Ολοκληρωμένη φυτοπροστασία
Η πρόληψη της εμφάνισης ενός εχθρού ή μιας ασθένειας, έχει μεγάλη σημασία στην εφαρμογή της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας και στη μείωση της έντασης μιας προσβολής και καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την εφαρμογή των γεωργικών προειδοποιήσεων. Ο καθορισμός του σωστού χρόνου παρέμβασης με την παρακολούθηση των πληθυσμών, τη στάθμιση της ανεκτής πυκνότητας και των ορίων επέμβασης για τους εχθρούς μιας καλλιέργειας, αποτελεί κύριο σημείο για την ολοκληρωμένη καταπολέμηση.
Ο συχνός έλεγχος στην καλλιέργεια είναι αποφασιστικής σημασίας για την ορθολογική αντιμετώπιση των προβλημάτων φυτοπροστασίας. Ο σωστός σχεδιασμός προγράμματος φυτοπροστασίας αποτελεί βασικό στοιχείο της επιτυχίας της ολοκληρωμένης διαχείρισης.
Για την εφαρμογή ολοκληρωμένης προστασίας απαιτείται:
- Επιλογή κατάλληλων ειδών και ποικιλιών
Τα καλλιεργούμενα είδη και ποικιλίες πρέπει να είναι όσο το δυνατόν προσαρμοσμένα στις εδαφοκλιματικές συνθήκες και όσο το δυνατόν ανθεκτικά στους εχθρούς και τις ασθένειες.
- Καλλιεργητικά και προληπτικά μέτρα
- Αμειψισπορά
- Αγρανάπαυση
- Αλλαγή του τρόπου ή του χρόνου φύτευσης ή συγκομιδής
- Φύτευση φυτών - παγίδων
- Διατήρηση πληθυσμών ωφέλιμων στον αγρό
- Καλλιέργεια του εδάφους και ιδιαίτερα το όργωμα και το σκάψιμο
- Καταστροφή και απομάκρυνση των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας
- Ορθή χρήση του νερού και λιπασμάτων
- Αποφυγή της χρήσης μολυσμένου νερού στην άρδευση
- Χρήση υγιών ή και ανθεκτικών φυτών
- Αποφυγή αναπαραγωγής και διασποράς των ζιζανίων
- Έγκαιρη εκτέλεση των καλλιεργητικών εργασιών
- Μηχανικά και άλλα μέτρα
- Συλλογή ή παγίδευση επιβλαβών εντόμων (με χρωμοπαγίδες κόλλας, φερομονικές παγίδες και άλλους τρόπους) και μηχανική σύνθλιψη αυτών
- Προστασία των φυσικών εχθρών των παρασίτων μέσω της εξασφάλισης συνθηκών που να τους ευνοούν (φυτικοί φράκτες, τόποι φωλιάσματος κ.λ.π.)
- Κάλυψη εδάφους με πλαστικό για την παρεμπόδιση της νύμφωσης εχθρών (θρίπες, λιριόμυζες)
- Απολύμανση του εδάφους (ηλιοαπολύμανση, απολύμανση εδάφους με ζεστό νερό ή αέρα, κ.ά. τρόπους) και φυτικού υλικού (απολύμανση σπόρων, κ.ά. τρόπους)
- Βιολογική καταπολέμηση
Η βιολογική καταπολέμηση επιτυγχάνεται με την χρήση :
- Αρπακτικών εντόμων
- Μικροοργανισμών όπως βακτηρίων, μυκήτων, ιών, νηματωδών και άλλων
- Νηματωδών σκωλήκων
- Βιοτεχνολογικές μέθοδοι
Στην κατηγορία αυτή υπάγονται μέθοδοι και τεχνικές που εκμεταλλεύονται ορισμένα βιολογικά χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα ορισμένα στοιχεία της συμπεριφοράς των εντόμων. Τέτοιες μέθοδοι είναι:
- Μαζική παγίδευση (όπως αυτή που εφαρμόζεται για την προστασία της ελαιοπαραγωγής από τον δάκο της ελιάς, και την προστασία των εσπεριδοειδών από την μύγα της Μεσογείου)
- Παρεμπόδιση της σύζευξης με τη χρήση εξατμιστήρων φερομόνης (με αυτό τον τρόπο εφαρμόζεται η καταπολέμηση ορισμένων λεπιδοπτέρων, όπως για το ρόδινο σκουλήκι του βαμβακιού, η ευδεμίδα του αμπελιού και σεζάμια)
- Προσέλκυση από φερομόνες και θανάτωση αρσενικών (όπως στην καταπολέμηση της καρπόκαψας των μήλων)
- Ενεργοποίηση μηχανισμών ανθεκτικότητας στο ίδιο το φυτό
- Νομοθετικά και κρατικά μέτρα
Αφορούν μέτρα που νομοθετούνται, χρηματοδοτούνται, επιβάλλονται και επιβλέπονται από το κράτος. Τα μέτρα αυτά αφορούν την καταπολέμηση ορισμένων οργανισμών ή αναφέρονται στη χρήση των γεωργικών φαρμάκων ή λήψη συστηματικών μέτρων εναντίον μιας επιδημικής ασθένειας. Ένα από τα μέτρα αυτά για την αντιμετώπιση των εχθρών της φυτικής παραγωγής είναι ο φυτοϋγειονομικός έλεγχος.
- Χημικά μέσα καταπολέμησης
Η εφαρμογή της χημικής καταπολέμησης γίνεται μόνο όταν και όπου κρίνεται πραγματικά αναγκαία και αναπόφευκτη κι εφόσον δεν υπάρχει εναλλακτικός τρόπος καταπολέμησης. Αυτό συμβαίνει όταν δεν έχει αντιμετωπιστεί ένα ή περισσότερα παράσιτα από την αρχή της εμφάνισής του και είναι δύσκολη η αντιμετώπισή σ' αυτό το σημείο με οποιοδήποτε άλλο τρόπο. Στόχος του προγράμματος της ολοκληρωμένης διαχείρισης είναι να κρατηθούν οι ζημιές από τους εχθρούς και τις ασθένειες μιας καλλιέργειας σε οικονομικά ανεκτά επίπεδα. Έτσι γίνεται ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών ουσιών, λαμβάνοντας υπόψη τις επικρατούσες κάθε φορά συνθήκες και τις σχέσεις ευαισθησίας φυτού - ξενιστή και παρασίτου.
Σχετικές σελίδες
- Ολοκληρωμένη διαχείριση στη φυτική παραγωγή
- Αμειψισπορά
- Αντιμετώπιση ζιζανίων στη βιολογική γεωργία
- Ωφέλιμα έντομα
- Θρίπας
- Λιριόμυζα
- Απολύμανση εδάφους
- Νηματώδη
- Δάκος ελιάς
- Ρόδινο σκουλήκι βαμβακιού
- Ευδεμίδα αμπελιού
- Εχθρός μηλοειδών Καρπόκαψα της μηλιάς
- Φυτοϋγειονομικός έλεγχος
Βιβλιογραφία
- "Ολοκληρωμένη διαχείριση - το μέλλον της γεωργίας", Πρόγραμμα Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς - ΑΤΕΙ Πειραιά: Επιστημονική υποστήριξη νέων αγροτών, Επιστημονική ομάδα έργου: Δημήτριος Τσελές - Καθηγητής - επιστημονικός υπεύθυνος, Ασπασία Ευθυμιάδου - Λέκτορας Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου, Μαρία Γκούλτα - γεωπόνος
