Καλλιέργεια ακτινιδιάς
Περιεχόμενα
Εγκατάσταση
Το έδαφος, που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για την εγκατάσταση ενός ακτινιδεώνα, οργώνεται πριν απ' τη φύτευση σε βάθος 30-40cm. Το όργωμα αποσκοπεί στην καταστροφή των πολυετών ζιζανίων και στην αφρατοποίηση του εδάφους, που είναι απαραίτητη για την καλύτερη ανάπτυξη του ριζικού συστήματος των δένδρων. Πριν απ' το όργωμα λαμβάνονται δείγματα εδάφους και γίνονται αναλύσεις και ανάλογα με τα αποτελέσματα της ανάλυσης καθορίζεται το είδος και η ποιότητα των χημικών λιπασμάτων, που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των δέντρων. Συνιστάται κατά τη προετοιμασία η προσθήκη 4-6 τόννων κοπριάς, 25-35Kg υπερφωσφορικού και 25-35Kg θειϊκού καλίου. Η φύτευση των δενδρυλλίων γίνεται με μπάλα χώματος και χρονικά από τον Νοέμβριο μέχρι αργά την άνοιξη. Σε παγετόπληκτες περιοχές συνίσταται να φυτεύονται μετά τη διέλευση των παγετών.[1]
Καλλιέργεια εδάφους
Η καλλιέργεια του εδάφους πρέπει να είναι επιφανειακή, γιατί η ακτινιδιά έχει επιπολαιόριζο ριζικό σύστημα. Συνιστάται η χρησιμοποίηση μόνιμου χλωροτάπητα (αγρωστώδη ή ψυχανθή), αλλά οι συνήθεις λιπάνσεις, ιδιαίτερα του αζώτου και οι αρδεύσεις πρέπει να αυξηθούν, για να αναπληρωθούν οι απώλειες σε λιπαντικά στοιχεία και νερό που απορροφώνται από τον χλωροτάπητα. Ο χλωροτάπητας θα πρέπει να κουρευέται συχνά, κυρίως κατά την άνοιξη (περίοδος παγετών) και κατά την επικονίαση (για να προσελκύει μέλισσες).[1]
Συστήματα φύτευσης
Η ακτινιδιά φυτεύεται κατά ορθογώνια παραλληλόγραμμα ή γραμμές. Οι αποστάσεις φύτευσης της ακτινιδιάς, ανάλογα με το σύστημα μόρφωσης είναι οι εξής.
Γραμμοειδές: Μεταξύ των γραμμών 4-5m και επί της γραμμής 6-7m
Ημικρεββατίνα: Μεταξύ των γραμμών 5-5,5m και επί της γραμμής 6-6,5m
Κρεββατίνα: Μεταξύ των γραμμών 4-5,5m και επί των γραμμών 5,5m [1]
Άρδευση
Η ακτινιδιά χρειάζεται σταθερή υγρασία,κυρίως στο επιφανειακό εδαφικό στρώμα, όπου κατανέμονται οι περισσότερες ρίζες, αλλά σε ποσότητα τέτοια που να μην προκαλεί προβλήματα ασφυξίας στο ριζικό σύστημα. Άρα από τον 1ο χρόνο και καθόλη τη διάρκεια ζωής του ακτινιδεώνα είναι αναγκαίο να διενεργούνται συχνά ποτίσματα, ίσως και κάθε 2η μέρα, κατά τη βλαστική περίοδο και ιδιαίτερα κατά την καρπόδεση και καθόλη τη περίοδο αύξησης του καρπού, παρέχοντας κάθε χρόνο τουλάχιστον 700-800mm νερού κατά μονάδα επιφάνειας με πότισμα. Η έλλειψη νερού την άνοιξη προκαλεί συστροφή στα νεαρά φύλλα, με περιφερειακό κάψιμο, ενώ αργά το καλοκαίρι παρατηρείται πρόωρη φυλλόπτωση και αναστέλλεται η ανάπτυξη του καρπού. Φυλλόπτωση μπορεί να προκληθεί και από ισχυρούς ανέμους, λόγω της έντονης διαπνοής των φύλλων. Η συχνότητα των ποτισμάτων εξαρτάται από την υδατοϊκανότητά του εδάφους και από τις επικράτουσες κλιματικές συνθήκες. Όταν δεν βρέχει, απαιτούνται 2 ποτίσματα την εβδομάδα. Η περιεκτικότητα του νερού ποτίσματος σε ολικά άλατα πρέπει να είναι μικρή (μικρότερη από 700ppm) όταν το πότισμα γίνεται με αυλάκια και επίσης μικρότερη από 300ppm όταν το πότισμα γίνεται με το σύστημα στάγδην.[1]
Αραίωμα καρπών
Το αραίωμα των καρπών αποσκοπεί στο να παραχθούν καρποί επιθυμητού εμπορεύσιμου μεγέθους. Το αραίωμα πρέπει να γίνεται νωρίς τον Ιούνιο καθώς οι καρποί μεγαλώνουν ταχύτατα τις πρώτες 40-50 ημέρες από την άνθιση. Συνήθως γίνεται στις ποικιλίες Monty (που παράγει μικρούς καρπούς), Abbott (φέρει συνήθως 3 καρπούς κατά ταξικαρπία και με το αραίωμα απομακρύνονται οι 2 πλάγιοι και μένει ο μεσαίος) και Hayward, Bruno μόνο αν φέρουν μεγάλο φορτίο ή τα φυτά είναι αδύνατα.[1]
Λίπανση
Η βασική λίπανση του αζώτου πραγματοποιείται με διασπορά και ενσωμάτωση στο έδαφος στα μέσα Φεβρουαρίου. Μπορεί επιπλέον σε κάποιες περιοχές της χώρας να ξεκινήσει από τα τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου. Όσο αφορά την επιφανειακή λίπανση του αζώτου, εφαρμόζεται επιφανειακή δόση του λιπάσματος σε δύο ισόποσες δόσεις. Η 1η δόση 1 μήνα πριν την πλήρη άνθιση και η 2η μετά την καρπόδεση.
Ο φώσφορος προστίθεται ολόκληρος κατά την βασική λίπανση, κατά προτίμηση τέλος Φθινοπώρου (ή εν ανάγκη και τέλος χειμώνα)σε ανάμειξή του με κοπριά και ενσωμάτωση στο έδαφος σε βάθος τουλάχιστον 20 cm. Η εφαρμογή γίνεται κατά μήκος της γραμμής φύτευσης και σε απόσταση περίπου 50 cm από τον κορμό. Η προτεινόμενη δόση ισχύει μετά από την ασβέστωση, που να έχει προηγηθεί τουλάχιστον κατά 6 μήνες.
Το κάλιο προστίθεται κατά την βασική λίπανση, κατά προτίμηση τέλος Φθινοπώρου (ή εν ανάγκη και τέλος χειμώνα) με καλή ενσωμάτωση στο έδαφος σε βάθος τουλάχιστον 20cm. Η εφαρμογή γίνεται κατά μήκος της γραμμής φύτευσης και σε απόσταση περίπου 50cm από τον κορμό. Η κρυσταλλική μορφή μπορεί να δοθεί και με το σύστημα της στάγδην άρδευσης.
Το ασβέστιο χορηγείται μέσα φθινοπώρου, τουλάχιστον 6 μήνες πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας και πριν από οποιαδήποτε λίπανση, με ομοιόμορφη διασπορά και καλή ενσωμάτωση στο έδαφος, σε βάθος 20 cm. Σε περίπτωση που στο έδαφος εμφανίζονται υψηλές τιμές pH ή και ανθρακικού ασβεστίου (CaCO3) μπορεί να προκληθούν τροφοπενίες στα δένδρα. Σε αυτή την περίπτωση συνιστάται έλεγχος με φυλλοδιαγνωστική ανάλύση, στο μέσο της βλαστικής περιόδου (Αύγουστος - Σεπτέμβριος) για αντιμετώπιση τυχόν ελλείψεων με ψεκασμούς, αλλά επιβάλλεται και η επιλογή κατάλληλων ποικιλιών/υποκειμένων.
Το μαγνήσιο χορηγείται κατά την βασική λίπανση κατά προτίμηση τέλος Φθινοπώρου (ή εν ανάγκη και τέλος χειμώνα), πριν την εγκατάσταση των δένδρων με κάλη διασπορά και ενσωμάτωση στο έδαφος, μαζί με τα άλλα βασικά λιπάσματα.
Η χορήγηση σιδήρου εφαρμόζεται τέλος χειμώνα (β΄ 15νθήμερο Φεβ/ρίου), με ελαφρά ενσωμάτωση στο έδαφος ή μέσω του συστήματος στάγδην άρδευσης, πριν την έναρξη της βλάστησης, σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή. Σε περίπτωση διεγνωσμένης έλλειψης, πραγματοποιείται διαφυλλική λίπανση με χηλικό σίδηρο την άνοιξη την περίοδο της έντονης βλάστησης, σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή.
Ο ψευδάργυρος χορηγείται τέλος χειμώνα (β΄ 15νθήμερο Φεβ/ρίου) με ελαφρά ενσωμάτωση στο έδαφος ή μέσω του συστήματος στάγδην άρδευσης λίγο πριν ή με την εγκατάσταση της καλλιέργειας. Αν τα αποτελέσματα της εδαφολογικής ανάλυσης δείξουν ανεπάρκεια στο στοιχείο αυτό, συνιστάται η προσθήκη κοπριάς ανά 2 -3 έτη. Σε περίπτωση διαγνωσμένης έλλειψης ψευδαργύρου όταν έχουμε ικανοποιητική ανάπτυξη του φυλλώματος, να γίνει διαφυλλική λίπανση με χηλικό ψευδάργυρο την άνοιξη, σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή.
Η χορήγηση μαγγανίου εφαρμόζεται τέλος χειμώνα, με ενσωμάτωση στο έδαφος σε λωρίδες κατά μήκος και πλησίον της γραμμής των δένδρων ή μέσω του συστήματος στάγδην άρδευσης. Σε περίπτωση πιθανής μεγάλης έλλειψης του στοιχείου όταν το δέντρο είναι στο στάδιο ικανοποιητικής ανάπτυξης του φυλλώματος, μπορεί να χρειαστούν και διαφυλλικοί ψεκασμοί με χηλικό μαγγάνιο (Μn-EDTA 15%), σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή.
Η χορήγηση χαλκού εφαρμόζεται τέλος χειμώνα, με ελαφρά ενσωμάτωση στο έδαφος ή μέσω του συστήματος στάγδην άρδευσης πριν την έναρξη της βλάστησης. Σε περίπτωση χαμηλής επάρκειας χαλκού κατά την πρώτη βλαστική περίοδο, συνιστάται φυλλοδιαγνωστική για να αντιμετωπιστούν προβλήματα τροφοπενίας και ο παραγωγός θα πρέπει να προβεί στη λύση της διαφυλλικής λίπανσης με χηλικό χαλκό την άνοιξη, σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή.
Το βόριο είναι και αυτό ένα σημαντικό στοιχείο απαραίτητο στην ακτινιδιά. Εφαρμόζεται στο έδαφος νωρίς την άνοιξη, το αργοτέρο μία εβδομάδα πριν την άνθηση. Θα πρέπει βεβαίως να αποφεύγεται η πολύ πρώιμη εφαρμογή γιατί οδηγεί σε απώλειες λόγω της έκπλυσης. Σε περίπτωση που διαγνωσθεί τροφοπενία στο στοιχείο αυτό, συνιστάται φυλλοδιαγνωστική και εφαρμογή 1 - 3 ψεκασμών πριν ή μετά την άνθηση, σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή (συνήθης συγκέντρωση 0,5% βο-ρικό κάλιο). Εάν χρειαστεί, επαναλαμβάνεται ο ψεκασμός το Φθινόπωρο, 1 μήνα πριν την έναρξη πτώσης των φύλλων (αρχές Οκτωβρίου) με ισχυρή συ-γκέντρωση βορικού καλίου ή βόρακα 0,3%. Στη περίπτωση που η ποσότητα βορίου στο έδαφος είναι υψηλή, θα πρέπει να αποφεύγονται τα βοριούχα λιπάσματα ή ζιζανιοκτόνα και να ελεγχθεί η συγκέντρωση βορίου στο αρδευτικό νερό. Συνιστάται έκπλυση με νερό άρδευσης καλής ποιότητας (Β<0,5mg/L).[2]
Κλάδεμα
Τα πιο δημοφιλή σχήματα μόρφωσης του ακτινιδίου είναι το γραμμοειδές (κορδόνι), η ημικρεββατίνα και η κρεββατίνα ή πέργολα. Τα σχήματα αυτά χρειάζονται ειδική υποστήριξη με μόνιμους πασσάλους και χονδρά σύρματα. Επί πλέον, κάθε φυτό πρέπει να φυτευθεί μεταξύ δύο πασσάλων για καλύτερο καταμερισμό του φορτίου, όταν φορτωθούν με καρπούς. Τα συστήματα μόρφωσης καθώς και το κλάδεμα καρποφορίας της ακτινιδιάς αναλύονται εκτενώς στον παρακάτω σύνδεσμο:
Ωρίμανση
Για τον καθορισμό του κατάλληλου βαθμού ωριμότητας των καρπών κατά τη συγκομιδή, χρησιμοποιούνται ως κριτήρια ωριμότητας η περιεκτικότητα του χυμού σε διαλυτά στερεά (μέτρηση με διαθλασίμετρο) η συνεκτικότητα της σάρκας, μετριέται με ειδικό όργανο (pressure tester-plumger tip 8mm) σε Kg/cm2 (3-4Kg/cm2) και ο αριθμός των μερών από την πλήρη άνθηση (180-200 μέρες). Σαν ελάχιστη τιμή των διαλυτών στερεών κατά την ωρίμανση, θεωρείται το ποσοστό 7-8%. Η μέτρηση πρέπει να λαμβάνεται σε υγιείς καρπούς, μέσα σε 1 ώρα από την αποκοπή τους από το φυτό (κλιμακτηριακός καρπός). Η μέτρηση για να είναι θα πρέπει για κάθε ποικιλία να λαμβάνεται από ένα δείγμα 10 καρπών. Θεωρείται ως το πιο αξιόπιστο κριτήριο.
Πολλές φορές οι παραγωγοί, λόγω του κινδύνου των πρώϊμων παγετών, συγκομίζουν τους καρπούς νωρίτερα. Αλλά οι καρποί αυτοί στερούνται γεύσης, μαλακώνουν βραδέως και γενικά ζαρώνουν. Αν δε συγκομιστούν αργότερα, τότε μαλακώνουν, διατρέχουν τον κίνδυνο να ζημιωθούν από ενδεχόμενο παγετό (υποβαθμίζεται η ποιότητά τους) και μειώνεται η ικανότητα συντηρήσεώς τους.[1]
Συγκομιδή
Η συγκομιδή των ακτινιδίων γίνεται με ελαφρό τράβηγμα του καρπού μέχρι να αποκοπεί από τον ποδίσκο του, που παραμένει στον κλάδο, ή με αποκοπή του ποδίσκου, με ψαλίδα πολύ κοντά στον καρπό. Η συλλογή γίνεται με προσεκτικά με τα χέρια. Η περίοδος συγκομιδής των ακτινιδίων ξεκινάει περί τα τέλη Οκτωβρίου με την προϋπόθεση ότι έχουν τον κατάλληλο βαθμό ωριμότητας (6,2oBrix). Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως ημερομηνίας απαγορεύεται η συγκομιδή ακτινιδίων κάτω αυτού του ορίου (6,2oBrix). Για τη διάθεση των ακτινιδίων σε όλα τα άλλα στάδια εμπορίας που έπονται της τυποποίησης-συσκευασίας, της εισαγωγής και της εξαγωγής, απαιτείται αυτά να έχουν αποκτήσει τουλάχιστον 9,5ο Brix. [1]
Πληροφοριακά στοιχεία
Εξέλιξη καλλιέργειας ακτινιδιάς - τιμές παραγωγού
Τιμές χονδρικής πώλησης ακτινιδίων
Κόστος παραγωγής ακτινιδίων ανά στρέμμα
