Εκτροφή στρουθοκαμήλου

Εκτροφείο στρουθοκαμήλων

Φάρμα στρουθοκαμήλων

Η στρουθοκάμηλος είχε προσελκύσει το ενδιαφέρον από τους αρχαίους ήδη χρόνους. Αποτελούσε ένα από τα καλύτερα θηράματα. Για το κρέας και τα φτερά του, υπάρχουν παραστάσεις στον τάφο του Φαραώ Τουταγχαμών που τον δείχνουν να κυνηγά στρουθοκαμήλους με τόξο. Σε ειδικές τελετές, στην Αίγυπτο και στη Ρώμη, τη χρησιμοποιούσαν και ως υποζύγιο, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι όπως στα μέρη αυτά, καθώς και στην Ελλάδα, εκτρεφόταν ως οικόσιτη.

Ο άνθρωπος, παλαιότερα, κυνηγούσε τη στρουθοκάμηλο για τα φτερά της. Αυτά, τα χρησιμοποιούσαν κυρίως για να στολίζουν τα καπέλα και γενικά τις ενδυμασίες τους. Κατά τα τέλη του 18 ου αιώνα, η βασίλισσα «μόδα» επέβαλε να χρησιμοποιούνται φτερά της στρουθοκαμήλου ως εξαρτήματα της γυναικείας αμφίεσης, ενώ τον επόμενο αιώνα η βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας συνέχισε αυτή τη μόδα. Σημειωτέον ότι τα φτερά στρουθοκαμήλου χρησιμοποιούνται και σήμερα ως το έμβλημα του πρίγκιπα της Ουαλίας.

Η εκτροφή της στρουθοκαμήλου άρχισε το 1880 με παραγωγικό στόχο την επωφελή χρησιμοποίηση κυρίως των φτερών της. Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου η αγορά των φτερών στρουθοκαμήλου κατέρρευσε, οπότε τη δεκαετία του 1940 άρχισαν να αναγνωρίζονται οι ποιοτικές ιδιότητες του δέρματος της. Από εκεί και πέρα οι στρουθοκάμηλοι εκτρέφονταν όχι μόνο για τα φτερά τους και το δέρμα τους, αλλά και για το κρέας τους.

Υφιστάμενη κατάσταση εκτροφής στρουθοκάμηλου

Η εκτροφή στρουθοκαµήλων άρχισε στην Ελλάδα το 1996 µε την ίδρυση της πρώτης φάρµας εκτροφής στην Καρδίτσα. Σήµερα δραστηριοποιούνται γύρω στις 20 µονάδες εκτροφής στρουθοκαµήλων, οι περισσότερες από τις οποίες λειτουργούν κυρίως σαν αντιπρόσωποι µεγάλων επιχειρήσεων π.χ. Merid Ostrich, Εγγλεζάκης κ.λπ. Μελλοντικές βλέψεις των παραπάνω επενδυτών είναι, να ασχοληθούν µε την εκτροφή και πώληση των στρουθοκαµήλων, αλλά και µε την επεξεργασία των παραγοµένων προϊόντων τους που είναι επίσης κερδοφόρα, αλλά µέχρι σήµερα δεν αξιοποιούνται από τους ίδιους. Η δυναµικότητά τους υπολογίζεται γύρω στα 500 πουλιά αναπαραγωγής και σε 9.000 πουλιά για σφαγή.

Συστήματα εκτροφής στρουθοκάμηλου

Τα συστήματα εκτροφής των στρουθοκαμήλων διακρίνονται σε:

• Εκτατικό, όπου κατά το σύστημα αυτό οι εκκολαπτόμενοι νεοσσοί, όταν το επιτρέπουν οι κλιματολογικές συνθήκες, οδηγούνται με τους πραγματικούς ή θετούς τους γονείς σε κατάλληλο φυσικό βοσκότοπο.
• Ημι-εκτατικό όπου κατά το σύστημα αυτό οι εκκολαπτόμενοι νεοσσοί, ενώ συνοδεύονται κατά την έξοδό τους σε κατάλληλο φυσικό βοσκότοπο με τους πραγματικούς ή θετούς τους γονείς, διαμένουν μόνο κατά τη διάρκεια της νύχτας σε προβλεπόμενο στεγασμένο χώρο που είναι συνήθως υπόστεγο.
• Ημι-εντατικό όπου κατά το σύστημα αυτό οι νεοσσοί αφού παραμείνουν ως την ηλικία των 3 ημερών σε ειδικό κτιριακό χώρο, εξέρχονται σε τεχνητούς λειμώνες και παραμένουν εκεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και τη νύχτα επιστρέφουν και διαμένουν σε στεγασμένο χώρο, που επίσης είναι υπόστεγο και το
• Εντατικό όπου κατά το σύστημα αυτό οι νεοσσοί παραμένουν τουλάχιστον 1 εβδομάδα σε ειδικό στεγασμένο κτιριακό χώρο.

Εγκαταστάσεις στρουθοκάμηλου

Περίφραξη στρουθοκαμήλων

Οι εγκαταστάσεις των στρουθοκαμήλων περιλαμβάνουν το κατάλυμα των νεοσσών όπου από 9-12 µηνών, τα μικρά θα πρέπει να προστατεύονται από πολύ άσχηµο καιρό και δριµύ ψύχος. Η περίοδος του χρόνου και η ηλικία της στρουθοκαµήλου, θα καθορίσουν το βαθµό προστασίας που χρειάζονται. Οι νεοεκκολαπτόµενοι νεοσσοί είναι πολύ ευαίσθητοι και χρειάζονται κατά κανόνα άπλετο φυσικό φως. Οι νεοσσοί µέχρι τις 6 εβδοµάδες θα πρέπει να ζουν σε θερµοκρασία 70-75^oF µε ελεύθερη πρόσβαση σε θερµά σηµεία, ενώ από 6-12 εβδοµάδων, σε θερµοκρασία 65-70^oF µε ελεύθερη πρόσβαση σε θερµά σηµεία.

Μια ενήλικη στρουθοκάµηλος (12 µηνών και πάνω) είναι αρκετά ανθεκτική σε ακραίες θερµοκρασίες και υγρασία. Σε αντίθεση µε τα περισσότερα πουλιά, οι στρουθοκάµηλοι είναι πολύ ανθεκτικές σε πολύ χαµηλές θερµοκρασίες, ακόµα και αν παραµένουν έξω στο χιόνι και σε θερµοκρασίες κάτω του µηδενός. Προς το αντίθετο άκρο, η στρουθοκάµηλος µπορεί να αντέξει σε πολύ υψηλές θερµοκρασίες και είναι χαρακτηριστικά συνυφασµένη µε τις καυτές πεδιάδες και έρηµους της Αφρικής.

Η αντοχή της στρουθοκαµήλου σε τέτοιες ακραίες θερµοκρασίες, απλουστεύει την ανάγκη σε κτιριακές εγκαταστάσεις όπου µπορεί να ζήσει. Το µόνο που χρειάζεται είναι µία ξύλινη κατασκευή, µε τρεις πλευρές, για να προστατεύεται στις παρατεταµένες περιόδους υγρού ή θυελλώδους καιρού. Η ξύλινη κατασκευή συνιστάται, για να αποφεύγονται σοβαροί τραυµατισµοί σε περίπτωση σύγκρουσης κατά το τρέξιµο ή σε περίπτωση στρες. Πάντως οποιοδήποτε είδος καταλύµατος και αν χρησιµοποιηθεί, θα πρέπει να είναι αρκετά ψηλό, µε προτεινόµενο ελάχιστο ύψος ταβανιού περίπου στα 9 πόδια. Επιπλέον, πρέπει να παρέχεται µία περιοχή για επιθεώρηση και συγκέντρωση των πουλιών.

Διατροφή στρουθοκάμηλου

Τα τελευταία 6 µε 8 χρόνια έχει γίνει ουσιαστική δουλειά σχετικά µε τη διατροφή των στρουθοκαµήλων , κυρίως στη Νότιο Αφρική και Η.Π.Α. Σχεδόν κάθε ίδρυµα και φάρµα στρουθοκαµήλων από κάθε µέρος του κόσµου έχει τις δικές του ειδικές δίαιτες. Οι περισσότερες δίαιτες βασίζονται σε πληροφορίες που έχουν αρχικά αποκτηθεί από τη Νότια Αφρική. Οι έρευνες αυτές, έχουν διεξαχθεί χρησιµοποιώντας κυρίως πληροφορίες που αναφέρονται στα πουλερικά, σαν βάση για τις θρεπτικές αξίες και τις αξίες ενέργειας. Αυτές ποικίλουν από κοµµατιασµένο τριφύλλι και συµπυκνωµένες αναλογίες, που περιέχουν πάνω από 30 συστατικά. Στις Η.Π.Α. υπάρχουν αρκετές εταιρείες τροφών που ειδικεύονται στην παραγωγή τροφών στρουθοκαµήλων, που περιέχουν starter (επώαση σε 3 εβδοµάδες), Grower (8 εβδοµάδες) και Breeder (εκτρεφόµενα πουλιά).

Λόγω της επιχειρηµατικής πλέον εκτροφής στρουθοκαµήλων σε φάρµες και η επιδίωξη της πιο αποτελεσµατικής εκτροφής, έχει οδηγήσει σε δύο επιπλέον µερίδες-τµήµατα στρουθοκαµήλων στη Pre-starter (επώαση σε 3 εβδοµάδες) και σε µερίδες για ενήλικες.

Ο ισορροπιστής γρασιδιού κατά 15% της συνολικής δίαιτας, δίνει στη στρουθοκάµηλο τα ελάχιστα επίπεδα βιταµίνης και µεταλλικών στοιχείων που χρειάζεται.

Μετά την διεξαγωγή ερευνών έχει διαπιστωθεί ότι, η στρουθοκάµηλος είναι ικανή να αποσπάσει περισσότερη ενέργεια από το 30% της τροφής που παίρνει. Η ικανότητα αυτή της στρουθοκαµήλου να αντλεί υπερβολικά ποσά ενέργειας από την τροφή της, έχει οδηγήσει σε έναν αριθµό πουλιών που αποθηκεύει µεγάλες ποσότητες σωµατικού λίπους, σε µερικές περιπτώσεις µέχρι τα 9cm σε βάθος. Επιπλέον από οικονοµική πλευρά, δίαιτες που παρέχουν µεγάλα επίπεδα ενέργειας είναι οικονοµικά ασύµφορες.

Φροντίδες νεοσσών

Εκκόλαψη νεοσσού

Οι νεοσσοί μετά την εκκόλαψή τους αφήνονται στο εκκολαπτήριο για 6 έως 12 ώρες για στεγνώσουν και μετά μεταφέρονται σε περιφραγμένο αναθρεπτήριο, όπου τους χορηγείται τροφή φύραμα εκκίνησης(από την 1_η έως την 60_η ημέρα). Επίσης τοποθετείται θερμομητέρα με θερμοκρασία 32^oC έως 35^oC. Η θερμοκρασία μειώνεται κατά 3^oC κάθε δύο εβδομάδες και η θερμομητέρα απομακρύνεται οριστικά μέχρι την 24_η εβδομάδα. Η θερμομητέρα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλη, για όλους τους νεοσσούς, κι ο χώρος μεγάλος για να απομακρύνονται όταν υπερθερμανθούν, καθώς επίσης και στρωμένος με στρωμνή. Με καλό καιρό οι νεοσσοί κρατούνται μόνο 2-3 ημέρες στο θάλαμο και μετά οδηγούνται στο προαύλιο όπου παραμένουν μόνο την ημέρα.

Υπό τις συνθήκες της τεχνητής επώασης ένας σημαντικός παράγοντας πρόκλησης στρες είναι η αίσθηση της εγκατάλειψής τους από τους φυσικούς γεννήτορες. Θα πρέπει λοιπόν η φροντίδα και η καθοδήγηση να παρέχεται από το άτομα που τους περιποιέται και του οποίου η εικόνα αποτυπώνεται στο μυαλό τους ως υποκατάστατο της μητρικής παρουσίας.

Το μεγαλύτερο μέρος των προβλημάτων οι νεοσσοί το αντιμετωπίζουν έως την ηλικία των τριών μηνών, ενώ στην ηλικία των έξι μηνών έχουν ήδη αποκτήσει αρκετή ανθεκτικότητα στις αντίξοες συνθήκες του περιβάλλοντος και τις ασθένειες.

Η άσκηση είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για τη ζωή των αναπτυσσόμενων νεοσσών. Από την ηλικία της 1-2 εβδομάδων πρέπει να περνάνε πάνω από το μισό χρόνο τους περπατώντας στο προαύλιο και βόσκοντας. Η άσκηση διεγείρει την όρεξη, γεγονός που συμβάλλει στον καλό ρυθμό ανάπτυξης. Έως την ηλικία των τριών μηνών ένα νεαρό πτηνό πρέπει να ζυγίζει πάνω από 35 κιλά και χρειάζεται ως εκ τούτου περισσότερη άσκηση.

Μεταφορά και τρόπος εκπαίδευσης στρουθοκαμήλων

Οι στρουθοκάµηλοι µπορούν να µεταφερθούν ικανοποιητικά µε κάθε καλά αεριζόµενο µεταφορέα ζώων, λαµβάνοντας φυσικά υπόψη την ηλικία και το µέγεθος των πουλιών που µεταφέρονται. Ο µεταφορέας πρέπει να είναι σχεδιασµένος και τροποποιηµένος µε τρόπο ώστε τα κεφάλια ή τα πόδια των στρουθοκαµήλων να µην προεξέχουν. Γενικά, πάντως οι προβλέψεις της διάταξης 1973 για τη µεταφορά ζώων θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη, καθώς και η συµβουλή ειδικών (π.χ. κτηνιάτρων), ανάλογα µε την περίπτωση.

Οι στρουθοκάµηλοι δεν είναι απευθείας προετοιµασµένες να ζήσουν σε µια φάρµα εκτροφής. Χρειάζονται κάποιο χρονικό διάστηµα ώστε να προσαρµοστούν στον νέο τους χώρο καθώς και να συνηθίσουν τον νέο τους εκτροφέα. Βέβαια όσο µεγαλύτερο είναι το πουλί σε ηλικία τόσο πιο δύσκολο είναι να του αλλάξεις τη νοοτροπία και να το εκπαιδεύσεις διαφορετικά. Μεγάλη προσαρµοστικότητα έχουν οι νεοσσοί αφού κάποιος ασχολείται µαζί τους σχεδόν όλη την ηµέρα ταΐζοντας και ασκώντας τες.

Όσοι κτηνοτρόφοι πάντως προσπάθησαν να εκπαιδεύσουν τις στρουθοκαµήλους σαν πουλερικά, πρόβατα, γουρούνια ή άλλα κατοικίδια συνάντησαν πάρα πολλές δυσκολίες και δεν είχαν ικανοποιητικά αποτελέσµατα.

Συνιστάται λοιπόν ο κάθε ενδιαφερόµενος που θέλει να ασχοληθεί µε την εκτροφή στρουθοκαµήλων να παρακολουθήσει πρώτα κάποια σεµινάρια εκπαίδευσής τους.

Επώαση αυγού στρουθοκαμήλου

Το μέλλον μιας μονάδας εκτροφής στρουθοκαμήλου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την δυνατότητα της εκτροφής ικανοποιητικού αριθμού πτηνών τα οποία θα επιβιώνουν μέχρι την ηλικία σφαγής. Η τεχνητή επώαση παίζει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου.

Ο χρόνος επώασης των αυγών της στρουθοκαμήλου είναι 39 έως 59 ημέρες με μέσο όρο 42 ημέρες. Στις Η.Π.Α. υπάρχουν τουλάχιστον πέντε οίκοι (Buckeye, GQF, Humiclaire, Natureform, Pureflo), που διαθέτουν επωαστήρια και εκκολαπτήρια για τις στρουθοκαμήλους.

Σχετικές σελίδες

• Στρουθοκάμηλοι
• Κρέας στρουθοκαμήλου
• Φτερά-πούπουλα
• Δέρμα στρουθοκαμήλου
• Προϊόντα στρουθοκαμήλου
• Συστήματα εκτροφής στρουθοκάμηλου
• Εγκαταστάσεις στρουθοκάμηλου
• Πτηνά
• Διατροφή στρουθοκάμηλου
• Ασθένειες στρουθοκάμηλου
• Αιγοπρόβατα
• Χοίροι
• Επώαση αυγού στρουθοκαμήλου