Λιριόμυζα
Υπάρχουν τέσσερα είδη λιριομύζας τα οποία είναι κοινοί εχθροί:
- Η λιριόμυζα της τομάτας Lioriomyza bryonial,
- η αμερικάνικη λιριόμυζα Liriomyza trifolli,
- η λιριομυζα του μπιζελιού Liriomyza huidobrensis
- και η λιριομυζα liriomyza stigata. Κάτω από φυσικές συνθήκες, οι λάρβες αυτών των ειδών παρασιτίζονται καλά από αρκετούς φυσικούς εχθρούς.
Τα προβλήματα από την λιριόμυζα έχουν αυξηθεί εξ΄ αιτίας της χρήσης των ευρέως φάσματος εντομοκτόνων. Με τις εφαρμογές αυτές, οι πληθυσμοί των φυσικών εxθρών του εντόμου μειώθηκαν πάρα πολύ , αλλά και η λιριόμυζα ανέπτυξε ανθεκτικότητα σ΄αυτά τα εντομοκτόνα.
Η λιριόμυζα περνάει από έξη στάδια αναπτύξης, ονομαζόμενα:
- αυγό,
- τρία λαρβικά στάδια,
- ένα πούπας
- και το τέλειο.
Το τέλειο της λιριόμυζας είναι μικρή, κίτρινη και μαύρη μύγα. Οι λαρβες σχηματίζουν στοές στα φύλλα των φυτών. Η νύμφωση γίνεται στο έδαφος.
Η ζημιά προκαλείται απ΄ τις λάρβες και τα τέλεια θηλυκά. Τα θηλυκά κάνουν διατροφικές κηλίδες στο φύλλο και γεννούν τα αυγά τους σ΄ ένα αριθμό απ΄ αυτές. Καθώς οι λάρβες διατρέφονται κάνουν στοές μέσα στα φύλλα. Η ποσότητα του πράσινου μειώνεται και τα φύλλα τις περισσότερες φορές ξεραίνονται. Έμμεση ζημιά παρουσιάζεται όταν μύκητες αναπτύσσονται στις διατροφικές κηλίδες.
Ο βιολογικός έλεγχος της λιριόμυζας είναι δυνατόν να γίνει με τα παράσιτα Dacnusa sibirica, Diglyphus isaea, ή μείγμα αυτών των δύο. Η παρασιτική σφήκα Dacnusa sibirica γεννάει ένα αυγό μέσα στη λάρβα της λιριομύζας. Η λάρβα αυτή συνεχίζει να αναπτύσσεται μέσα στο φύλλο και νυμφούται στο έδαφος. Μέσα στην πούπα της λιριόμυζας αναπτύσσεται η παρασιτική σφήκα. Η παρασιτική σφήκα Diaglyphus isaea σκοτώνει τη λάρβα της λιριομύζας στη στοά και αφήνει ένα αυγό δίπλα της. Το αυγό αναπτύσσεται μέσα στη στοά και γίνεται η παρασιτική σφήκα, χρησιμποιοώντας τη νεκρή λάρβα ως τροφή. Η νύμφωση γίνεται στο φύλλο. Οταν φρέσκες διατροφικές κηλίδες ή νέες λιριομυζες παρουσιασθούν, τα παράσιτα πρέπει να μπουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Τοποθετούνται κάθε βδομάδα ή κάθε δεύτερη βδομάδα παρασιτισμένες λάρβες μέχρι να αναπτυχθεί ικανοποιητικός αριθμός παρασιτισμένων λαρβών. Τα παράσιτα της λιριόμυζας μπορούν να εμφανιστούν και φυσικά. Αυτό όμως είναι δύσκολο να παρουσιαστεί στο θερμοκήπιο ενώ στην υπαίθρια καλλιέργεια συναντάται συχνά. Κάθε καλλιέργεια απαιτεί το δικό της σχήμα εισαγωγής.
Οι παρασιτικές σφήκες διατίθενται σε ανακινούμενα μπουκάλια των 250 cc. Αυτά επιτρέπουν γρήγορη και κανονική διανομή του παρασίτου όταν κριθεί απαραίτητη η εφαρμογή του. Οι παρασιτικές σφήκες πρέπει να απελευθερώνονται ανάμεσα στα φύλλα. Μετά την εισαγωγή τους πετούν μέσα στην καλλιέργεια και αρχίζουν αμέσως να δουλεύουν. Μετά από δυο εβδομάδες περίπου έχουμε παρασιτισμό. Η παρουσία του Digliphus isaea μπορεί να αναγνωρισθεί από τις μικρές στοές που περιέχουν νεκρές λάρβες και οι πούπες του είναι ορατές αν κρατήσουμε τα φύλλα στο φως. Η παρουσία του Dacnusa sibirica μπορεί να προσδιοριστεί αν εξετάσουμε δείγμα φύλλου στο εργαστήριο.
Στη λιριόμυζα αλλά και σε άλλα έντομα, κρέμονται κίτρινες χρωματικές αυτοκόλλητες παγίδες, πάνω από τις γραμμές των φυτών , που λειτουργούν κυρίως ως παγίδες για τον έλεγχο των πλυθισμών.
