Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Εχθροί μελιτζάνας"

Αναθεώρηση της 11:19, 21 Ιουνίου 2013

Λιριόμυζα

Προσβολή φύλλου μελιτζάνας από Λιριόμυζα

Η λιριόμυζα (Liriomyza bryoniae) αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εχθρούς της μελιτζάνας. Πρόκειται για πολύ μικρές μύγες (μήκους 2mm). Οι διαχειμάζουσες (το χειμώνα) μορφές είναι νύμφες στο έδαφος και στη συνέχεια ανεβαίνουν στα ώριμα παλιά φύλλα που είναι κοντά στο έδαφος. Η νύμφωση των επόμενων γενεών γίνεται φύλλα. Το χαρακτηριστικό της προσβολής είναι οι οφιοειδής στοές πάνω στα φύλλα. Ακολούθως τα φύλλα πέφτουν λόγω της μειωμένης φωτοσυνθετικής τους δραστηριότητας. Μπορούν όμως να προκαλέσουν και έμμεση ζημιά στα φυτά, προκαλώντας πληγές πάνω στα φύλλα και δημιουργώντας πύλες εισόδου για άλλα παθογόνα (π.χ μύκητες). Ως προληπτικά μέτρα αναφέρονται η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φύλλων, απολύμανση του εδάφους και χρήση εντομολογικών διχτυών στα παράθυρα για αποφυγή εισόδου του εντόμου σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Τέλος αναφέρεται ότι η άροση καταστρέφει τις διαχειμάζουσες μορφές του εντόμου, καθώς εκθέτει τις νύμφες σε αντίξοες συνθήκες περιβάλλοντος (π.χ χαμηλή θερμοκρασία χειμώνα). Με τις πρώτες εμφανίσεις των στοών στα φύλλα ή των εντόμων στις παγίδες κάνουμε εβδομαδιαίες εισαγωγές με μείγμα Dacnusa sibrica και Diglyphus isaea σε αριθμό 250 άτομα/εβδομάδα/στρέμμα ή εναλλακτικά προσθήκη μόνο του Diglyphus isaea 250 άτομα/εβδομάδα/στρέμμα.

Τετράνυχος

Προσβολή φύλλου μελιτζάνας από τον Tetranychus urticae

Προσβολή φύλλου μελιτζάνας από τον Tetranychus turkestani

Τα δύο βασικά είδη τετράνυχων που προσβάλλουν τη μελιτζάνα είναι οι Tetranychus urticae και Tetranychus turkestani. Οι 2 αυτοί τετράνυχοι έχουν μεγάλο εύρος ξενιστών και προσβάλλουν τα περισσότερα είδη λαχανικών. Οι διαχειμάζουσες μορφές τους είναι τα γονιμοποιημένα θηλυκά άτομα πάνω στο έδαφος, σε φυτικά υπολείμματα, στις κατασκευές του θερμοκηπίου ή και σε δέντρα. Μόλις η θερμοκρασία ανέβει πάνω από τους 12^oC δραστηριοποιούνται και ωοτοκούν. Κάθε θηλυκό εναποθέτει 50-90 ωά. Η δραστηριότητα των ακαρέων παρατηρείται σε περιβάλλοντα με θερμοκρασία 10-40^oC (άριστη 26-33^oC) και σχετική υγρασία ατμόσφαιρας 30-70% (άριστη 30-55%). Η διάρκεια ζωής του ακαρέου είναι 7-30 ημέρες. Οι αποικίες σχηματίζονται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, όπου δημιουργούνται ελαφρά σταχτιές κηλίδες. Οι προσβεβλημένοι νεαροί καρποί δεν αναπτύσσονται κανονικά και είναι μη εμπορεύσιμοι. Τα άνθη και οι νεαρές βλαστήσεις δεν προσβάλλονται συνήθως. Στις περιπτώσεις όμως που αναπτυχθούν μεγάλοι πληθυσμοί τότε μπορεί να προκαλέσουν κακή ανάπτυξη των φυτών, παραμόρφωση των φύλλων και πρόωρη ωρίμανση των καρπών. Ως προληπτικά μέτρα αναφέρονται η χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων κατά τη μεταφύτευση, η χρήση κίτρινων κολλητικών παγίδων, η αφαίρεση των προσβεβλημένων βλαστών (σε μικρή προσβολή). Ακόμα το βαθύ όργωμα πριν την έναρξη της καλλιέργειας καταστρέφει τις διαχειμάζουσες μορφές των τετρανύχων καθώς τις παραχώνει σε μεγαλύτερο βάθος, η αύξηση της απόστασης μεταξύ των φυτών για καλύτερο αερισμό, η καταστροφή των ζιζανίων γύρω από την καλλιέργεια και ο συχνός έλεγχος της καλλιέργειας στα σημεία που εντοπίζονται οι προσβολές.

Αφίδες

Στις υπαίθριες καλλιέργειες, οι προσβολές ξεκινούν από τον Μάϊο με τα πτερωτά άτομα του εντόμου. Τα έντομα αναπτύσσουν πολύ γρήγορα μεγάλους πληθυσμούς στην κάτω επιφάνεια κυρίως των φύλλων, όπου μυζούν τους χυμούς και προκαλούν συστροφή των φύλλων. Στη συνέχεια τα φύλλα ξεραίνονται. Η έμμεση ζημιά που προκαλούν είναι η μετάδοση κάποιων ιώσεων και η ανάπτυξη της καπνιάς πάνω στα μελιτώδη εκκρίματα που εκκρίνουν τα έντομα στα φύλλα. Το κύριο πρόβλημα που δημιουργεί η καπνιά στα φύλλα είναι η μείωση της φωτοσυνθετικής τους δραστηριότητας. Ως προληπτικά μέτρα αναφέρονται η χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων κατά τη μεταφύτευση, η χρήση κίτρινων κολλητικών παγίδων, η αφαίρεση των προσβεβλημένων βλαστών (σε μικρή προσβολή). Για το βιολογικό έλεγχο των εντόμων εισάγουμε στην καλλιέργεια τα Aphidius ervi (σκεύασμα ERVIPAR) και Aphelinus abdominalis (σκεύασμα APHILIN). Σε έντονες προσβολές μπορεί ακόμα να γίνει η εισαγωγή του Aphidoletes aphidimyza (σκεύασμα APHIDEND).

Αλευρώδης

Δράση αλευρώδους σε φύλλο μελιτζάνας

Το μικροσκοπικό αυτό έντομο (Trialeurodes vaporariorum) αναπτύσσεται και πολλαπλασιάζεται πολύ γρήγορα σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας. Η παραγωγή μειώνεται αισθητά, είτε με την απευθείας απομύζηση των θρεπτικών χυμών, είτε με τη μείωση της φωτοσυνθετικής ικανότητας των φύλλων εξαιτίας της καπνιάς που σχηματίζεται στο μελίτωμα που εκκρίνεται, που αν είναι επί των καρπών, υποβαθμίζονται. Γεννά τα αυγά του στην κάτω επιφάνεια των φύλλων. Οι προνύμφες όλων των σταδίων και τα ακμαία, τρέφονται με μύζηση. Η καταπολέμηση του είναι δύσκολη, και γίνεται είτε με χημικά μέσα, είτε με βιολογική μέθοδο ή με τη χρήση κολλητικών παγίδων. Από τα χημικά σκευάσματα, τα Actelic, Decis, Cymbush, Permethrine έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία. Πολύ αποτελεσματικά εμφανίζονται τα νέα εντομοκτόνα Juvenoides, τα οποία μόνα τους ή σε μίγμα με πυρεθρινοειδή δίνουν εξαιρετικά αποτελέσματα. Καλό είναι να γίνεται εναλλαγή των χρησιμοποιούμενων εντομοκτόνων και να προτιμώνται οι νεφελοψεκασμοί έναντι των ψεκασμών διαβροχής. Για την βιολογική καταπολέμηση, χρησιμοποιούνται το εντομοφάγο παράσιτο Encarsia formosa που εισάγεται στη φυτεία σαν νύμφη, το Solenopsis invieta και ο εντομοφάγος μύκητας Verticillium lecanii. Σε αρκετές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, για την καταπολέμηση του αλευρώδη, χρησιμοποιούνται και ειδικές παγίδες κίτρινου χρώματος με κολλώδη ουσία για την συλλογή των τέλειων εντόμων, που όπως έχει παρατηρηθεί αρέσκονται στο κίτρινο χρώμα.

Θρίπες

Προσβολή φύλλων μελιτζάνας από τον Θρίπα του καπνού

Προσβολή καρπού μελιτζάνας από τον Θρίπα του καπνού

Ο θρίπας του καπνού (Thrips tabaci) και ο θρίπας της Καλιφόρνιας (Frankliniella occidentalis) αποτελούν από τους σημαντικότερους εχθρούς της μελιτζάνας. Υποβαθμίζουν αρκετά την παραγωγή των φυτών και αποτελούν φορείς του ιού του κηλιδωτού μαρασμού της πιπεριάς. Τα τέλεια άτομα του εντόμου αφήνουν τα αυγά τους πάνω σε όλα τα μαλακά μέρη του υπέργειου τμήματος (πέταλα ανθέων, φύλλα, τρυφερούς βλαστούς), ενώ οι προνύμφες παραμένουν ακίνητες και μυζούν τους χυμούς του φυτού. Τα τέλεια πάλι άτομα μυζούν χυμούς από τα φύλλα και τα άνθη. Στα φύλλα στα σημεία προσβολής δημιουργούν μια γκρίζα κηλίδα. Σε έντονες προσβολές μπορούν να προσβληθούν ακόμα και οι καρποί. Ως προληπτικά μέτρα αναφέρονται.

• H καθαριότητα εντός του χώρου του θερμοκηπίου.

• Η κάλυψη του εδάφους του θερμοκηπίου με πλαστικό φύλλο για περιορισμό της εξόδου των νυμφών από έδαφος και προσβολής των φυτών της καλλιέργειας.

• Η απολύμανση του εδάφους του θερμοκηπίου με ατμό.

• Η καταστροφή των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας και των ζιζανίων (πιθανών ξενιστών).

Νηματώδεις

Προσβολή ριζικού συστήματος μελιτζάνας από Νηματώδεις

Οι νηματώδεις είναι μικροσκοπικοί σκώληκες με μήκος 0,15cm, που βρίσκονται στο έδαφος και στη συνέχεια εισέρχονται μέσα στις ρίζες. Τα θηλυκά άτομα δημιουργούν όγκους πάνω στις ρίζες μέσα στους οποίους σχηματίζουν τις ωοτοκίες τους. Ο βιολογικός κύκλος τους κρατάει 15-21 ημέρες ανάλογα με τις συνθήκες. Ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης είναι θερμοκρασία εδάφους 25-28ºC και υψηλή εδαφική υγρασία. Τα ελαφρά εδάφη διευκολύνουν τη μετακίνηση των νηματωδών και τη μετάδοση της προσβολής σε περισσότερα φυτά της καλλιέργειας. Το κύριο σύμπτωμα της προσβολής των φυτών είναι ο μαρασμός τους λόγω μη κανονικής δραστηριότητας των ριζών. Ως προληπτικά μέτρα αναφέρονται η χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων κατά τη μεταφύτευση, οι καλλιεργητικές φροντίδες των φυτών να γίνονται πρώτα στα υγιή χωράφια και στη συνέχεια στα προσβεβλημένα για αποφυγή νέας μόλυνσης. Η αμειψισπορά με φυτά που ανήκουν στην οικογένεια των κραμβοειδών λαχανικών (λάχανο, κουνουπίδι,κ.ά) ή στα βολβώδη λαχανικά (κρεμμύδι, σκόρδο, πράσο). Η καλλιέργεια με κατηφέ έχει δείξει ότι μειώνει αρκετά το πληθυσμό των νηματωδών. Τέλος 2-3 οργώματα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού (όπου δεν υπάρχει καμία καλλιέργεια στο χωράφι) ή η πλημμύρα του χωραφιού κατά τη διάρκεια του χειμώνα περιορίζουν αρκετά τον αριθμό των διαχειμάζουσων μορφών των νηματωδών.