο αργά από τα αντίστοιχα του χλωρίου. Σύμφωνα με τα δεδομένα της σχετικής έρευνας η χρήση υψηλών κλασμάτων έκπλυσης θα μπορούσε αποτελεσματικά να εκπλύνει το Na και να διατηρεί μια χαμηλή τιμή SAR. Όμως, η εφαρμογή μεγάλων ποσοτήτων νερού μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα αερισμού και στράγγισης. Μπορεί βέβαια να γίνει συνδυασμένη εφαρμογή νερού και ασβεστούχου εδαφοβελτιωτικού. Εάν και πάλι η λύση αυτή αποδειχτεί ατελέσφορη, τότε θα πρέπει να επιδιωχθεί η χρήση ποικιλιών ανθεκτικών στο νάτριο. Το πλέον δύσκολο εκπλυνόμενοιόν από εκείνο του Cl και Na είναι του βορίου. Απαιτεί περίπου τριπλάσια ποσότητα νερού από εκείνη που απαιτείται για την έκπλυση ισοδύναμης ποσότητας Cl ή γενικά της αλατότητας. Σύμφωνα με τις σχετικές παρατηρήσεις η συγκέτρωση του βορίου στο ανώτερο τμήμα της ριζόσφαιρας είναι περίπου ίση με εκείνη του νερού άρδευσης. Θεωρείται ότι με την εφαρμογή κατάλληλων διαχειριστικών πρακτικών μπορεί να διατηρηθεί η περιεκτικότητα του βορίου στην ανώτερη στρώση της ριζόσφαιρας, ίση με εκείνη του νερού άρδευσης. Η χρήση ποικιλιών ανθεκτικών στο βόριο παρέχει μια πολύ καλή λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος της τοξικότητας του βορίου. Ωστόσο, θα πρέπει η επιλογή αυτή να συνεκτιμηθεί και με τους παράγοντες που εκπηγάζουν από την τοπική εμπειρία και επηρεάζουν την ανθεκτικότητα στο βόριο, όπως το κλίμα, τη διαχείριση του νερού άρδευσης, το κλάσμα έκπλυσης, τη στράγγιση, το στάδιο ανάπτυξης της καλλιέργειας, και το χρόνο ωρίμανσης.
Δεδομένου ότι η έκπλυση αποτελεί έναν αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος της τοξικότητας των προαναφερθέντων ιόντων, οι πρακτικές που ευνοούν την αποτελεσματικότητα της θα πρέπει να ληφθούν ωσαύτως υπόψη. Αυτές είναι η ισοπέδωση, τροποποίηση της κατατομής και η τεχνητή στράγγιση σε περίπτωση ανεπαρκούς φυσικής στράγγισης. Καθώς τα αναπτυσσόμενα φυτά αφαιρούν όλο και περισσότερο νερό από τη ριζόσφαιρα, το έδαφος μεταξύ ξηραίνεται και επομένως η συγκέντρωση των ιόντων αυτών αυξάνει. Άρα, θα πρέπει να εφαρμόζεται το νερό σε μικρότερο εύρος άρδευσης για να διατηρείται το έδαφος σε επίπεδο υγρασίας τέτοιο, που να βρίσκονται αραιωμένα τα τοξικά ιόντα και επομένως να μην επιδρούν τοξικά. Επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως π.χ. στα εσπεριδοειδή, η προσθήκη αυξημένων δόσεων N μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της βλάστησης, γεγονός που οδηγεί στη βελτίωση της φυλλικής επιφάνειας και στην αραίωση του συσσωρευόμενου βορίου στα φύλλα. Είναι και αυτή μια πρακτική λίπανσης για την αντιμετώπιση της τοξικότητας βορίου. Το B συσσωρεύεται κυρίως στα μεγάλα φύλλα, τα οποία καθίστανται χλωρωτικά και σε οξείες περιπτώσεις πέφτουν, μειώνοντας τη φωτοσυνθετική επιφάνεια. Η προσθήκη N στοχεύει στη βελτίωση της φωτοσυνθετικής επιφάνειας και στην άμβλυνση των συνεπειών της τοξικότητας βορίου.[1]
Βιβλιογραφία
- ↑ Τα προβληματικά εδάφη και η βελτίωση τους, Π. Κουκουλάκης τ. Αναπληρωτής Ερευνητής ΕΘΙΑΓΕ, ΑΡ. Παπαδόπουλος Τακτικός Ερευνητής ΕΘΙΑΓΕ