Καλλιεργητικές φροντίδες βαμβακιού μέχρι την σπορά

Έχει αποδειχθεί από την πράξη ότι το καλό φύτρωµα του βαμβακιού ^[1] αποτελεί τη μισή επιτυχία της καλλιέργειας. Ένα καλό όµως φύτρωµα προϋποθέτει μαζί με άλλους παράγοντες και άριστη προετοιµασία του αγρού πριν τη σπορά. Πρέπει να γνωρίζουµε ποια είναι η επιδιωκόµενη υφή του εδάφους για τη σπορά του βαµβακιού και πως μπορούµε να το πετύχουμε.

Η πιο κατάλληλη υφή του εδάφους για τη σπορά του βαµβακιού είναι εκείνη κατά την οποία το χώµα μοιάζει με ψίχουλα ψωμιού. ∆εν θέλουμε ούτε ψηλούς ούτε χονδρούς σβώλους. Αυτό πετυχαίνεται όταν τα συσσωματώµατα του εδάφους έχουν διάμετρο 0,5 - 3 χιλιοστά. Η κατάσταση, αυτή εξασφαλίζει αρκετή υγρασία για το φύτρωµα του σπόρου, άνετη διείσδυση των ριζών και καλό αερισµό του εδάφους. Για να εξασφαλίζουμε εσοδεία και περισσότερα κέρδη, πρέπει να κάνουμε όλες τις εργασίες που χρειάζονται, έγκαιρα, σωστά αλλά και οικονομικά.

Στελεχοκοπή

Όταν η προηγούµενη καλλιέργεια είναι βαμβάκι ή καλαμπόκι το παράχωμα και η αποσύνθεση των στελεχών δεν είναι εύκολο. Πρέπει να προηγηθεί τεμαχισµός των στελεχών πριν παραχωθούν. Κατάλληλος για την εργασία αυτήν είναι ο στελεχοκόπτης. Κατά τη στελεχοκοπή τα τεμάχια πρέπει να τεμαχίζονται σε κομμάτια μικρότερα από 15 cm. Η στελεχοκοπή βοηθάει και τις επόµενες καλλιεργητικές εργασίες (σπορά, ,μηχανικά σκαλίσματα κ.λπ.).

Στις μέρες μας μπορεί να γίνει χρήση του καταστροφέα, ο οποίος πλεονεκτεί έναντι του στελεχοκόπτη στο ότι τεμαχίζει τα φυτικά υπολείμματα σε κομμάτια 2 - 5 cm. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η διακύμανση βλαβερών προνυμφών (π.χ. πράσινο σκουλήκι). Το ξερίζωμα και το κάψιµο είναι εργασία δαπανηρή και στερεί το χωράφι από την πολύτιμη οργανική ουσία και τα ανόργανα στοιχεία. Ενδείκνυται μόνο για την καταπολέμηση ασθενειών.

Υπεδαφοκαλλιέργεια

Σε χωράφια συνεκτικά όταν τα οργώματα γίνονται επί πολλά χρόνια στο ίδιο βάθος σχηματίζεται ένα σκληρό στρώμα κάτω από το βάθος του οργώματος. Στις περιπτώσεις αυτές το φθινόπωρο ή χειμώνα είναι απαραίτητη η καλλιέργεια του υπεδάφους. Γίνεται µε ειδικά άροτρα οπλισμένα με ειδικό "νύχι" τα οποία σχίζουν το υπέδαφος σε βάθος 45 - 90 εκ. Η εργασία αυτή πραγµατοποιείται κάθε 3 - 4 χρόνια, κυρίως στα βαριά και συνεκτικά εδάφη. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η ρήξη του σκληρού και αδιαπέραστου στρώματος που σχηµατίζεται από τα συνεχή οργώματα στο ίδιο βάθος για πολλά χρόνια και συνεπώς βελτιώνονται οι ιδιότητες του εδάφους.

Οργώματα

Ανάλογα με την εποχή που γίνεται το όργωμα διακρίνεται σε καλοκαιρινό, φθινοπωρινό, χειμωνιάτικο και ανοιξιάτικο. Αναλυτικότερα:

Καλοκαιρινό όργωµα

Πρέπει να γίνονται όταν θέλουμε να καταστρέψουμε τα ζιζάνια με βαθιά ριζώματα. Το βάθος οργώματος είναι 25 - 35 cm, τα ριζώματα των ζιζανίων εκτίθενται στον καυτό ήλιο και ξεραίνονται με συνέπεια μείωσης του αριθμού τους τον επόµενο χρόνο. Τα καλοκαιρινά οργώµατα έχουν όμως το μειονέκτηµα να καταστρέφουν τα μηχανήµατα που χρησιµοποιούµε και έχουν μεγάλο κόστος.

Φθινοπωρινό όργωµα

Πρέπει να γίνεται πριν από τις χειμωνιάτικες βροχές και παγωνιές και είναι η πιο βασική και σημαντική επίδραση γιατί:

Εξασφαλίζει την καλύτερη αποσύνθεση των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας.
Εκθέτει το έδαφος στις καιρικές μεταβολές και κυρίως τους παγετούς που συντελούν στο καλό ψιλοχωμάτισµα κυρίως στα βαριά συνεκτικά εδάφη.
∆ιευκολύνει τη διείσδυση του νερού σε μεγαλύτερο βάθος την καλύτερη αποταμίευσή του.
∆ημιουργεί καλύτερες συνθήκες αερισμού.
Καταστρέφει τα ζιζάνια, υποβοηθάει την καταστροφή των διαφόρων εντόµων και ασθενειών αφού με το παράχωμα οι σπόροι ασθενειών και οι διαχειμάζουσες μορφές των εντόμων βρίσκονται σε ακατάλληλο περιβάλλον.
Τα οργώµατα πρέπει να γίνονται με άροτρο αναστρεφόµενο για τη διατήρηση της ισοπέδωσης. Το βάθος του οργώµατος είναι 20 - 30 cm και όχι πάντα στο ίδιο βάθος.

Χειµωνιάτικο όργωµα

Γίνεται μόνο όταν για διάφορους λόγους δεν έγινε φθινοπωρινό όργωμα και όσο το δυνατόν νωρίτερα εφόσον ο καιρός το επιτρέπει. Το όργωµα μπορεί να γίνει όταν το χωράφι κόβεται καλά και ας έχει και λίγη υγρασία περισσότερη, γιατί αν περιμένουµε να στραγγίσει πιθανόν να καθυστερήσουμε πολύ την εκτέλεση.

Σε πολύ βαριά εδάφη γίνεται όταν ο καιρός είναι πολύ κρύος και το έδαφος είναι παγωμένο στο βάθος με συνέπεια οι ρόδες του τρακτέρ να μην βουλιάζουν. Το όργωµα αυτό όσο πιο γρήγορα γίνεται τόσο πιο ενεργητική επίδραση έχει.

Ανοιξιάτικο όργωµα

Το ανοιξιάτικο όργωµα γίνεται όταν για οποιοδήποτε λόγο δε γίνουν τα προηγούμενα οργώµατα. Την εποχή αυτή το όργωµα θέλει μεγάλη προσοχή και εµπειρία, καθώς η επιτυχία του εξαρτάται από την εδαφική υγρασία, η οποία χάνεται γρήγορα λόγω υψηλών θερµοκρασιών και αποξηραντικών ανέµων που επικρατούν. Πρέπει να είναι ελαφρύ, γιατί γίνεται κοντά στη σπορά και μπορεί να αποδειχθεί επιζήμιο λόγω απωλειών εδαφικής υγρασίας.

Χρήση καλλιεργητή μετά τις βροχές του χειµώνα, ανακατεύει το χώµα σε αρκετό βάθος, οπότε όχι μόνο αποβάλλεται η περιττή υγρασία, αλλά παράλληλα καταστρέφονται τα ζιζάνια και ισοπεδώνεται - προετοιµάζεται το χωράφι για σπορά.

Δισκοσβάρνισμα

Το δισκοσβάρνισµα (επιφανειακή κατεργασία του εδάφους) γίνεται την άνοιξη και χρειάζεται μεγάλη προσοχή, ιδιαίτερα στα βαριά και συνεκτικά εδάφη. Στόχος τους είναι να επιτευχθεί το ψιλοχωµάτισμα των σβώλων και να δημιουργηθεί σποροκλίνη κατάλληλη να δεχθεί το σπόρο.

Κυλίνδρισμα

Γίνεται πριν από την σπορά, μόνο στα ελαφρά, αµµουδερά χωράφια, ώστε να επιτευχθεί ομοιόμορφο και καλύτερο φύτρωµα. Ωστόσο, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στη χρήση των μηχανηµάτων, για την εκμηχάνιση της καλλιέργειας και την αλόγιστη χρήση.