Ανθρωπογενείς παράγοντες που επηρεάζουν την περιεκτικότητα των φύλλων σε θρεπτικά στοιχεία
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
Ο άνθρωπος δια των επεμβάσεων του στις καλλιέργειες επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την περιεκτικότητα των φύλλων σε θρεπτικά. Μερικές απ' αυτές τις παρεμβάσεις είναι οι εξής:
- Προσθήκη εδαφο-βελτιωτικών ουσιών.
- Προσθήκη λιπασμάτων (ανόργανων ή οργανικών).
- Χρήση φυτοφαρμάκων που περιέχουν μικροθρεπτικά.
- Βελτίωση των εδαφικών συνθηκών με εφαρμογή καλλιεργητικών μεθόδων.
Επίδραση των εδαφοβελτιωτικών
Η προσθήκη στο έδαφος των διαφόρων εδαφοβελτιωτικών οργανικών ή ανόργανων υλικών συμβάλλει στις μεταβολές των φυσικών και χημικών χαρακτηριστικών του εδάφους. Οι μεταβολές αυτές ακολούθως επιδρούν στη διαθεσιμότητα των θρεπτικών στο έδαφος και επομένως στην πρόσληψη τους και στη συσσώρευση στους φυτικούς ιστούς. Π.χ, η προσθήκη υλικών ασβέστωσης που έχει ως σκοπό τη διόρθωση του όξινου pH επιδρά άμεσα στη διαθεσιμότητα των θρεπτικών, στην ενεργοποίηση της νιτροποιητικής δράσης των μικροοργανισμών και στη βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους.
Αυτό έχει ως συνέπεια την αύξηση της διαθεσιμότητας, την ενεργοποίηση της πρόσληψης των θρεπτικών και την αύξηση της περιεκτικότητας τους στους ιστούς. Επίσης, η ασβέστωση μπορεί να μειώσει την περιεκτικότητα των μακροθρεπτικών άζωτο,φώσφορος, κάλιο λόγω του φαινομένου της αραίωσης εξαιτίας της υπερπαραγωγής βιομάζας. Η βελτίωση του βαθμού κορεσμού με βάσεις, που επιτυγχάνεται με την ασβέστωση, ουσιαστικά καθορίζει τη δράση της ασβέστωσης στη στοιχειακή σύνθεση των φύλλων. Έτσι, π.χ. αύξηση του βαθμού κορεσμού με βάσεις σε επίπεδο 40% της CEC αυξάνει την περιεκτικότητα της μηδικής σε αργίλιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο, ενώ αύξηση σε επίπεδο 70% με προσθήκη υλικού ασβέστωσης, συμβάλλει στη μείωση της περιεκτικότητας των ως άνω στοιχείων στη μηδική. Οι μεταβολές στην περιεκτικότητα των θρεπτικών, που προκαλούνται από την ασβέστωση, εξαρτώνται από το είδος του ασβεστούχου υλικού. π.χ. προσθήκη καλτσιτικού ασβεστόλιθου αυξάνει την περιεκτικότητα του ασβεστίου στα φύλλα, ενώ του δολομιτικού ασβεστόλιθου αυξάνει και την περιεκτικότητα του μαγνησίου πέραν εκείνης του ασβεστίου. Η προσθήκη του δολομιτικού ασβεστόλιθου επιδρά αρνητικά στην περιεκτικότητα του καλίου λόγω ανταγωνισμού που ασκείται από το μαγνήσιο. Συμπερασματικά, οι διαφορές που παρατηρούνται στη στοιχειακή σύνθεση των φυτών λόγω ασβέστωσης, οφείλονται στη χρήση διαφόρων υλικών, τα οποία επηρεάζουν σημαντικά το pH του εδάφους, γεγονός που επιδρά κατά διάφορον τρόπο στην διαθεσιμότητα των θρεπτικών στο έδαφος και κατ' ακολουθία στην περιεκτικότητα τους στα φυτά.[1]
Επίδραση των λιπασμάτων
Τα διάφορα λιπάσματα που προστίθενται στις καλλιέργειες έχουν ως σκοπό να βελτιώσουν την γονιμότητα του εδάφους και να εφοδιάσουν τα φυτά με θρεπτικά, καλύπτοντας τις ανάγκες τους για μέγιστη απόδοση, ή θεραπεύοντας τις ελλείψεις-τροφοπενίες. Τα προστιθέμενα θρεπτικά υπό την μορφή των λιπασμάτων προσλαμβάνονται από τα φυτά και ακολούθως αυξάνουν την περιεκτικότητα τους στους φυτικούς ιστούς. Πολλοί παράγοντες επιδρούν κατά την πρόσληψη και αξιοποίηση των λιπασμάτων από τα φυτά. Μεταξύ αυτών:
- Ο τύπος του λιπάσματος.
- Η ποσότητα εφαρμογής.
- Ο χρόνος προσθήκης.
- Ο τρόπος εφαρμογής.
Επί πλέον σημαντική επίδραση ασκούν και τα εδαφικά χαρακτηριστικά (φυσικά, χημικά και βιολογικά). Όλοι αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν αντίστοιχα την περιεκτικότητα των θρεπτικών στοιχείων. Γενικά η ορθολογική διαχείριση και εφαρμογή των λιπασμάτων έχει ως στόχο την αποτελεσματική αξιοποίηση των προστιθέμενων στο έδαφος θρεπτικών από τα φυτά.[1]
Επίδραση του κλαδέματος
Το κλάδεμα ως ανθρωπογενής παρέμβαση επηρεάζει σημαντικά την περιεκτικότητα των φυτών σε θρεπτικά. Τούτο βέβαια εξαρτάται από το βαθμό αυστηρότητας. Στη ροδακινιά π.χ. το αυστηρό κλάδεμα αυξάνει την περιεκτικότητα των φύλλων σε άζωτο, φώσφορο, και κάλιο. Αντίθετα το ελαφρύ κλάδεμα μειώνει το επίπεδο του καλίου. Η εξήγηση ίσως έγκειται στο γεγονός ότι κατά το αυστηρό κλάδεμα μειώνεται η παραγωγή βιομάζας γεγονός που επιδρά θετικά στη συγκέντρωση των θρεπτικών. Αντίθετα κατά το ελαφρό κλάδεμα έχουμε μεγαλύτερη παραγωγή φυτομάζας που ενεργεί αρνητικά στην περιεκτικότητα των θρεπτικών, λόγω ενδεχομένως του φαινομένου της αραίωσης.[1]
