Καλλιέργεια πράσου
Περιεχόμενα
Προετοιμασία εδάφους
Το χωράφι θα πρέπει να είναι όσο το δυνατό επίπεδο ή να προηγηθεί ισοπέδωση για να γίνεται ομοιόμορφο το πότισμα όταν εφαρμόζεται η μέθοδος της κατάκλισης στις αλιές. Εάν το πότισμα γίνεται με καταιονισμό, η ελαφρά κλίση δεν παρουσιάζει προβλήματα. Ένα άλλο σημείο που πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα είναι η εφαρμογή τριετούς αμειψισποράς, δηλ. δεν θα πρέπει να έχει προηγηθεί στο χωράφι καλλιέργεια με τα φυτά της ίδιας οικογένειας στα 2-3 προηγούμενα χρόνια. Επίσης το χωράφι θα πρέπει να είναι ποτιστικό γιατί το πράσο έχει μεγάλες ανάγκες σε νερό, ιδιαίτερα αμέσως μετά την μεταφύτευση που γίνεται τους καλοκαιρινούς μήνες.
Η προετοιμασία του εδάφους περιλαμβάνει ένα βαθύ όργωμα 30-40cm με άροτρο, που γίνεται στα μέσα του καλοκαιριού. Ακολουθεί η προσθήκη της βασικής λίπανσης (και της κοπριάς εφόσον είναι διαθέσιμη) και στη συνέχεια γίνεται σβάρνισμα με δισκοσβάρνα για την ενσωμάτωση του λιπάσματος και της κοπριάς και το σπάσιμο των μεγάλων σβώλων. Μετά το σβάρνισμα κατασκευάζονται οι αλίες, οι οποίες έχουν πλάτος 1-1,2m και μήκος που ποικίλλει από 10-15m μέχρι και 30-35m. Το μήκος της αλίας δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα μέτρα αυτά, για να εξασφαλίζεται ομοιομορφία στο πότισμα με κατάκλιση. Ο σχηματισμός των αναχωμάτων στις αλίες για μικρές εκτάσεις γίνεται χειρονακτικά με την τσάπα, σε μεγάλες όμως εκτάσεις χρησιμοποιούνται ειδικά εργαλεία που σύρονται από τον ελκυστήρα. Μετά τον σχηματισμό των αλιών, μπορεί να ακολουθήσει και ένα φρεζάρισμα μέσα στην αλία με μικρή φρέζα, για να αφρατοποιηθεί το έδαφος και να διευκολυνθεί η μεταφύτευση. Στην Αμερική η φύτευση γίνεται σε αναχώματα πλάτους 50cm και το πότισμα γίνεται με καταινισμό ή με αυλάκια. [1]
Μεταφύτευση
Η μεταφύτευση γίνεται κατά τον μήνα Ιούλιο ή το αργότερο μέχρι τις αρχές Αυγούστου και θα πρέπει να γίνεται κατά τις απογευματινές ώρες ή μέρες με συννεφιά, για να μη χάνουν πολύ υγρασία τα φυτά. Οι αποστάσεις φύτευσης κυμαίνονται από 20-25cm μεταξύ των γραμμών και 10-15cm επί των γραμμών δηλ. πληθυσμοί φυτών 27.000-50.000/στρέμμα. Στην Ελλάδα ακολουθούνται δύο μέθοδοι κατά την μεταφύτευση. Κατά την πρώτη που είναι και η παλαιότερη, τα φυτάρια φυτεύονται στο ξηρό έδαφος και σε λάκκο βάθους 10-15cm που ανοίγεται με σκαλιστήρι. Το κάθε φυτό στερεώνεται με το χώμα που βγήκε από το λάκκο που έχει φυτευτεί. Κατά τη δεύτερη μέθοδο, ποτίζεται πρώτα η αλία και πριν καλά-καλά απορροφηθεί το νερό, σπρώχνονται τα φυτάρια στο βρεγμένο έδαφος και στις επιθυμητές αποστάσεις. Η μέθοδος αυτή είναι πιο εύκολη, πιο ξεκούραστη και πιο γρήγορη, αφού ο εργάτης μπορεί να φυτέψει διπλάσια έκταση στο ίδιο χρονικό διάστημα, σε σύγκριση με την παλαιά μέθοδο.[1]
Άρδευση
Αμέσως μετά την μεταφύτευση ακολουθεί πότισμα. Το πράσο έχει ανάγκη από συχνά ποτίσματα με αρκετές ποσότητες νερού, ιδιαίτερα μετά την μεταφύτευση, διότι δεν έχει ανεπτυγμένο ριζικό σύστημα και οι συνθήκες που επικρατούν την περίοδο αυτή, (καλοκαιρινοί μήνες) είναι δύσκολες (υψηλή θερμοκρασία, ξηρασία, έντονη ηλιοφάνεια), και προκαλούν μεγάλες εξατμίσεις που για να ανταπεξέλθει το φυτό, πρέπει να ποτίζεται τη περίοδο αυτή συχνά, μέχρι και 3 φορές την εβδομάδα. Όσο προχωρεί η ανάπτυξη των φυτών και η αλλαγή εποχής προς το φθινόπωρο και χειμώνα, τα ποτίσματα αραιώνουν όχι γιατί οι ανάγκες των φυτών είναι μικρότερες, αλλά επειδή περιορίζεται η εξάτμιση και οι βροχοπτώσεις αναπληρώνουν σε μεγάλο ποσοστό το νερό που χάνεται. Οι μέθοδοι ποτίσματος που εφαρμόζονται, στο μεγαλύτερο ποσοστό των εκτάσεων, είναι με κατάκλιση των αλίων, σε λιγότερες εκτάσεις με καταιονισμό και σε ακόμη μικρότερες εκτάσεις με βελτιωμένα συστήματα στάγδην. [1]
Καταπολέμηση ζιζανίων
Η εφαρμογή των ζιζανιοκτόνων δεν είναι αρκετή για να εξασφαλίσει πλήρη προστασία από τα ζιζάνια, ιδιαίτερα στα εδάφη που υπάρχουν αρκετά. Για αυτό τον λόγο, γίνονται τα βοτανίσματα, που έχουν σκοπό την αφαίρεση των ζιζανίων που απομένουν μετά την εφαρμογή ζιζανιοκτονίας. Ο χρόνος εφαρμογής του βοτανίσματος καθορίζεται από τον πληθυσμό των ζιζανίων που υπάρχουν στο έδαφος. Συνήθως γίνεται μέσα στο πρώτο μήνα μετά την μεταφύτευση, οπότε όλα σχεδόν τα ζιζάνια έχουν πάρει την πρώτη ανάπτυξη. Βοτανίσματα μπορεί να επαναληφθούν 2 ή και 3 φορές και συνήθως συνδυάζονται μαζί με τα σκαλίσματα. Το πράσο είναι αδύνατο στον ανταγωνισμό με τα ζιζάνια και για το λόγο αυτό, η ζιζανιοκτονία είναι υποχρεωτική. Στην Ελλάδα συνιστώνται τα ζιζανιοκτόνα που αναφέρονται στον παρακάτω σύνδεσμο:
Καταπολέμηση ζιζανίων πράσου [1]
Σκάλισμα
Σκοπός του σκαλίσματος είναι κατά κύριο λόγο το σπάσιμο της επιφανειακής κρόυστας που σχηματίζεται στο έδαφος μετά από επανειλημμένα ποτίσματα κατάκλισης, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τον περιορισμό του αερισμού του εδάφους και της απορρόφησης του νερού και αύξηση της επιφανειακής απορροής. Το πρώτο σκάλισμα γίνεται ένα περίπου μήνα μετά την μεταφύτευση και ακολουθούν και άλλα δύο ανά 20 ημέρες. Ταυτόχρονα με το σκάλισμα γίνεται και το βοτάνισμα. Μέχρι το τέλος του Σεπτέμβρη και όταν τα φυτά έχουν αναπτυχθεί αρκετά και καλύπτουν το έδαφος, γίνονται τρία σκαλίσματα και ανάλογα βοτανίσματα. [1]
Λίπανση
Οι απαιτήσεις του πράσου σε λιπαντικά στοιχεία είναι αρκετά μεγάλες. Αντιδρά πιο γρήγορα στην αζωτούχο λίπανση για τον σχηματισμό του φυλλώματός του, σε σύγκριση με το κρεμμύδι και σκόρδο. Έχει υπολογιστεί ότι μια καλλιέργεια με απόδοση προϊόντος 5τον/στρ αφαιρεί από το έδαφος 23kg N, 8Kg P2O5 και 23Kg Κ2Ο. Συχνά οι αποδόσεις είναι και μεγαλύτερες. Οι καλλιεργητές πράσου στη Β.Ελλάδα, όταν δεν χρησιμοποιούν κοπριά, εφαρμόζουν 80Kg θειϊκής αμμωνίας μαζί 60Kg θειϊκού καλίου και 100Kg φωσφορικού λιπάσματος 0-20-0 ανά στρέμμα.
Σε περίπτωση που υπάρχει χωνεμένη κοπριά αυτή συνιστάται να προστίθεται σε ποσότητα 3.000kg/στρ, μαζί με 100kg σύνθετου λιπάσματος 11-15-15. Εάν θα προστεθεί αχώνευτη κοπριά, εφαρμόζεται ποσότητα μέχρι 7.000kg/στρ αλλά η προσθήκη και ενσωμάτωση πρέπει να γίνεται πολύ νωρίς, ίσως από τον προηγούμενο χειμώνα, για να αποσυντεθεί καλά πριν την μεταφύτευση των φυτών.
Εκτός από την βασική λίπανση που γίνεται πριν την μεταφύτευση, κατά την προετοιμασία του εδάφους εφαρμόζονται και επιφανειακές λιπάνσεις κυρίως με νιτρική αμμωνία, σε ποσότητα 40-45kg/στρέμμα σε 3 μηνιαίες δόσεις (1/3 κάθε μήνα), με πρώτη εφαρμογή τον μηνά Σεπτέμβριο. Κατά τη διασπορά του λιπάσματος θα πρέπει να λαμβάνεται πρόνοια να μην πέφτει στα φύλλα, γιατί δημιουργούνται εγκαύματα. Όταν το πότισμα γίνεται με τη μέθοδο στάγδην, οι επιφανειακές λιπάνσεις εφαρμόζονται μέσω του συστήματος άρδευσης.[1]
Συγκομιδή
Η συγκομιδή πραγματοποιείται μόλις τα φυτά αποκτήσουν κατάλληλα χαρακτηριστικά που προσδίδουν καλή ποιότητα στο συγκομισμένο προϊόν. Χρονικά μεσολαβούν 3-4 μήνες από τη μεταφύτευση έως τη συγκομιδή και πραγματοποιείται από τον Σεπτέμβριο έως τέλος Δεκέμβρη με τη μέγιστη παραγωγή τους μήνες Οκτώβριο - Νοέμβριο. Ο κάθε καλλιεργητής συγκομίζει σταδιακά εκριζώνοντας μικρές ποσότητες μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Η συγκομιδή γίνεται με τα χέρια. Στο εξωτερικό, για την συγκομιδή χρησιμοποιούνται και μηχανές. Οι μεγαλύτερες ποσότητες διακινούνται τις ημέρες που προηγούνται των εορτών των Χριστουγέννων. Συγκεκριμένα, η έναρξη της συγκομιδής παρατηρείται από τον Αύγουστο - Σεπτέμβριο με μικρές ποσότητες (4%), τον Οκτώβριο (10%), τον Νοέμβριο (19%), τον Δεκέμβριο (30%), τον Γενάρη (18%), τον Φλεβάρη (12%), τον Μάρτιο (5%) και Απρίλιο - Μάϊο το υπόλοιπο 2% της ετήσιας παραγωγής. [1]
