Η φυλή Φαιά των Άλπεων (Σβυτς)
Είναι ορεινή φυλή μικτών αποδόσεων με κοιτίδα προεύλεσης τις Ελβετικές Άλπεις, όπου αποτελεί το 45% του βόειου πληθυσμού. Εκτρέφεται με διάφορους τύπους στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Χρησιμοποιήθηκε στη χώρα μας μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο για τη βελτίωση του εγχώριου ορεινού βόειου πληθυσμού στην αρχή με ταύρους σε φυσική οχεία και στη συνέχεια με σπέρμα νωπό και αργότερα κατεψυγμένο με τεχνητή σπερματέγχυση. Τα αποτελέσματα είναι καλά ως προς τη βελτίωση της διάπλασης, αλλά μικρά ως προς τη γαλακτοπαραγωγή και τη μητρότητα των αγελάδων. Τα προϊόντα συνεχούς διασταύρωσης προχωρημένης γενιάς που θεωρούνται σχεδόν καθαρόαιμα ζώα παράγουν 1500-2000 κιλά γάλα.
Ο χρωματισμός τους είναι μονόχρωμος φαιός σε διάφορες αποχρώσεις ανοιχτού ή σκούρου χρώματος. Ανοιχτότερες αποχρώσεις έχουν η κοιλιά, ο μαστός και το εσωτερικό μέρος του μηρού. Ως προς τη διάπλαση διαφέρουν ανάλογα με την προέλευση και την κατεύθυνση της επιλογής των διαφόρων περιοχών. Ο αμερικάνικος τύπος (Brown Swiss) και ο ελβετικός είναι λεπτοφυέστεροι με μεγαλύτερη κατεύθυνση στη γαλακτοπαραγωγή. Αντίθετα ο τύπος Montafon (Αυστρία, Γιουγκοσλαβία, Βαυαρία) εμφανίζει ισχυρότερο σκελετό και καλή μυική ανάπτυξη. Στη χώρα μας μετά από μελέτη του ελληνικού φαιού πληθυσμού έχει οριστεί ο τύπος αγελάδων βάρους 500 κιλών με ύψος ακρωμίου 130-135cm και ταύρων βάρους 700-800 κιλών με ύψος ακρωμίου 140-145 cm,ως επιδιωκόμενοι τύποι της ελληνικής φυλής Φαιά των Άλπεων. Η ανάπτυξη της φυλής είναι σχετικά όψιμη με πρώτο τοκετό σε ηλικία 2,5-3 ετών. Ανήκει στο βραχυκερατικό τύπο με κεφάλι μακρύ και πλατύ, ράχη ευθεία και μέτριου πλάτους, λεκάνη πλατιά, άκρα δυνατά, εύσαρκα, μαστός στρογγυλός και καλής ανάπτυξης.
Πρόκειται για φυλή μικτών αποδόσεων (γάλα-κρέας) κατάλληλη και για εργασία. Εγκλιματίζεται εύκολα σε θερμά και ξηρά κλίματα και χρησιμοποιεί άριστα τις φυσικές βοσκές. Η μέση γαλακτοπαραγωγή είναι 3000-4000 κιλά με λιποπεριεκτικότητα 3,5-4%. Η αυξητική ικανότητα των μόσχων μέχρις ηλικίας 18-20 μηνών είναι καλή (1-1,2 κιλά ημερησίως) αλλά η ποιότητα του κρέατος υστερεί των κρεοπαραγωγών φυλών. Η απόδοση σε σφάγιο των ενήλικων ζώων είναι 50% και των μόσχων 55%. Είναι φυλή κατάλληλη στη χώρα μας για μικρές χωρικές, οικογενειακές εκμεταλλεύσεις, για τη συμπλήρωση του γεωργικού εισοδήματός τους με την παραγωγή κάποιας ποσότητας γάλακτος και την προσοδοφόρο πάχυνση των παραγόμενων μόσχων.
