Παράγοντες που επηρεάζουν τα τεχνολογικά χαρακτηριστικά του βαμβακιού
Τα τεχνολογικά χαρακτηριστικά του βαµβακιού εξαρτώνται κατά κύριο λόγο από την ποικιλία. Καταλαβαίνουµε λοιπόν πόσο σηµαντικός παράγοντας είναι η επιλογή της ποικιλίας, η οποία προσαρµόζεται άριστα στο εδαφοκλιµατικό μας περιβάλλον ώστε να μπορέσει να αποδώσει το μέγιστο (ποσοτικά και ποιοτικά) των δυνατοτήτων της. Από τη στιγµή που σπέρνουµε τον βαμβακόσπορο στο χωράφι έως τη στιγµή της συγκοµιδής, ένα πλήθος παραγόντων, όπως το περιβάλλον, οι καλλιεργητικοί χειρισµοί (άρδευση, λίπανση κ.λπ.) επηρεάζουν την τελική ποιότητα του παραγόµενου βαµβακιού.
Το τελικό μήκος της ίνας εξαρτάται μόνο από τη χρησιµοποιούµενη ποικιλία, μπορεί όµως κάποιοι παράγοντες να ελαττώσουν το τελικό μήκος και τέτοιοι είναι η έλλειψη νερού, η τροφοπενία καλίου και η επικράτηση κάποιων ακραίων τιµών θερµοκρασίας. Το μήκος της ίνας επηρεάζει την κλωσιµότητα ενός βαµβακιού.
Εκτός από το τελικό μήκος της παραγόµενης ίνας μας ενδιαφέρει και η οµοιοµορφία του μήκους, το οποίο είναι από τα σηµαντικότερα χαρακτηριστικά για την υφαντουργία.
Σαν δείκτης είναι η αναλογία του μέσου μήκους των ινών προς το μέσο μήκος των μεγαλύτερων σε μήκος ινών. Η ποικιλία εποµένως έχει άµεση επίδραση στο μήκος της ίνας και την κατανοµή του (ομοιομορφία). Η λεπτότητα των ινών σχετίζεται με τη διάµετρο των παραγόμενων ινών, και η ωριμότητα με το κατά πόσο έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της πάχυνσης του δευτερογενούς τοιχώματος της ίνας.
Η λεπτότητα επηρεάζεται αποκλειστικά και μόνο από την καλλιεργούμενη ποικιλία, ενώ υπάρχει στενή εξάρτηση μεταξύ του μήκους και της λεπτότητας δηλαδή τα μακρόινα βαµβάκια είναι λεπτότερα και το αντίθετο. Η ωριμότητα είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο επηρεάζεται άμεσα από το περιβάλλον. Ο δείκτης micronaire αναφέρεται στα δύο αυτά χαρακτηριστικά του βαμβακιού και όπως καταλαβαίνουµε έχει έντονη επίδραση σε αυτόν το περιβάλλον. Η βιομηχανία αναζητά ίνες μακριές, λεπτές και ώριμες.
Το ελληνικό βαμβάκι είναι γνωστό για τις μακριές ίνες του αλλά πολλές φορές λόγω δυσμενών κλιματολογικών συνθηκών (βροχές) οι ίνες δεν προλαβαίνουν να ολοκληρώσουν την ωρίμανση τους, διότι μην ξεχνάμε ότι η χώρα μας βρίσκεται στα όρια της ζώνης καλλιέργειας του βαμβακιού. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να πραγματοποιείται η συγκομιδή πρώιμα και τότε οι συγκομισμένες ίνες έχουν χαμηλό δείκτη micronaire. Η ελάχιστη τιμή του δείκτη micronaire για να είναι ένα βαμβάκι αποδεκτό είναι 3,40. Μια χαμηλή τιμή του δείκτη micronaire μπορεί να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες εκτός από την ύπαρξη ανώριμων ινών που μπορεί να προκαλέσουν μείωση της ποιότητας όπως: προσβολές εντόµων και ασθενειών, έλλειψη νερού, πρώιμου αποφύλλωση κ.λπ.
Χαμηλός δείκτης micronaire μπορεί να σηµαίνει είτε λεπτές είτε ανώριμες ίνες. ∆υστυχώς δεν υπάρχει δυνατότητα προσδιορισμού της αιτίας μιας μικρής τιμής micronaire. Τα βαμβάκια με μεγάλο ποσοστό ανώριμων ινών είναι ανεπιθύμητα στην υφαντουργία διότι παρουσιάζουν προβλήματα στην επεξεργασία τους.
Το τρίτο τεχνολογικό χαρακτηριστικό, η αντοχή τις ίνας είναι επίσης ένα γενετικό χαρακτηριστικό (καλλιεργούμενη ποικιλία) επηρεάζεται όμως από την ωριμότητα των ινών και από κάποιους άλλους παράγοντες. Υπάρχει κάποια επίδραση των κλιματολογικών συνθηκών, της τροφοπενίας καλίου, η οποία κατά τον εκκοκκισµό η παρατεταμένη αποξήρανση ή η υπερβολική θέρμανση προκαλούν μείωση της αντοχής.
Βλέπουµε ότι τα τεχνολογικά χαρακτηριστικά επηρεάζονται από την καλλιεργούμενη ποικιλία και τα γενετικά χαρακτηριστικά της, τα οποία όμως μπορούν να τα επηρεάσουν κάποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, τροφοπενίες καθώς επίσης και χειρισμοί κατά τη διάρκεια του εκκοκκισμού.
Σχετικές σελίδες
Βιβλιογραφία
- "Η βαμβακοκαλλιέργεια στην περιφέρεια της Θεσσαλίας, προβλήματα και προοπτικές",Πτυχιακή εργασία των Λάλλα Νίκης - Μπάρδα Χρήστου, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, Τμήμα Φυτικής Παραγωγής, Θεσσαλονίκη 2011
