Poncirus
Poncirus trifoliate Raf.
Το είδος αυτό καλλιεργείτο στην Κίνα από χιλιάδες χρόνια και στην Ιαπωνία από τον όγδοο αιώνα. Στην Ιαπωνία και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής χρησιμοποιείτο ως υποκείμενο, κυρίως της μανταρινιάς Σατσούμα, ως και άλλων ποικιλιών του γένους Citrus. Ακόμα χρησιμοποιείτο για την κατασκευή φυτοφρακτών και σαν καλλωπιστικό φυτό στην Ασία, την Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική, κυρίως σε περιοχές, που κάνει πολύ κρύο και δεν ευδοκιμούν υπαίθρια τα άλλα είδη εσπεριδοειδών. Οι καρποί του δεν τρώγονται και γι' αυτό δεν έχουν καμιά εμπορική αξία. Οι Κινέζοι επί εκατονταετηρίδες χρησιμοποιούσαν τους αποξηραμένους καρπούς, ώριμους και μη ώριμους, του είδους αυτού σαν φάρμακο κατά την εφαρμογή της πρακτικής ιατρικής.
Βοτανικοί χαρακτήρες του P. Trifoliata
Είναι δένδρο μικρού μεγέθους, με πολλούς κλάδους, φυλλοβόλο και ακανθοφόρο. Οι βλαστοί είναι διμορφικοί, γωνιώδεις κατά τη νεαρή ηλικία και γίνονται με το πέρασμα του χρόνου κυλινδρικοί. Τα αγκάθια φέρονται από ένα και είναι ισχυρά, αιχμηρά και ίσια, μήκους 1-6 εκ. Τα φύλλα είναι παλαμοειδή, τριμερή (τρίφυλλα) και οδοντωτά προς την κορυφή. Το επάρκιο φυλλάριο είναι μεγαλύτερων διαστάσεων από τα πλάγια φυλλάρια. Τα άνθη παράγονται την άνοιξη σε βλαστούς του προηγούμενου χρόνου από υποστρόγγυλλους καρποφόρους οφθαλμούς, είναι μονήρη, σχεδόν άμισχα και δμερή (σπάνια 4 ή 6μερή). Ο κάλυκας των ανθέων αποτελείτο από πέντε μικρά, σχεδόν μη ενωμένα, ωοειδή σέπαλα, η δε στεφάνη των από πέντε λευκά πέταλα. Ο αριθμός των στημόνων κυμαίνεται από 20-60, τα δε νημάτια αυτών είναι ελεύθερα και έχουν διάφορο μήκος. Η ωοθήκη είναι υποστρόγγυλη, διαμέτρου 2 mm, χνουδωτή, με 6-8 (συνήθως 7) χώρους και με 4-8 ωάρια σε δυο σειρές σε κάθε χώρο. Ο στύλος είναι κοντός, μήκος 1-1,5 mm. Ο καρπός φέρει κοντό ποδίσκο, είναι στρόγγυλος ή λίγο αχλαδόμορφος, διαμέτρου 3-5 εκ., χνουδωτός και χρώματος λεμονιού. Ο φλοιός του καρπού είναι μάλλον τραχύς, πάχους 5-10 mm και πλούσιος σε ελαιοφόρους αδένες. Οι σπόροι του είδους αυτού είναι ωοειδείς, πολυάριθμοι και πολυεμβρυονικοί. Ο χυμός των καρπών είναι ξινός και περιέχει πολλά σταγονίδια στυφού λαδιού. Οι καρποί ωριμάζουν κατά το χρονικό διάστημα από Σεπτεμβρίου μέχρι τέλη Οκτωβρίου.
Υβρίδια του Poncirus
- Citranges (Poncirus trifoliata x Citrus sinensis)
- Carrizo
- Rusk
- Troyer
- Citrumelos (Poncirus trifoliata x Citrus paradisi)
- Citrandarins (Poncirus trifoliata x Citrus reticulata)
- Citramons (Poncirus trifoliata x Citrus limon)
- Citradias (Poncirus trifoliata x Citrus aurantium)
- Citrumquats (Poncirus trifoliata x Fortunella japonica ή F. margarita)
