Λίπανση βαμβακιού
Η λίπανση αποτελεί ένα από τους βασικότερους παράγοντες που συντελούν στην αύξηση των στρεµµατικών αποδόσεων και την ποιοτική βελτίωση του βαµβακιού. Το βαµβάκι συγκριτικά με άλλες καλλιέργειες δεν είναι εξαντλητική καλλιέργεια, με αποτέλεσµα οι απαιτήσεις του σε λιπάσµατα να είναι μικρές. Κι αυτό, γιατί αφαιρούνται πολλά στοιχεία από το έδαφος, αφού μετά τη συγκοµιδή του προϊόντος, παραµένει στο χωράφι το 77% περίπου της φυτικής μάζας (ρίζες, στελέχη, φύλλα).
Οι ανάγκες της βαµβακοφυτείας σε λίπασµα, το είδος του λιπάσµατος, ο χρόνος του λιπάσµατος, ο χρόνος και ο τρόπος εφαρµογής του εξαρτώνται από τη μηχανική σύσταση του εδάφους του χωραφιού, από τον τύπο του λιπάσµατος, από την ποσότητα και την ποιότητα του νερού, από τις κλιµατικές συνθήκες της κάθε περιοχής και από την ποικιλία του βαµβακιού.
Γενικά, το άζωτο, ο φώσφορος, και το κάλιο είναι τα κυριότερα θρεπτικά στοιχεία που προστίθενται σε εδάφη που καλλιεργούνται με βαµβάκι, ενώ έχουν αναφερθεί σε τοπικό και σχετικά περιορισµένο επίπεδο ελλείψεις μαγγανίου, μαγνησίου, θείου και άλλων ιχνοστοιχείων.
Το άζωτο επιδρά σε όλα τα στάδια ανάπτυξης του βαµβακιού καθώς :
- συντελεί στην ανάπτυξη του φυτού αφού προκαλεί ένταση της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας,
- αυξάνει την φυλλική επιφάνεια, τον αριθµό των πλάγιων διακλαδώσεων, χτενιών, λουλουδιών και καρυδιών,
- αυξάνει το βάρος του σπόρου και κατά συνέπεια το βάρος των καρυδιών.
Προσθήκη αζώτου δεν συνιστάται μετά την έναρξη της ανθοφορίας, γιατί οψιμίζει η καλλιέργεια και πιθανόν να προκληθεί έντονη ανθόρροια, ενώ πρακτικά η τελευταία εφαρµογή γίνεται 10 – 15 ηµέρες πριν. Επιπλέον, αναφέρεται ότι οι διαφυλλικές εφαρµογές ουσίας, η οποία απορροφάται πολύ γρήγορα από τα φύλλα φαίνεται να επηρεάζουν θετικά την καλλιέργεια του βαµβακιού.
Η σηµασία του φωσφόρου στο βαµβάκι είναι μεγάλη γιατί :
- την ανάπτυξη του ριζικού συστήµατος στα πρώτα στάδια της καλλιέργειας
- προκαλεί πρωίµιση της φυτείας
- ευνοεί την άνθηση και την καρποφορία
- αυξάνει την αντίσταση των βαµβακόφυτων στο κρύο και στην έλλειψη νερού.
Κατά συνέπεια, η έλλειψη φωσφόρου στο έδαφος προκαλεί καθυστέρηση της ανάπτυξης της ρίζας και περιορισµό της βλάστησης. Τα φυτά έχουν γενικά μικρό ύψος, ενώ τα φύλλα αποκτούν ένα σκούρο πράσινο χρώµα. Επιπλέον, η καρποφορία καθυστερεί και τα φυτά ωριµάζουν πολύ όψιμα.
Η επάρκεια καλίου είναι επίσης σηµαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη του βαµβακιού, γιατί προάγει τη φωτοσύνθεση και μειώνει τη διαπνοή με αποτέλεσµα :
- να αυξάνεται η φυλλική επιφάνεια,
- να αξιοποιούνται καλύτερα τα λιπάσµατα και η εδαφική υγρασία,
- να περιορίζεται η οψιµότητα ή η πρωιµότητα της φυτείας, η οποία μπορεί να προκληθεί από περίσσεια ή έλλειψη αζώτου και φωσφόρου,
- να περιορίζεται ο ρυθµός προσβολής του βαµβακιού από τη μυκητολογική ασθένεια αδροµύκωση, καθώς και από τον τετράνυχο.
Σηµειώνεται επίσης ότι έχει αυεργετικές συνέπειες στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του βαµβακιού, όπως στην οµοιοµορφία και ωρίµανση των ινών, καθώς και στην αύξηση εκατοστιαίας τους αναλογίας.
Βεβαίως, για σωστή και ορθολογική λίπανση απαραίτητο είναι να γίνεται εδαφολογική ανάλυση, με την οποία φαίνονται οι πραγµατικές και ιδιαίτερες ανάγκες σε λίπανση του κάθε χωραφιού, ώστε και η καλλιέργεια να λιπαίνεται επαρκώς, αλλά και να μην επιβαρύνεται το περιβάλλον.
Η λίπανση πραγματοποιείται κατά την σπορά, όπου ενσωματώνεται το μεγαλύτερο ποσοστό των λιπαντικών μονάδων.
Πάντως, σε γενικές γραµµές, το βαµβάκι χρειάζεται να λιπανθεί με :
- 14 – 18 λιπαντικές μονάδες αζώτου
- 7 – 8 λιπαντικές μονάδες φωσφόρου
- 6 – 8 λιπαντικές μονάδες καλίου
Μεγάλες είναι οι ανάγκες του βάµβακος και στα στοιχεία ασβέστιο και θείο, τα οποία όµως, επειδή επιστρέφουν στο έδαφος κατά την ωρίµανση, σπάνια παρουσιάζουν έλλειψη. Όσον αφορά τα ιχνοστοιχεία μαγνήσιο, μαγγάνιο, σίδηρο, βόριο, ψευδάργυρο, το βαµβάκι τα χρειάζεται σε μικρές ποσότητες. Γι’αυτό επέµβαση γίνεται μόνο σε περίπτωση εµφάνισης τροφοπενίας, με διαφυλλικές λιπάνσεις.
Εφαρµογή των λιπασµάτων μπορεί να γίνει είτε διάσπαρτα, σε όλη την επιφάνεια του χωραφιού με λιπασματοδιανοµέα, είτε γραµµικά, κατά μήκος της γραµµής σποράς, κατά τη σειρά είτε τέλος εντοπισµένα, από τη γραµµή σποράς ή μέσα από την στάδγην άρδευση.
Σχετικές σελίδες
Βιβλιογραφία
- "Η βαμβακοκαλλιέργεια στην περιφέρεια της Θεσσαλίας, προβλήματα και προοπτικές",Πτυχιακή εργασία των Λάλλα Νίκης - Μπάρδα Χρήστου, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, Τμήμα Φυτικής Παραγωγής, Θεσσαλονίκη 2011
