Μέτρο 214-δράση 3.2 "Διατήρηση εκτατικών καλλιεργειών που κινδυνεύουν απο γενετική διάβρωση"
Λογική της παρέμβασης
Οι φυτογενετικοί πόροι στην Ελλάδα είναι ανάλογοι με το πλούσιο φυσικό της περιβάλλον και τη μακρά γεωργική της ιστορία. Λαμβάνοντας υπόψη το μικρό της μέγεθος, η Ελλάδα θεωρείται μία από τις πλουσιότερες χώρες φυσικής βλάστησης και άγριων συγγενικών ειδών καλλιεργητικών φυτών (CWRs) στην Ευρώπη. Οι ντόπιες ποικιλίες καταλάμβαναν κυρίαρχη θέση μέχρι πριν από κάποιες δεκαετίες στην χώρα μας, συνδράμοντας καθοριστικά στο παραγόμενο προϊόν της ελληνικής γεωργίας.
Όμως με την έλευση της σύγχρονης γεωργίας που είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες της αγοράς, η Ελλάδα υπέστη δραματικές απώλειες στο καλλιεργούμενο γενετικό υλικό της, το οποίο εκτοπίστηκε από ανώτερες σύγχρονες ποικιλίες που παρήχθησαν από τα τοπικά Ινστιτούτα Βελτίωσης ή εισήχθησαν από το εξωτερικό. Η διάβρωση ήταν ιδιαίτερα έντονη και ταχεία στα καλλιεργούμενα σιτηρά, όπου οι τοπικοί πληθυσμοί και ποικιλίες που καλλιεργούνται σήμερα μόλις και φθάνουν το 1% της συνολικής έκτασης. Μία ανάλογη τάση, αλλά με 15ετή – 20ετή καθυστέρηση σε σύγκριση με αυτήν των σιτηρών, αρχίζει να διαφαίνεται πλέον και για τις καλλιέργειες λαχανικών, όπου τα τελευταία χρόνια οι τοπικές ποικιλίες εκτοπίζονται ραγδαία ακόμη και από τα περιβόλια των αγροτικών νοικοκυριών. Οι παραδοσιακές ποικιλίες συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται στην καλλιέργεια πολλών οπωροφόρων δένδρων (ελιά, μηλιά, κερασιά, βερικοκιά, αχλαδιά, φιστικιά) και στο αμπέλι. Ωστόσο, ο αριθμός των ποικιλιών που χρησιμοποιούταν σε μεγάλη κλίμακα έχει μειωθεί σημαντικά. Με βάση τα παραπάνω είναι αναγκαίο να περιλαμβάνονται στο Μέτρο για προληπτικούς λόγους και τοπικές ποικιλίες που αυτή τη στιγμή δεν αντιμετωπίζουν άμεσο ενδεχόμενο να χαθούν αλλά βρίσκονται σε πρόδρομο στάδιο απώλειας. Αυτή η επιλογή σχετίζεται με τη γενική τάση εγκατάλειψης των παραδοσιακών καλλιεργειών που σημαίνει ότι υπάρχει η περίπτωση σε μερικά χρόνια να μειωθεί σημαντικά η έκταση καλλιέργειάς τους ή ακόμα και να μηδενιστεί.
Σκοπός της Δράσης είναι η διατήρηση εκτατικών τοπικών καλλιεργειών που κινδυνεύουν από Γενετική Διάβρωση.
Πεδίο εφαρμογής & τομείς παρέμβασης
Πεδίο εφαρμογής του μέτρου 3.2 αποτελεί όλη η χώρα.
Τα είδη και ποικιλίες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο απειλούμενων με γενετική διάβρωση, όπως ισχύει κάθε φορά. Η Δράση θα περιλαμβάνει τις ενέργειες :
- Καλλιέργεια ετήσιων και πολυετών φυτών
- Διατήρηση ντόπιων ειδών πολυετών καλλιεργειών που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των απειλούμενων με γενετική διάβρωση
- Αναπαραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού από τα καλλιεργούμενα φυτά, ετήσια και πολυετή είδη και ποικιλίες.
Δικαιούχοι ενίσχυσης
Δικαιούχοι των ενισχύσεων μπορούν να κριθούν αγρότες φυσικά και νομικά πρόσωπα καλλιεργητές ποικιλιών που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση, εφόσον :
- καλλιεργούν το απειλούμενο είδος ή ποικιλία που επιλέγουν και προσιδιάζει στις τοπικές συνθήκες σύμφωνα με τις οδηγίες των αρμόδιων υπηρεσιών του • Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
- διαθέτουν εάν αυτό του ζητηθεί, στην αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μέρος του παραγόμενου γενετικού υλικού.
- τηρούν αρχεία καλλιέργειας σύμφωνα με τις υποδείξεις των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Ύψος ενίσχυσης
| Καλλιέργεια | Ευρώ / HA (ετησίως) |
|---|---|
| Σιτηρά | 270 |
| Φασόλια | 570 |
| Ρεβύθια | 290 |
| Φακή | 460 |
| Άμπελος | 870 |
| Εσπεριδοειδή | 870 |
| Ακρόδρυα | 870 |
| Κηπευτικά | 570 |
| Ελιές | 700 |
| Φρούτα | 870 |
