Καλλιέργεια λάχανου

Προετοιμασία εδάφους

Πριν γίνει εγκατάσταση λάχανου, το χωράφι καθαρίζεται από ζιζάνια και σκληρά υλικά όπως πέτρες και ξύλα. Το λάχανο επωφελείται από υπολείμματα παλιών καλλιεργειών. Έτσι αν στο χωράφι, υπήρχε προηγούμενη καλλιέργεια χωρίς προσβολές από ασθένειες, τα υπολείμματα μπορούν, αντί να καταστραφούν, να ενσωματωθούν στο χώμα. Αν γίνεται για πρώτη φορά εγκατάσταση, το έδαφος ισοπεδώνεται και οργώνεται ή σκαλίζεται σε αρκετό βάθος (30-40cm), ώστε να βελτιωθεί ο αερισμός και να αφρατέψει το χώμα. 1-2 μήνες πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας ενσωματώνονται στο έδαφος κομπόστ ή καλά χωνεμένη κοπριά, με φρεζάρισμα ή σκάλισμα. Λίγο πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας ακολουθεί ένα ελαφρύ τσουγκράνισμα για να μείνει το χώμα ισοπεδωμένο και χωρίς σβώλους.

Σπορά

Για να γίνει η καλλιέργεια του λάχανου πρέπει να αποκτηθούν προηγουμένως κατάλληλα φυτά σε σπορείο, τα οποία κατόπιν μεταφυτεύονται επί τόπου. Τα σπορεία μπορούν να είναι ανοικτά (ψυχρά) η θερμά, αλλά πάντοτε πλούσια με παχύ στρώμα κοπροχώματος. Η σπορά γίνεται στα πεταχτά ή κατά γραμμές, αραιά δε, ώστε σε κάθε m², να ρίχνονται όχι περισσότεροι σπόροι από 1,6gr το πολύ. Η πυκνή σπορά πρέπει να αποφεύγεται, γιατί τα φυτά γίνονται λεπτά και αδύνατα. Οι σπόροι πρέπει να σκεπάζονται πολύ ελαφρά, 1 - 2cm με φυτόχωμα και αμέσως αφού πατηθούν λίγο να ραντίζονται με ποτιστήρι. Τα ραντίσματα πρέπει να γίνονται τακτικά μέχρι να βλαστήσουν οι σπόροι. Η εποχή της σποράς, εξαρτάται από τις ποικιλίες και το κλίμα του τόπου, πού γίνεται η καλλιέργεια. Για φθινοπωρινή καλλιέργεια, σπέρνουμε το Μάιο ή τον Ιούνιο σε υπαίθριο σπορείο. Για χειμερινή ή ανοιξιάτικη καλλιέργεια, σπέρνουμε από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο σε υπαίθριο σπορείο. Για υπερπρώιμη ανοιξιάτικη καλλιέργεια σπέρνουμε από τον Ιανουάριο– έως το Φεβρουάριο σε θερμαινόμενο σπορείο.

Μεταφύτευση

Η μεταφύτευση μπορεί να πραγματοποιηθεί, της μεν φθινοπωρινής σποράς, κατά Μάιο - Ιούνιο, της δε καλοκαιρινής κατά Ιούλιο-Σεπτέμβριο. Τα χρησιμοποιούμενα φυτά πρέπει να είναι φρεσκοβγαλμένα και με όλο το ριζικό τους σύστημα. Για αυτό είναι ανάγκη προ του ξεριζώματος να ποτίζονται αφθόνως. Κατόπιν διαλέγονται τα πιο κοντά και χονδρά. Όσα δε έχουν το επάκριο μάτι (καρδιά) πρέπει να απορρίπτονται ως ακατάλληλα. Τα μεταφυτεύουμε σε προετοιμασμένες βραγιές ή σε αυλάκια, για να εξασφαλίζεται το πότισμα ευκολότερα. Η φυτεία γίνεται σε αρκετό βάθος 8-10cm, μέχρι τη βάση των πρώτων φύλλων και κατά αποστάσεις ανάλογες με την ανάπτυξη πού παίρνουν οι ποικιλίες (40-60cm για τις μικρές και 75-80cm για τις μεγάλες). Εννοείται πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η γονιμότητα της γης, ώστε στα πλουσιότερα χώματα να φυτεύoνται αραιότερα και στα φτωχότερα πιο πυκνά. Κατά την μεταφύτευση πρέπει να πιέζεται δυνατά το χώμα γύρω από κάθε φυτό, ώστε να έρχεται σε τέλεια επαφή με αυτό, αμέσως δε κατόπιν, να ακολουθεί άφθονο πότισμα για να συμπληρώνεται η απαιτουμένη υγρασία του εδάφους. Για μεταφυτεύσεις του Ιουλίου μέχρι Σεπτεμβρίου, ως καταλληλότερες ποικιλίες θεωρούνται οι πρώιμες. Η εργασία της μεταφυτεύσεως πρέπει να γίνεται με καιρό συννεφώδη ή κατά τις βραδινές ώρες. Οι περαιτέρω περιποιήσεις συνίστανται πλέον στα απαραίτητα ποτίσματα, τα οποία πρέπει να είναι συχνά και άφθονα μέχρι των φθινοπωρινών βροχών, και σε 2-3 σκαλίσματα κατά τα όποια γίνονται και ελαφρά παραχώματα. Τα σκαλίσματα αυτά κατά προτίμηση, πρέπει να δίνονται νωρίς, για να ευκολύνεται ή ανάπτυξης των φυτών και συνεπώς ή παραγωγή πρωΐμότερα. Για την ανοιξιάτικη καλλιέργεια είναι προτιμότερες οι ανοικτές ποικιλίες, οι οποίες δεν βλαστάνουν αλλά ούτε ανθίζουν γρήγορα όπως συμβαίνει στις κλειστές. Πάντως η επιτυχία τους είναι πιο εξασφαλισμένη, όταν η καλλιέργεια τους γίνεται σε δροσερά μέρη και τοποθεσίες σκιερές. Κατά γενικό κανόνα, όσο η μεταφύτευση γίνεται αργά και πλησιάζει στη ξηρά εποχή τόσο είναι αναγκαία τα συχνά και πλούσια ποτίσματα, κάθε 2-4 ημέρες, καθώς και περισσότερα σκαλίσματα για τη συγκράτηση της απαιτουμένης υγρασίας.

Άρδευση

Το λάχανο είναι πολύ απαιτητικό σε νερό. Αρχικά, η άρδευση είναι απαραίτητη για να βοηθήσει στην εγκατάσταση των νεαρών φυτών μετά τη μεταφύτευση. Στη συνέχεια, λόγω της μεγάλης επιφάνειας που αναπτύσσει έχει μεγάλες απώλειες νερού (εξατμισοδιαπνοή) ο οποίες πρέπει να αντισταθμίζονται με τον απαραίτητο αριθμό αρδεύσεων ανάλογα με τον τύπο του εδάφους και τις καιρικές συνθήκες. Ανεξάρτητα από τις ανάγκες σε νερό, χρειάζεται και καλή στράγγιση του εδάφους, ώστε να εξασφαλίζεται καλός αερισμός των ριζών. Πρέπει να διατηρείται η κανονικότητα των ποτισμάτων. Περίοδοι στέρησης του νερού στο έδαφος μπορεί να προξενήσουν σκάσιμο της κεφαλής. Όσο αναπτύσσεται η καλλιέργεια τόσο αυξάνονται οι απαιτήσεις σε νερό λόγω των αυξανόμενων απωλειών από εξατμισοδιαπνοή των μεγάλων φύλλων. Η στέρηση του νερού κατά τη περίοδο σχηματισμού της κεφαλής έχει αρνητική επίδραση στο μέγεθος της και στα ποιοτικά της χαρακτηριστικά της.

Λίπανση

Το λάχανο είναι απαιτητικό σε θρεπτικά στοιχεία, ιδιαίτερα σε άζωτο και κάλιο. Είναι επίσης απαραίτητο να υπάρχουν τα στοιχεία σε σχετική ισορροπία γιατί είναι γνωστό ότι περίσσεια του αζώτου ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την κακή ποιότητα, τη μικρή διατηρησιμότητα και το σκάσιμο του λάχανου. Γενικά συνιστάται η σχέση αζώτου/κάλιο 1:1,5 και αζώτου/φωσφόρο 1:0,5 ή 1:0,4. Προσοχή επίσης να μην υπάρχει έλλειψη μαγνησίου και έλλειψη βορίου (το διαθέσιμο βόριο στο έδαφος να μην είναι λιγότερο από 0,5 ppm). Το λάχανο είναι επίσης απαιτητικό σε θείο, γι’ αυτό το καλιούχο λίπασμα θα πρέπει να χορηγείται σε μορφή θειικού καλίου, αλλιώς να προστίθενται θειάφι στο χώμα κατά τη βασική λίπανση. Τα πρώιμα λάχανα, τα οποία έχουν γενικά μικρότερη ανάπτυξη από τα μεσοπρώιμα και τα όψιμα, χρειάζονται λιγότερη ποσότητα λιπασμάτων. Ενδεικτικά συνιστάται:

• Προσθήκη κοπριάς ή κομπόστ μερικούς μήνες πριν τη μεταφύτευση. Για τα πρώιμα λάχανα 3kg/m², ενώ για τα μεσοπρώιμα –- όψιμα 4-–5kg/m².

• Προσθήκη αζώτου σε ποσότητα 10–-15 μονάδες λίπανσης για τα πρώιμα και 15–-20 μονάδες λίπανσης για τα όψιμα. Ένα μέρος της ποσότητας αυτής να χορηγείται στη βασική λίπανση και ένα μέρος με επιφανειακή λίπανση. Στα πρώιμα είναι αρκετή μία επιφανειακή λίπανση, ενώ τα όψιμα χρειάζονται δύο.

• Προσθήκη καλίου κατά τη βασική λίπανση σύμφωνα με τις παραπάνω σχέσεις: Για τα πρώιμα, 15-22,5 μονάδες λίπανσης και για τα όψιμα 22,5-30 μονάδες λίπανσης.

• Προσθήκη φωσφόρου κατά τη βασική λίπανση σύμφωνα με τις παραπάνω σχέσεις: Για τα πρώιμα, 5-7,5 μονάδες λίπανσης και για τα όψιμα 7,5-10 μονάδες λίπανσης.

Καταπολέμηση ζιζανίων

Η περίοδος που η ύπαρξη των ζιζανίων προκαλεί τη μεγαλύτερη ζημιά στην καλλιέργεια, είναι αμέσως μετά τη μεταφύτευση του λάχανου στο χωράφι ή αν έχει γίνει απευθείας σπορά, όταν έχουν φυτρώσει οι σπόροι και αρχίσουν να αναπτύσσονται. Σε αυτό το στάδιο αναπτύσσονται με γρήγορο ρυθμό και χρειάζονται πολλά θρεπτικά συστατικά. Έτσι ο ανταγωνισμός με τα ήδη μεγάλα ζιζάνια καθυστερεί αρκετά την ανάπτυξή τους. Η καταστροφή των ζιζανίων γίνεται με σκαλίσματα. Η εδαφοκάλυψη είναι και αυτός ένας τρόπος αντιμετώπισης των ζιζανίων, αλλά είναι ιδιαίτερα ακριβή μέθοδος και επιπλέον δεν εξασφαλίζεται καλός αερισμός στο εσωτερικό του εδάφους. Αντίθετα με τα σκαλίσματα βελτιώνεται ο αερισμός και η υφή του εδάφους. Τα σκαλίσματα για την αντιμετώπιση των ζιζανίων θα πρέπει να είναι ελαφρά και να γίνονται με προσοχή για να μην τραυματίζονται οι ρίζες. Συχνά εφαρμόζεται η αχυροκάλυψη του εδάφους για να εμποδίζεται η βλάστηση των σπόρων των ζιζανίων.

Συγκομιδή

Οι κεφαλές συγκομίζονται τμηματικά με το χέρι, μόλις αποκτήσουν εμπορεύσιμο μέγεθος και παραμένουν ακόμα συμπαγείς. Το σύνηθες βάρος της κεφαλής είναι 2-5Kg (ανάλογα με τη ποικιλία και τις φροντίδες της καλλιέργειας). Η κεφαλή, έστω και μικρή, που έχει σταθερό μέγεθος για περίοδο 15 ημερών θα πρέπει να συγκομίζεται. Καθυστέρηση στη συγκομιδή μπορεί να προκαλέσει κίνδυνο προσβολών (σήψη της κεφαλής) και σκασίματος της κεφαλής. Το πράσινο λάχανο σχηματίζει μεγαλύτερες κεφαλές σε σχέση με το κόκκινο. Η συγκομιδή της μεν καλοκαιρινής καλλιέργειας αρχίζει το φθινόπωρο και εξακολουθεί καθ’ όλο το χειμώνα, της δε εαρινής από τον Ιούλιο και παρατείνεται μέχρι τέλους φθινοπώρου. Η απόδοση μιας καλλιέργειας λάχανου κυμαίνεται 3-5 τόνους/στρέμμα.

Σχετικές σελίδες

• Λάχανο φυτό

• Λάχανο προϊόν

• Προετοιμασία εδάφους λάχανου

• Σπορά λάχανου

• Μεταφύτευση λάχανου

• Άρδευση λάχανου

• Λίπανση λάχανου

• Καταπολέμηση ζιζανίων λάχανου

• Συγκομιδή λάχανου