Καλλιέργεια λίτσι
Προετοιμασία εδάφους
Ένα βαθύ όργωμα του εδάφους σε ξηρό καιρό πριν τη φύτευση θα εξασφαλίσει ομοιόμορφη ανάπτυξη και είναι απαραίτητο να γίνει σε πρόσφατα καλλιεργούμενα εδάφη όπου συνήθως έχουν σχηματίσει ένα συμπυκνωμένο στρώμα. Είναι πολύ επιθυμητό να χρησιμοποιηθούν φυτά συγκράτησης του νερού και του λιπάσματος πριν τη φύτευση των λίτσι και κατά την διάρκεια των πρώτων 3 ή 4 χρόνων. Αυτά θα εμποδίσουν την ανάπτυξη των ζιζανίων, λειτουργούν σαν ανεμοφράκτες για τα νεαρά δέντρα και προσφέρουν μια πηγή ουσιών από τα ξηρά φύλλα. Σε αλκαλικά εδάφη με pH 7 - 8, μπορούν να γίνουν ορισμένες εφαρμογές θειαφιού, σε αναλογίες των 500 Kg/εκτάριο έως το pH πέσει στο 5,6. Μόλις έχει επιλεγεί το σχέδιο φύτευσης και έχει προετοιμαστεί το έδαφος, πρέπει να ανοιχτούν οι λάκκοι στους οποίους πρόκειται να φυτευτούν τα δέντρα. Αυτό θα έπρεπε να γίνει μερικούς μήνες πριν τη φύτευση. Θεωρητικά αυτοί υπολογίζονται 1m x 1m x 1m ή το μέγεθος τους πρέπει να είναι τουλάχιστον δύο φορές μεγαλύτερο από το βάθος της σακούλας στην οποία έχει προετοιμαστεί το φυτό. Ωστόσο, αυτό μπορεί να μην είναι πάντα εφικτό ειδικά στα πετρώδη, ασβεστώδη εδάφη της Φλόριντα.
Σε διάστημα όχι λιγότερο από 2 εβδομάδες πριν την φύτευση και αν είναι δυνατό 3 - 5 μήνες εκ των προτέρων, τα λιπάσματα αναμιγνύονται προσεκτικά με το επιφανειακό έδαφος, το οποίο στην συνέχεια τοποθετείται στη βάση του λάκκου. Είναι προτεινόμενο να ενσωματώνονται σε κάθε λάκκο 500gr υπερφωσφορικού άλατος και 5Kg σύνθετης οργανικής ουσίας. Σε περίπτωση που εμφανίζεται έλλειψη μαγνησίου, μπορούμε να ενσωματώσουμε 500gr δολομίτη. Όταν τα εδάφη είναι πολύ αμμώδη ή άγονα, το υπερφωσφορικό άλας μπορεί να αντικαθίσταται από ένα λίπασμα τύπου 12 - 12 - 17 ή από μείγμα παρόμοιου λιπάσματος. Τα λιπάσματα δεν πρέπει ποτέ να έρχονται σε επαφή με τις ρίζες του φυτού, για τον λόγο ότι είναι πολύ ευαίσθητες στις ανόργανες και οργανικές θρεπτικές ουσίες και μπορεί να προκαλέσουν σοβαρό κάψιμο των νεαρών δέντρων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ρίζες των εναέριων καταβολάδων, οι οποίες συνήθως χρησιμοποιούνται για εμπορικές φυτείες, είναι πολύ επιφανειακές, πρέπει να λαμβάνεται ειδική φροντίδα ούτως ώστε να μην εφαρμόζονται αυτά τα μείγματα πολύ κοντά στα φυτά κατά την διάρκεια των πρώτων 6 μηνών. Δεν είναι απαραίτητο να ενσωματώνονται λιπάσματα μέχρι την εμφάνιση της πρώτης βλαστικής ανάπτυξης. Μια εναλλακτική λύση είναι η ενσωμάτωση του λιπάσματος σε ένα βάθος 30 cm καλύπτοντας ένα τετραγωνικό μέτρο, μερικούς μήνες πριν τη φύτευση καθώς και το άνοιγμα των λάκκων λίγο καιρό πριν την τοποθέτηση των δέντρων σε αυτούς.
Φύτευση
Ένα δέντρο 25 ετών μπορεί να καλύψει μια διάμετρο 12m, το οποίο απαιτεί ικανοποιητικό αερισμό και φωτισμό σε ολόκληρη την περιφέρεια της κόμης του για να παράγει καλή σοδειά. Η ελάχιστη προτεινόμενη απόσταση μεταξύ των παραγόμενων δέντρων υπολογίζεται περίπου 12 m, ή καλύτερα ακόμα, 15m, σε μια φυτεία με 5 - 7 δέντρα/στρέμμα. Ωστόσο οι αποστάσεις των δέντρων διαφέρουν και εξαρτώνται από την ποικιλία. Για αργά αναπτυσσόμενες ποικιλίες, σε ψυχρές τοποθεσίες ή σε φτωχά εδάφη, τα δέντρα μπορούν να φυτευτούν σε αποστάσεις μεταξύ 9m x 9m (13 φυτά/στρέμμα) και 6m x 6m (28 φυτά/στρέμμα). Επειδή τα φυτά του λίτσι μπαίνουν αργά στην παραγωγή, προτείνεται να γίνει πυκνή φύτευση των δέντρων, ακόμα συνιστάται να παρεμβάλλονται με άλλα φυτά τα οποία παράγουν στα πρώτα χρόνια της καλλιέργειας τους, όπως και οι μπανανιές, για να εξασφαλίσουν γρήγορη απόδοση. Τα όρια της φυτείας ίσως ακολουθούν τις ισοϋψείς καμπύλες της βουνοπλαγιάς, ακόμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορα σχέδια φύτευσης όπως τετράγωνα, πεντάγωνα, ορθογώνια ή ρομβοειδή, εφόσον λαμβάνουμε υπόψη τις παραπάνω προτεινόμενες αποστάσεις. Για να πραγματοποιήσουμε ευκολότερη την εργασία με τα μηχανήματα, οι σειρές των δέντρων θα πρέπει να έχουν όσο είναι δυνατόν μεγάλες και ομοιόμορφες αποστάσεις. Είναι προτιμότερο να βρίσκονται σε βόρεια - νότια κατεύθυνση, ειδικά στις πυκνές φυτείες, ώστε να επιτρέπεται η άριστη έκθεση των δέντρων στον ήλιο.
Καταπολέμηση ζιζανίων
Ο έλεγχος των ζιζανίων είναι ζωτικής σημασίας ειδικά όταν τα δένδρα είναι μικρά, διαφορετικά δεν μπορούν να επιζήσουν. Η παρουσία κάλυψης του εδάφους με στρώμα από άχυρα ή ξερά φύλλα κατά την διάρκεια των αρχικών μη καρποφόρων ετών βοηθάει στον έλεγχο των ζιζανίων, αλλά θα πρέπει αργότερα να απομακρυνθούν ή να ανακατευθούν με το χώμα για τον λόγο ότι παρεμποδίζουν την ενσωμάτωση του λιπάσματος και τον έλεγχο της εδαφικής υγρασίας, τα οποία είναι απαραίτητα για την άφθονη ανθοφορία και καρποφορία. Τα ζιζάνια μπορούν να απομακρυνθούν με τα χέρια, με μηχανήματα ή με διάφορες χημικές ουσίες. Ωστόσο, για τον λόγο ότι το λίτσι έχει επιπόλαιο ριζικό σύστημα, το όργωμα πρέπει να αποφεύγεται όσο είναι δυνατόν, ειδικά όταν τα εδάφη είναι ρηχά. Τα προφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα που παρέχουν μακράς διαρκείας προστασία, δεν χρησιμοποιούνται. Όμως χρησιμοποιούνται σε κανονικές ποσότητες τα ζιζανιοκτόνα επαφής, όπως το paraquat και για τα ζιζάνια που είναι περισσότερο δύσκολο να εξολοθρευτούν, το gliphosphate, όπως εφαρμόζονται σε άλλες καρποφόρες καλλιέργειες. Ωστόσο, ιδιαίτερη προσοχή θα έπρεπε να λαμβάνεται ώστε το λίπασμα να μην έρθει σε επαφή με το φύλλωμα, επειδή αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ζημίες φυτοτοξικότητας. Ένα σημαντικό πρόβλημα εμφανίζετε σχετικά με την εφαρμογή ζιζανιοκτόνων σε ορισμένες χώρες ειδικά όπου το Λίτσι καλλιεργείται σε μικρές εκτάσεις και όπου η χρήση τους δεν ελέγχετε από κυβερνητικούς κανονισμούς.
Κλάδεμα
Το κλάδεμα διαμόρφωσης εκινάει όταν επιλέγεται ένα κλαδί για να γίνει εναέρια καταβολάδα, το οποίο πρέπει να έχει ένα μόνο στέλεχος. Αν αυτό είναι αδύνατον, τα άλλα στελέχη πρέπει να αφαιρούνται είτε κατά το διάστημα της δημιουργίας της καταβολάδας ή όταν το φυτό που αναπτύσσεται από καταβολάδα μεταφυτεύεται σε σακούλα είτε μεταφυτεύεται στην οριστική του θέση. Το ετήσιο κλάδεμα γινόταν ήταν κατά την περίοδο της συγκομιδής, καθώς έκοβαν τα κλαδιά των καρπών και αφαιρούσαν μαζί με αυτά κλαδιά μήκους 20 - 30cm. Η πρακτική αυτή εφαρμόζεται συχνά στην υποτροπική Αφρική, όπου αφαιρούνται πάνω από 50cm του κλαδιού, με αυτό τον τρόπο πιστεύεται ότι βοηθάει την βελτίωση της επόμενης καρποφορίας αφού ενθαρρύνει την τελική παραγωγή νέων βλαστών. Στο κλάδεμα ανθοφορίας, εφαρμόζεται η τεχνική του χαρακώματος που αποτελεί ένα τρόπο διόρθωσης των ακανόνιστων δειγμάτων καρποφορίας του λίτσι. Η πρακτική αυτή περιλαμβάνει μια συνεχή τομή βάθους 0,16 - 0,40cm γύρω από ολόκληρη την περιφέρεια του κλαδιού, συνήθως γίνεται στο κύριο στέλεχος ή σε δευτερεύοντα κλαδιά, που θα εξελιχθούν σε μελλοντικούς βραχίονες, υπό τον όρο ότι η διάμετρος της τομής στο σημείο του χαρακώματος να μην είναι λιγότερο από 1,5cm. Οι τομές πρέπει να καλύπτονται με μπογιά κλαδεύματος. Ο χρόνος θεραπείας των τομών εξαρτάται από την ζωτικότητα του δένδρου, την ποικιλία και το μέγεθος της τομής. Για τον λόγο ότι τα δένδρα του λίτσι αναπτύσσονται αργά, κάνουμε κλάδεμα ρύθμισης της παραγωγής. Η εργασία αυτή μπορεί να εφαρμόζεται μόνο μια φορά για κάθε 5 ή 6 χρόνια καλλιέργειας. Η καλύτερη περίοδος για την εκτέλεση του κλαδέματος ρύθμισης της παραγωγής είναι αμέσως μετά την συγκομιδή, ειδικά σε μια πολύ παραγωγική χρονιά, επιτρέποντας με αυτό τον τρόπο την ανάπτυξη περισσότερων βλαστοφόρων οφθαλμών για την επόμενη χρονιά, η οποία συνήθως παρουσιάζει μειωμένη παραγωγή. Το κλάδεμα αναπαραγωγής τέλος, εκτελείται όταν εκδηλώνονται οι παγετοί κατά διαστήματα σε μερικές υποτροπικές περιοχές που καλλιεργείται το λίτσι, κάποιες φορές κρίνονται αρκετά σοβαροί για να θανατώσουν τα δένδρα. Σε περίπτωση όπου οι ζημίες δεν είναι τόσο ακραίες, αλλά έχει ζημιωθεί μόνο ένα μέρος του κορμού και ορισμένα κλαδιά, το κλάδεμα είναι απαραίτητο για να διευκολύνει το δένδρο να συνέλθει από αυτή την κατάσταση. Για λεπτομερής ανάλυση περί του κλαδέματος στο λίτσι, παραθέτουμε τον παρακάτω σύνδεσμο:
