Βαμβάκι
Το καλλιεργούμενο βαμβάκι είναι φυτό ετήσιο .Αποτελεί το κορυφαίο αγροβιομηχανικό προϊόν της Ελλάδας .Τα βαμβακοπαραγωγικά διαμερίσματα της χώρας είναι: η Θεσσαλία (νομοί Λάρισας ,Καρδίτσας ,Μαγνησίας ,Τρικάλων),η κεντρική Μακεδονία(νομοί Σερρών ,Θεσσαλονίκης ,Πέλλας ,Ημαθίας ,Χαλκιδικής ,Δράμας ,Κιλκίς ,Πιερίας) η Κεντρική Ελλάδα (νομοί Βοιωτίας ,Φθιώτιδας ,Εύβοιας ,Αττικής ,Φωκίδας),η Ανατολική Μακεδονία (νομοί Ροδόπης ,Έβρου ,Ξάνθης ,Καβάλας) ,η Δυτική Ελλάδα (νομοί Αιτωλοακαρνανίας ,Ηλείας) ,η Ήπειρος (νομοί Πρέβεζας ,Άρτας ,Θεσπρωτίας) ,Νήσοι Βόρειου Αιγαίου (νομός Λέσβου) και σποραδικές άλλες εκτάσεις .
Το βαμβάκι καλλιεργείται για την παραγωγή ινών για τη χρήση τους στην υφαντουργία. Συγκομίζεται σύσπορο και μετά ακολουθεί διαχωρισμός των σπόρων από τις ίνες. Οι ίνες επεξεργάζονται περαιτέρω ανάλογα με το είδος του υφάσματος που θα παραχθεί και κατόπιν υφαίνονται. Θεωρείται σημαντικό και εξαγώγιμο προϊόν για τη χώρα μας και συμπεριλαμβάνεται στα λεγόμενα βιομηχανικά φυτά.
Ποικιλίες
Η επιλογή της κατάλληλης ποικιλίας αποτελεί ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία της καλλιέργειας βαμβακιού που επηρεάζει έντονα το παραγωγικό αποτέλεσμα. Εξετάζουμε πρώτα την πρωιμότητα της ποικιλίας ώστε να μπορέσει η ποικιλία να ολοκληρώσει τον βιολογικό της κύκλο κάτω από ευνοϊκές συνθήκες και να αποδώσει το μέγιστο των δυνατοτήτων της. Στη συνέχεια θα πρέπει να εξετάζεται η ανθεκτικότητα της σε διάφορα παθογόνα και ιδιαίτερα σε περιοχές που αντιμετωπίζουν σοβαρές προσβολές από αυτά τα παθογόνα. Σημαντικός παράγοντας που θα πρέπει να λαμβάνεται επίσης υπόψη στην επιλογή της ποικιλίας είναι και τα τεχνολογικά χαρακτηριστικά της παραγόμενης ίνας. Οι ποικιλίες που χρησιμοποιούνται σήμερα στη χώρα μας ανήκουν στο βαμβάκι αμερικάνικου τύπου UPLAND (Gossypium hirsutum).
Οι κυριότερες ποικιλίες στην περιφέρεια Θεσσαλίας είναι:
Εδαφοκλιματικές απαιτήσεις
Κλιματικές απαιτήσεις βαμβακιού
Το βαµβάκι κατάγεται από υποτροπικές χώρες οπότε οι απαιτήσεις σε θερµοκρασία είναι αυξηµένες. Γενικά ευδοκιµεί σε περιοχές όπου η μέση θερµοκρασία κυµαίνεται μεταξύ 24 - 25oC, γι’ αυτό στα εύκρατα κλίµατα υποφέρει στην αρχή και στο τέλος του βιολογικού του κύκλου. Σε χαμηλές θερµοκρασίες παρατηρείται διακοπή της ανάπτυξης ενώ σε υψηλές εκτός από την ανάσχεση της ανάπτυξης παρατηρείται πτώση καρυδιών και χτενιών.
Η άριστη θερµοκρασία φυτρώµατος είναι 30 - 34oC, η μέγιστη 40oC, και η ελάχιστη 14oC. Στους 20 - 30oC ο σπόρος χρειάζεται 8 - 10 ηµέρες για να βλαστήσει, ενώ στους 15oC χρειάζεται το διπλάσιο χρόνο. Όπως καταλαβαίνουµε το βαµβάκι καλλιεργείται στη χώρα μας κάτω από οριακές κλιµατολογικές συνθήκες και εποµένως επηρεάζεται έντονα από τις επικρατούσες κάθε φορά συνθήκες. Το βαμβάκι για να ολοκληρώσει το βιολογικό του κύκλο χρειάζεται 170 - 210 ηµέρες, ανάλογα με την ποικιλία και τις επικρατούσες κλιµατολογικές συνθήκες, έτσι είµαστε υποχρεωµένοι να καταφεύγουµε σε κάποιες καλλιεργητικές επεµβάσεις (π.χ. ρυθµιστές ανάπτυξης) ώστε να περιορίζουµε τις επιδράσεις του κλίµατος στη βαµβακοπαραγωγή.
Το βαμβάκι αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε περιοχές με ζεστό καλοκαίρι, χωρίς βροχές, με μικρές διακυµάνσεις θερµοκρασίας μεταξύ ημέρας και νύχτας, με υψηλή ατµοσφαιρική υγρασία κατά τη διάρκεια της νύχτας, μεγάλη ηλιοφάνεια, υψηλή εδαφική υγρασία και με φθινόπωρο ξηρό και θερµό, ώστε να ωριµάσουν κανονικά τα καρύδια.
Εδαφικές απαιτήσεις βαμβακιού
Το βαμβάκι μπορεί να καλλιεργηθεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφών. Σπάνια αποκλείεται η καλλιέργειά του για λόγους ακαταλληλότητας εδάφους. Η χαµηλή σύσταση του εδάφους εκτός από τη συµβολή της στη γονιµότητα να αποβεί κάποτε και περιοριστικός παράγοντας αν η περιεκτικότητα σε ορισµένα συστατικά υπερβαίνει τα επιτρεπτά όρια. ∆εν μπορεί να ευδοκιµεί σε παθογενή αλκαλικά ή όξινα εδάφη. Το κατάλληλο pH είναι 7 και 8 μπορεί όµως να καλλιεργηθεί και μεταξύ 5,5 - 8,5. ∆εν αποδίδει ικανοποιητικά σε συνεκτικά εδάφη πολύ υγρά που δεν στραγγίζουν εύκολα.
Βοτανικά χαρακτηριστικά
Το βαµβάκι (Gossypium sp.) είναι φυτό της οικογένειας Malvaceae. Το γένος Gossypium sp. περιλαµβάνει πολυετή είδη, ποώδη ή δενδρώδη, που καλλιεργούνται σαν μονοετή. Το ριζικό σύστηµα με πασσαλώδη ρίζα μήκος 60cm έως 1m με ύψος του κυρίου στελέχους να κυµαίνεται μεταξύ 60cm έως 180cm. Τα φύλλα είναι πεντάλοβα με μακρύ μίσχο. Τα άνθη είναι άσπρα, κίτρινα ή κόκκινα και μπορεί στη βάση των πετάλων να έχουν μια κηλίδα κόκκινου χρώµατος. Ο καρπός είναι κάψα (καρύδι) με 3 - 5 καρπόφυλλα, μόλις ωριµάσει ανοίγει και εµφανίζονται οι ίνες του βαµβακιού, οι οποίες σχηµατίζονται από την επιµήκυνση των επιδερµικών τριχών του σπόρου. Σε πολλές ποικιλίες εκτός από αυτές τις μακριές ίνες υπάρχουν και κοντές (χνούδι) που δεν αποµακρύνονται με τον εκκοκκισµό.
Στάδια ανάπτυξης βαμβακιού
Η πορεία ανάπτυξης του φυτού του βαµβακιού για πρακτικούς λόγους μπορεί να διακριθεί σε πέντε βασικά στάδια ανάπτυξης:
- φύτρωµα – εµφάνιση κοτυληδόνων,
- πρώτη ανάπτυξη – διαµόρφωση της φυτοστοιβάδας,
- σχηµατισµός ανθοφόρων οφθαλµών – έναρξη άνθησης,
- άνθηση – έναρξη καρποφορίας,
- ανάπτυξη και ωρίµανση καρπών (καρυδιών).
Το βαµβάκι είναι φυτό συνεχούς ανάπτυξης (η βλαστική αύξηση συνεχίζεται ενώ εµφανίζονται άνθη και καρποί) οπότε μεταξύ των 3 τελευταίων σταδίων παρουσιάζονται αλληλοεπικαλύψεις.
Ασθένειες
Οι σηµαντικότερες ασθένειες του βαµβακιού οφείλονται σε μύκητες και βακτήρια. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι:
Εχθροί
Οι εχθροί του βαμβακιού είναι:
Πληροφοριακά στοιχεία
Ευδοκιμεί στις περιοχές
|
Σχετικές σελίδες
Βιβλιογραφία
- "Η βαμβακοκαλλιέργεια στην περιφέρεια της Θεσσαλίας, προβλήματα και προοπτικές",Πτυχιακή εργασία των Λάλλα Νίκης - Μπάρδα Χρήστου, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, Τμήμα Φυτικής Παραγωγής, Θεσσαλονίκη 2011
- "Βιομηχανικά Φυτά - Βαμβάκι και υπόλοιπα κλωστικά Ελαιοδοτικά - Ζαχαρότευτλα - Καπνός",Γαλανοπούλου - Σενδουκά Στέλλα, Καθηγήτρια Γεωργίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
