Καλλιέργεια σιταριού

Προετοιμασία εδάφους

Το έδαφος κατά τη σπορά των σιτηρών πρέπει να μην είναι κονιορτοποιημένο, αλλά βωλώδες. Έτσι εξασφαλίζεται προστασία των φυταρίων με συσσωματώματα εδάφους από τους ψυχρούς ανέμους και αποφεύγεται η δημιουργία κρούστας. Τα σιτηρά των εύκρατων κλιμάτων σπέρνονται το φθινόπωρο ή την άνοιξη. Το φθινόπωρο σπέρνονται ποικιλίες που χαρακτηρίζονται ως χειμωνιάτικες. Σε περιοχές με ήπιο χειμώνα είναι επίσης δυνατό να σπέρνονται και ανοιξιάτικες ποικιλίες που χαρακτηρίζονται από χαμηλές ανάγκες σε αρινοποίηση και περιορισμένη αντοχή στις χαμηλές θερμοκρασίες. Η σπορά γίνεται χύδην ή γραμμικά.

Σπορά

Ο καθαρισμός και η απολύμανση του σπόρου του σιταριού αποτελούν τα πρώτα στάδια της καλλιεργητικής φροντίδας του φυτού. Η απολύμανση αποσκοπεί στον έλεγχο ορισμένων ασθενειών που μεταφέρονται με το σπόρο (κυρίως του δαυλίτη), αλλά και στην προστασία του σπόρου και των αρτιβλάστων υπό προσβολές μυκήτων εδάφους. Η βλαστικότητα του δείγματος του σπόρου που θα εξασφαλίσει μια ικανοποιητική ανάδυση και ομοιόμορφη φυτεία πρέπει να ξεπερνά το 90%. Υψηλοί βλαστικότητα έχουν σπόροι υγιείς, απαλλαγμένοι ληθάργου και αποθηκευμένοι σε κατάλληλες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας.

Το σιτάρι σπέρνεται στην Ελλάδα σχεδόν αποκλειστικά κατά το φθινόπωρο-χειμώνα. Ο καθορισμός του καταλληλότερου χρόνου σποράς επηρεάζεται:

• Από τις κλιματολογικές συνθήκες (βροχόπτωση-θερμοκρασίες) κατά το χειμώνα.
• Από τον τύπο του εδάφους.
• Από την ποικιλία που επιλέχθηκε.

Το σιτάρι σπέρνεται σήμερα σε γραμμές με σπαρτικές μικρών σιτηρών. Η χύδην επιφανειακή σπορά, που παλαιότερα αποτελούσε τη συνηθισμένη πρακτική, σήμερα έχει περιοριστεί στις περισσότερο καθυστερημένες περιοχές. Άριστο βάθος είναι τα 5cm.

Λίπανση

Οι απαιτήσεις του σιταριού σε μακροστοιχεία μπορεί να εκτιμηθούν από χημικές αναλύσεις των φυτών κατά την ανάπτυξή τους. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η ολική περιεκτικότητα των φυτών σε διάφορα ανόργανα θρεπτικά συστατικά καθώς και η περιεκτικότητα μόνο των στάχεων. Από τα δεδομένα προκύπτει ότι σημαντικά ποσά ορισμένων στοιχείων (καλίου, ασβεστίου, μαγνησίου και θείου) παραμένουν στα βλαστητικά όργανα των φυτών και επομένως επιστρέφουν στο έδαφος μετά τη συγκομιδή. Αντίθετα, η μεγάλη μάζα του αζώτου και του φωσφόρου συσσωρεύεται στους καρπούς.

Η μέγιστη περιεκτικότητα μιας φυτείας χειμωνιάτικου σιταριού σε μακροστοιχεία και νάτριο, καθώς και η περιεκτικότητα των στάχεων.

Θρεπτικό στοιχείο	Περιεκτικότητα (kg/στρ.)
	Ολική	Στάχεων
Άζωτο	12.8	9.7
Φωσφόρος	2.7	2.3
Κάλι	20.7	2.9
Ασβέστιο	2.7	0.3
Μαγνήσιο	1.1	0.6
Θείο	1.9	0.3
Νάτριο	0.4	0.1

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη λίπανση του σιταριού αλλά και τα συμπτώματα έλλειψης κάποιων στοιχείων, ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο. Λίπανση σιταριού.

Άρδευση

Το σιτάρι καλλιεργείται κυρίως ως ξηρικό, αν και αντιδρά θεαματικά στην άρδευση. Σε περιοχές με υψηλές βροχοπτώσεις δεν υπάρχει ανάγκη για άρδευση παρά μόνο κατά τις ξηρές χρονιές. Αντίθετα, σε περιοχές με χαμηλά ύψη βροχής, συμπληρωματικές αρδεύσεις διασφαλίζουν αποδόσεις στις καλλιέργειες σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Από μελέτη που έχει γίνει της πορείας της ημερήσιας υδατοκατανάλωσης φαίνεται ότι αυτή είναι ελάχιστη από το φύτρωμα μέχρι το τέλος του αδελφώματος. Υπερεπάρκεια νερού σε αυτή την περίοδο έχει ανεπιθύμητες επιδράσεις. Πάντως στην περίοδο αυτή συνήθως δεν υπάρχει πρόβλημα έλλειψης νερού. Οι απαιτήσεις αυξάνουν γρήγορα κατά το χρόνο που παρατηρείται ο μέγιστος ρυθμός βλαστητικής ανάπτυξης και η αιχμή τοποθετείται γύρω στην άνθηση.

Ζιζανιοκτονία σιταριού

Συνήθως το σιτάρι ανταγωνίζεται επιτυχώς τα περισσότερα ζιζάνια σε περιοχές με ψυχρούς και σχετικά ξηρούς χειμώνες γιατί φυτρώνει και εγκαθίσταται όταν τα περισσότερα ζιζάνια είναι αδρανή. Την άνοιξη, όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές η καλλιέργεια αναπτύσσεται ταχύτατα και ανταπεξέρχεται με επιτυχία στον ανταγωνισμό. Τα θερινά ζιζάνια δεν αποτελούν πρόβλημα.

Προβλήματα συνήθως ανακύπτουν όταν το φύτρωμα είναι ανομοιόμορφο.

Στον παρακάτω σύνδεσμο αναφέρονται τα μέσα αντιμετώπισης για τα σιτηρά. Μέσα αντιμετώπισης ζιζανιοκτονίας για τα σιτηρά.

Συγκομιδή σιταριού

Η επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου μηχανικής συγκομιδής σιταριού μεταξύ του θεραλωνισμού και του αλωνισμού μετά από θερισμό και ξήρανση κατά λωρίδες στον αγρό, εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Γενικά ο θερισμός και αλωνισμός μετά από ξήρανση κατά λωρίδες στον αγρό μειώνει συγκριτικά με το θεραλωνισμό τις απώλειες συγκομιδής σε ποικιλίες που "τινάζουν" τους καρπούς και η διαφορά με το θεραλωνισμό είναι μεγαλύτερη όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό υγρασίας των καρπών κατά το θερισμό. Αντίθετα σε ποικιλίες που δεν "τινάζουν" δεν παρατηρούνται αυξημένες απώλειες με το θεραλωνισμό με τον οποίο συνήθως αποφεύγεται η τεχνητή ξήρανση των καρπών. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι τυχόν βροχοπτώσεις κατά τη συγκομιδή αυξάνουν περισσότερο τις απώλειες στα ήδη θερισμένα φυτά, ενώ οι χαμηλόσωμες ποικιλίες συνήθως δεν διευκολύνουν το σχηματισμό λωρίδων στον αγρό επειδή έχουν υψηλά στελέχη.

Σχετικές σελίδες

• Σιτάρι φυτό
• Ασθένεια σιταριού Δαυλίτης
• Σπορά σιταριού
• Ατμοσφαιρική υγρασία κατάλληλη για την ανάπτυξη του σιταριού
• Θερμοκρασία και φωτοπερίοδος κατάλληλες για την ανάπτυξη του σιταριού
• Λίπανση σιταριού
• Ρόλος θρεπτικών στοιχείων στα φυτά
• Άρδευση σιταριού
• Ζιζανιοκτονία σιταριού
• Συγκομιδή σιταριού