Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Εσπεριδοειδή"

Αναθεώρηση της 09:41, 19 Μαρτίου 2014

Εσπεριδοειδή

Ο όρος εσπεριδοειδή^[1] αναφέρεται σε μία ομάδα φυτών που κατατάσσεται στην οικογένεια ρυτοειδή. Είναι χαμηλά δένδρα, που τα φύλλα τους δεν πέφτουν (αειθαλή) και καλλιεργούνται στις τροπικές ή ημιτροπικές και στις εύκρατες χώρες. Στα εσπεριδοειδή ανήκουν:

• η πορτοκαλιά,
• η λεμονιά,
• η μανταρινιά,
• η νεραντζιά,
• η κιτριά,
• η φράπα και
• η περγαμοντιά.

Τα δέντρα αυτά τα λένε και "ξινά", γιατί η γεύση των καρπών τους είναι ξινή ή υπόξινη. Τα εσπεριδοειδή λέγονται ακόμα και "λεμονοπορτόκαλα" και "ξινόδενδρα". Τα φύλλα και τα άνθη τους ευωδιάζουν. Τα εσπεριδοειδή ευδοκιμούν πολύ στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στα παράλια μέρη και νησιά. Αρχικά καλλιεργούνταν μόνο στις Ινδίες, την Κίνα και την Ιαπωνία κι από εκεί εξαπλώθηκαν σ' όλες τις χώρες που έχουν κατάλληλο κλίμα (δροσερό) και έδαφος (αμμοαργιλώδες).

Βοτανική ταξινόμηση εσπεριδοειδών

Η οικογένεια Rutaceae ^[1] ανήκει στη διαίρεση Embryophyta Siphonogana ή Spermatophyta, στην υποδιαίρεση Angiosperme, στην κλάση Dicotyledoneae, στην υποκλάση Archichlamydeae, στην τάξη Geraniales, στην υποτάξη Geraniineae, μαζί με άλλες 11 οικογένειες φυτών κατατασσόμενες από τους Engler και Diels κατά την ακόλουθη σειρά:

1. Oxalidaceae
2. Geraniaceae
3. Tropaeolaceae
4. Linaceae
5. Erythroxylaceae
6. Zygophyllaceae
7. Cneoraceae
8. Rutaceae
9. Simarubaceae
10. Burseraceae
11. Meliaceae
12. Acariaceae.

Οι άλλες υποτάξεις των Geraniales είναι οι ακόλουθες:

1. Malpighineae
2. Polygalineae
3. Dichapetalineae
4. Tricoccae
5. Callitrichineae.

Η οικογένεια Rutaceae ταξινομείται κατά τον Engler σε επτά υποοικογένειες:

• Rutoideae
• Dictyolomatoideae
• Flindersioideae
• Seathelioideae
• Toddalioideae
• Aurantioideae
• Rhabdondreoideae.

Τα είδη που ανήκουν στην υποοικογένεια Aurantioideae είναι δέντρα ή θάμνοι αειθαλή, εκτός των τριών μονοτυπικών γενών, Poncirus, Aegle και Feronia, τριών ειδών του γένους Clausena και ενός είδους του γένους Myrraya, που είναι φυλλοβόλα.

Ποικιλίες εσπεριδοειδών

Τα εσπεριδοειδή διαχωρίζονται σε αρκετές ποικιλίες. Μερικές από αυτές είναι οι ποικιλίες πορτοκαλιάς, οι ποικιλίες λεμονιάς, οι ποικιλίες μανταρινιάς, οι ποικιλίες νεραντζιάς κ.ά. Οι πιο πολλές ποικιλίες των εσπεριδοειδών ανέχονται τις σχετικά ψηλές θερμοκρασίες, αλλά οι απότομες αυξήσεις της θερμοκρασίας σε επίπεδα ψηλότερα των κανονικών, ή οι υπερβολικά ψηλές θερμοκρασίες, που συνοδεύονται από χαμηλή σχετική υγρασία, συνήθως είναι επιζήμιες. Ευαισθησία παρουσιάζουν οι νεαροί καρποί και τα φύλλα. Το πιο ανθεκτικό στο ψύχος είδος από τα εσπεριδοειδή, του οποίου η ανθεκτικότητα είναι μεγαλύτερη, όταν είναι εμβολιασμένο πάνω σε υποκείμενο Poncirus trifoliata είναι το Κουμ-κουάτ.

Εδαφοκλιματικές συνθήκες

Το κλίμα, το ανάγλυφο του εδάφους,^[1] η σύσταση του εδάφους και η επάρκεια νερού αποτελούν το φυσικό περιβάλλον των εσπεριδόδενδρων και καθορίζουν την επιτυχία των εσπεριδοφυτειών. Το κλίμα είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την επιλογή της τοποθεσίας, που θα εγκατασταθεί μια εσπεριδοφυτεία. Το κλίμα είναι εκείνο που καθορίζει την ύπαρξη της εσπεριδοφυτείας και την ποιότητα των εσπεριδόκαρπων. Η μελέτη του ανάγλυφου του εδάφους δεν είναι μόνο αναγκαία για την απομάκρυνση των ψυχρών ρευμάτων αέρος και την παγετοπροστασία των εσπεριδοφυτειών, αλλά και για την αντιμετώπιση της διάβρωσης και ασφυξίας του εδάφους, καθώς και για την εφαρμογή του καταλληλότερου συστήματος ποτίσματος της εσπεριδοφυτείας.

Μορφολογικά-Βοτανικά χαρακτηριστικά

Η οικογένεια Rutaceae ανήκει στη διαίρεση Embryophyta Siphonogana ή Spermatophyta, στην υποδιαίρεση Angiosperme, στην κλάση Dicotyledoneae, στην υποκλάση Archichlamydeae, στην τάξη Geraniales και στην υποτάξη Geraniineae.^[1] Στα μορφολογικά χαρακτηριστικά των εσπεριδοειδών ανήκουν ο βλαστός, οι οφθαλμοί, τα αγκάθια, οι ρίζες, τα φύλλα, τα άνθη και ο καρπός.

Πολλαπλασιασμός

Σήμερα, τα εσπεριδοειδή πολλαπλασιάζονται συνήθως με εμβολιασμό^[2] δηλαδή με ενοφθαλμισμό της επιθυμητής ποικιλίας σε σπορόφυτα υποκείμενα. Η μέθοδος του εγκεντρισμού με βλαστούς, εφαρμόζεται μόνο σε μερικές περιπτώσεις, όταν γίνεται επανεμβολιασμός παλαιών φυτειών για αλλαγή ποικιλίας.

Ανθοφορία

Η ανθοφορία παρατηρείται μετά από μία περίοδο χαμηλών θερμοκρασιών, ή ξηρασίας, ή μετά από μέτριες θερμοκρασίες και σύντομες φωτοπεριόδους. Οι ψηλές θερμοκρασίες και η παρουσία καρπών στα δέντρα δεν ευνοούν το σχηματισμό ανθέων. Μέχρι σήμερα δεν έχει επιτευχθεί, με χημικές ουσίες επίσπευση του χρόνου εισόδου των σποροφύτων σε ανθοφορία, ενώ με το γιββερελλικό οξύ επιτεύχθηκαν αποτελέσματα νεανικότητας σε ενήλικο φυτικό υλικό.

Καρποφορία

Τα εσπεριδοειδή αρχίζουν να καρποφορούν^[3] τρία με πέντε χρόνια από τότε που φυτεύονται και οι καρποί μπορούν να συγκομιστούν 5-6 μήνες από την ανθοφορία, ανάλογα με την ποικιλία και το περιβάλλον.

Ασθένειες

Οι κύριες ασθένειες ^[4] των εσπεριδοειδών είναι οι:

1. η Κορυφοξήρα των εσπεριδοειδών,
2. η Κομμίωση του λαιμού των εσπεριδοειδών,
3. η Ξηρή σηψιρριζία των εσπεριδοειδών,
4. η Καπνιά των εσπεριδοειδών,
5. η Αλτερναρίωση^[5],
6. η Ανθράκωση^[5] και
7. η Τριστέτσα^[6]

Εχθροί

Όσον αφορά στους εχθρούς^[4] τα εσπεριδοειδή προσβάλλονται απ' τους εξής σημαντικούς:

1. τη Μεσογειακή μύγα,
2. τις Αφίδες,
3. το Φυλλοκνίστη,
4. τους Θρίπες,
5. τον Ψευδόκοκκο,
6. την Κόκκινη ψώρα,
7. τη Μυτηλόμορφη ψώρα,
8. την Ισέρια,
9. τον Εριώδη αλευρώδη,
10. το Νηματώδη,
11. το Κόκκινο άκαρι,
12. το Άκαρι των οφθαλμών,
13. την Σκωριώδη αράχνη και
14. τον Ανθοτρήτη.

Πληροφοριακά στοιχεία

Ευδοκιμεί στις περιοχές

Σχετικές σελίδες

• Βοτανική ταξινόμηση των εσπεριδοειδών
• Καλλιέργεια εσπεριδοειδών
• Ποικιλίες εσπεριδοειδών
• Πορτοκαλιά-ποικιλίες
• Λεμονιά-ποικιλίες
• Μανταρινιά-ποικιλίες
• Νεραντζιά
• Έδαφικές απαιτήσεις εσπεριδοειδών
• Βοτανική ταξινόμηση των εσπεριδοειδών
• Μορφολογία οργάνων χαρακτηριστικών εσπεριδοειδών
• Πολλαπλασιασμός εσπεριδοειδών
• Ανθοφορία εσπεριδοειδών
• Καρποφορία εσπεριδοειδών
• Ασθένειες εσπεριδοειδών
• Εχθροί εσπεριδοειδών
• Καλλιέργεια του κουμ-κουάτ
• Βοτανικοί χαρακτήρες του P. Trifoliata

Βιβλιογραφία

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3} "Εσπεριδοειδή", Κωνσταντίνος Α. Ποντίκης, καθηγητής Δενδροκομίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
2. ↑ "Προτεινόμενες ποικιλίες εσπεριδοειδών (πορτοκαλιά, μανταρινιά, λεμονιά) σε συνθήκες Κρήτης." Πτυχιακή εργασία της Ξενάκη Ειρήνης, Ηράκλειο 2009.
3. ↑ "Καρποφορία εσπεριδοειδών"
4. ↑ ^{4,0 4,1} "Υπουργείο Γεωργίας, φυσικών πόρων και περιβάλλοντος, τμήμα γεωργίας. Λευκωσία, Κύπρος. "Βιολογική καλλιέργεια εσπεριδοειδών"
5. ↑ ^{5,0 5,1} "Εναλλακτικές μορφές απασχόλησης-συνεχιζόμενη κατάρτιση στις αγροτικές περιοχές"
6. ↑ "Τριστέτσα εσπεριδοειδών"